Sáng kiến kinh nghiệm Biện pháp phát triển thẩm mĩ cho trẻ 4, 5 tuổi thông qua hoạt động âm nhạc

 vui, niềm say mê kích thích trẻ hoạt động mọi lúc, mọi nơi. Với tầm quan trọng như vậy nên bản thân tôi đã mạnh dạn chọn đề tài “biện pháp phát triển thẩm mĩ cho trẻ 4 - 5 tuổi thông qua hoạt động âm nhạc”.
II. NỘI DUNG:
1. Thực trạng	
	Lớp Chồi 1 đa phần là trẻ có cha mẹ làm ăn xa, buôn bán trẻ thường xuyên ở nhà với ông bà nên việc học hát còn hạn chế. Có một số ít trẻ đã học qua lớp nhóm, mầm nên việc thuộc bài hát và cảm nhận được giai điệu bài hát khá tốt.
	1.1 Thuận lợi:
- Được sự quan tâm của các cấp, nhà trường đầu tư đầy đủ đồ dùng cho việc chăm sóc giáo dục trẻ.
- Trẻ được tham gia nhiều hoạt động văn nghệ của nhà trường, giúp trẻ được thể hiện và nâng cao tính tự tin.
- Bản thân nắm vững phương pháp, có khả năng âm nhạc và giọng hát khá tốt.
- Trẻ thích hát từ khi còn rất nhỏ, gần khi biết nói là trẻ học hát, trẻ được người lớn dạy cho nhiều bài hát, cũng như hiểu nội dung bài hát, chính điều này mà một phần nào đó trẻ đã được làm quen với môn âm nhạc. Đều đó giúp giáo viên dễ dàng hơn trong việc chuyền tải kiến thức.
- Phụ huynh luôn quan tâm ủng hộ cho các phong trào văn nghệ, hay hoạt động chung ở lớp, điều đó thuận lợi cho giáo viên xây dựng được những tiết học hay và chất lượng.
1.2 Khó khăn:.
 - Nhìn chung trẻ trong lớp nhận thức về kiến thức âm nhạc còn hạn chế, nhiều trẻ hát còn sai nhạc, khi vỗ tay hay gõ nhịp theo lời bài hát thì đa phần trẻ trong lớp gõ còn sai nhạc chưa khớp với lời bài hát.
- Có góc âm nhạc nhưng còn sơ sài, chưa phong phú, chưa gây được sự hứng thú tham gia của trẻ.
- Có trên 25% một số trẻ chưa thuộc được nhiều bài hát, khi hát còn sai lời, một số trẻ thì không hứng thú với môn âm nhạc.
- Còn một số phụ huynh chưa thực sự quan tâm đến việc học của trẻ, chưa tạo điều kiện cho trẻ được phát huy khả năng âm nhạc.
Với những thuận lợi và khó khăn trên tôi đã nghiên cứu tìm biện pháp giải quyết như sau:
	2. Biện pháp:
2.1. Tạo môi trường thu hút trẻ hoạt động âm nhạc
Tôi luôn tận dụng diện tích phòng học và chú ý bố trí sắp xếp các học cụ, đội hình để tạo môi trường học một cách thoải mái cho trẻ. 
Ngoài ra tôi luôn thay đổi cách bày trí góc âm nhạc thật sinh động theo chủ điểm để gây sự thu hút tới trẻ. Ví dụ: Chủ điểm “ Thế giới động vật” tôi trang trí bằng những hình ảnh các con vật sống động, con chim cầm micrô hát, con ếch thì đánh trống Từ những hình ảnh vui nhộn do cô và trẻ cùng trang trí trẻ rất muốn mình có thể làm được như các bạn, được thể hiện tài năng của bản thân mình.
Góc âm nhạc không nên cố định, các kệ đóng sao cho vừa tầm trẻ khi sử dụng, trẻ có thể sử dụng những trang phục hay dụng cụ âm nhạc, khi bố trí góc âm nhạc cần chú ý sao cho ở nơi đó tiếng ồn ào trẻ tạo ra tại góc không ảnh hưởng, làm phiền đến những hoạt động yên tĩnh ở góc khác. Giáo viên cần cung cấp nhiều nguồn âm thanh: các loại lon, chai đựng hạt đậu, hột hạt, gạo, khối gỗ. Giáo viên cần sưu tầm thể hiện phong phú các thể loại băng nhạc thiếu nhi, dân ca,...
Tại góc âm nhạc, tôi tạo điều kiện cho trẻ thể hiện những ý tưởng, mong muốn của trẻ, đặc biệt phát huy tác dụng của trẻ hỗ trợ nhau, liên kết với nhau tổ chức các hoạt động mang tính nghệ thuật. Khuyến khích trẻ tự làm hay giáo viên cùng trẻ trang trí một số đồ dùng đồ chơi để vỗ hay gõ đệm bài hát nhằm gây hứng thú cho trẻ khi sử dụng. Có thể cho trẻ phối hợp chơi với nhóm tạo hình trang trí váy áo làm mặt nạ  hóa trang....Trẻ vô cùng sung sướng khi được sử dụng đồ dùng do chính trẻ tạo ra, để thực hiện các hoạt động âm nhạc.
2.2. Sử dụng các loại nhạc cụ đa dạng:
Với trẻ mẫu giáo, đồ chơi, đồ dùng học tập là phương tiện hữu hiệu giúp trẻ nhận thức và thể hiện cảm xúc. Những đồ dùng trực quan như: nhạc cụ gõ, đàn organ, tranh ảnh, con rối có liên quan đến nội dung tác phẩm thường được sử dụng minh họa trong giờ học nhằm thu hút sự chú ý của trẻ. Trong khi học hát, trẻ gõ đệm theo bằng phách tre, trống lắc, nhạc cụ trẻ sẽ tăng cường cảm giác nhịp điệu, tạo sự hưng phấn. Sử dụng các đạo cụ, hoá trang khi hát kết hợp vận động theo nhạc sẽ giúp trẻ thể hiện tự tin, sinh động và hấp dẫn hơn. 
Họat động giáo dục âm nhạc sẽ kém hiệu quả nếu không có các phương tiện đồ dùng dạy học như nhạc cụ, băng, đĩa hìnhDạy trẻ hát sẽ chuẩn hơn, lôi cuốn hơn nếu có sử dụng nhạc cụ.Mặt khác, trước khi học hát nếu trẻ được làm quen bài hát bằng cách nghe băng, xem đĩa hình bài sắp học sẽ tiết kiệm thời gian hơn trong quá trình học thuộc.Trong quá trình dạy hát, việc sử dụng đàn để lấy giọng giúp trẻ hát đúng âm vực, tránh bị cao hoặc thấp quá. Sửa câu hát sai bằng cách cho trẻ nghe đàn giai điệu nhiều lần giúp trẻ dần dần tự điều chỉnh tai nghe để hát cho đúng. Việc ghi sẵn giai điệu các bài hát, bài vận động, bài nghe vào bộ nhớ đàn phím điện tử giúp tôi đỡ vất vả và chủ động trong giờ dạy.
- Khi trẻ khai thác hết, chơi liên tục, trẻ cảm thấy chán tôi sẽ thay đổi ngay.
Ví dụ: Dùng lời kích thích trẻ: Hôm nay góc âm nhạc có đồ dùng đồ chơi mới các con hãy đến thử xem, mỗi lần nên thay đổi 3 - 4 đồ dùng đồ chơi, giáo viên khuyến khích trẻ tìm tồi, khám phá những đồ dùng đồ chơi mới.
Ví dụ: Để gõ đệm cho bài hát, gợi ý trẻ sử dụng trống lắc, phách tre trẻ kết hợp với việc sử dụng đũa gỗ, những ly thủy tinh có lượng nước khác nhau tạo ra một tổ hợp âm thanh hài hòa rất hay. Trong quá trình trẻ chơi tại góc âm nhạc, tôi tận dụng để giới thiệu cho một số loại đàn dân tộc cho trẻ biết.
	2.3. Giáo dục âm nhạc trong giờ học âm nhạc
	 Một giờ học giáo dục âm nhạc cô xây dựng theo các cách khác nhau, mỗi giờ học chọn một phần trọng tâm chủ yếu trong một hoạt động. Không nhất thiết phải theo trình tự dạy hát, vận động, nghe hát, trò chơi mà tổ chức hoạt động theo tình hình thực tế của lớp của trẻ. Tôi thiết kế hoạt động âm nhạc bằng các hình thức như tổ chức trò chơi âm nhạc để mở đầu gây hứng thú cho trẻ, trò chơi tạo thành nhóm hoặc cá nhân để trẻ dễ dàng hơn đến với phần dạy hát. Trẻ cảm nhận giai điệu bài hát được dễ dàng và hát đúng bài hát. Nếu trọng tâm là dạy hát thì chú ý đến câu từ trẻ hát và giai điệu bài hát, hát và cảm thụ bài hát rất quan trọng trong dạy hát cho trẻ.
 Ví dụ : Dạy hát bài “Chú voi con ở Bản Đôn” dạy trẻ hát đúng bài hát và cảm nhận được bài hát vui tươi dí dõm, hồn nhiên như chú voi con như thế nào?
 Phần nghe hát phải dễ thương, nhẹ nhàng đặc biệt là khi cô hát phải thể hiện tình cảm, sắc thái của bài hát phải chính xác để trẻ thích nghe và cảm nhận được. Khi tổ chức nghe hát thì cô phải tổ chức hình thức như biễu diễn trên sân khấu nhằm đẻ thu hút trẻ, chuẩn bị kỹ bài hát, nhạc cụ hoặc đồ dùng để cho trẻ tham gia hát hay phụ họa cùng cô. 
 Ví dụ: Hát bài hát “Lý cây bông” cho trẻ nghe thì cần trang phục đẹp mắt phù hợp và có nhiều bông hoa để trẻ múa hay tham gia vận động cùng cô.
2.4. Âm nhạc kết hợp với các bộ môn khác và các lễ hội.
Với chương trình giáo dục mầm non mới hiện nay thì phương pháp dạy tích hợp các bộ môn âm nhạc có thể lồng ghép, kết hợp với tất cả các bộ môn khác trở nên sinh động hơn.Giáo viên luôn tạo cơ hội để trẻ nói ra những suy nghĩ của mình và thường xuyên động viên khen ngợi trẻ kịp thời. Khi trẻ nhận ra rằng cô giáo tôn trọng và hoan nghênh các biểu hiện cá nhân của mình thì trẻ sẽ tự tin hơn, đồng thời giúp trẻ say sưa, thích thú hơn trong những giờ hoạt động khác như: Văn học, toán các bài học phù hợp để trẻ được ôn luyện ở mọi lúc mọi nơi, mặt khác qua nội dung lồng ghép này các môn học khác cũng trở nên phong phú và sinh động hơn.
Ví dụ: Dạy trẻ gõ đệm theo tiết tấu chậm bài Cháu yêu chú bộ đội, cô có thể tích hợp môn hình thành các biểu tượng toán bằng cách đếm số chú bộ đội lên biểu diễn, đếm số dụng cụ âm nhạc
Ví dụ: Trong hoạt động tạo hình. Sau khi trẻ trưng bày và nhận xét sản phẩm, Cô có thể cho trẻ hát kết hợp với vận động minh hoạ trên nền nhạc bài hát.
Ví dụ: Chủ đề giao thông khi kể chuyện cho trẻ nghe câu chuyện “Qua đường”, ở đây cô sẽ cho trẻ hát và vận động bài hát “Em đi qua ngã tư đường phố”.
Ví dụ: Khi mời nhóm bạn lên biểu diễn tôi mời các lớp cùng đếm xem có bao nhiêu bạn lên hát.
- Vận động theo nhạc trong lúc hoạt động ngoài trời: Trong khi cho trẻ hoạt động ngoài trời cũng có thể cho trẻ vận động theo nhạc nhằm tạo cho trẻ sự mềm dẻo, nhịp nhàng, làm thư giãn thần kinh, kích thích óc sáng tạo và giúp trẻ hiểu biết hơn về thế giới xung quanh.
Ví dụ: Cho trẻ quan sát và đàm thoại về con chim xong. Cô có thể cho trẻ đứng đội hình vòng tròn để múa hát bài Thật là hay.
- Đối với các trò chơi kết hợp nhạc sẽ tăng sự hứng thú của cháu. Ví vụ với trò chơi “Ném bóng vào rổ” cô tổ chức cho 2 đội thi đua và được quy đinh trong vòng một bài hát thì trẻ hứng thú tham gia hơn, âm nhạc cũng góp phần tạo không khí buổi hào hứng sôi nổi hơn.
Thông qua các hoạt động tổ chức lễ hội cô giáo có thể tổ chức hoạt động âm nhạc theo một chương trình biểu diễn văn nghệ mà tất cả trẻ được tham gia nhằm giúp trẻ hứng thú với bộ môn âm nhạc. Ngoài ra tôi thường tổ chức các hội thi âm nhạc tại lớp, có đàn, có dụng cụ âm nhạc cho trẻ biểu diễn giống như một chương trình văn nghệ, cho trẻ đóng vai ban nhạc, nhạc công, ca sĩ và tôi cũng chuẩn bị những phần quà cho những trẻ đạt giải để trẻ thích thú, mạnh dạn hơn khi tham gia các hoạt động âm nhạc
Ví dụ: Lồng ghép giáo dục âm nhạc vào các ngày lễ như: Khai giảng, Ngày nhà giáo Việt Nam 20/11, ngày mồng 08/03, lễ sơ kết, tổng kết.
2.6. Phối hợp với phụ huynh
 Để có thể đạt hiệu quả cao nhất trong giáo dục thì việc tuyên truyền, kết hợp với phụ huynh là đều vô cùng quan trọng. Ngoài bài dạy trên lớp trẻ cần được ôn luyện, được trình bày, được thể hiện những gì mình học được ở lớp với cha mẹ, ông bà. Trẻ cần được những lời khen ngợi, khích lệ từ người thân của mình để trẻ mạnh dạn, tự tin khi thể hiện năng khiếu âm nhạc ở mọi lúc mọi nơi. Hiểu được tầm quan trọng đó tôi đã có những biện pháp để phối hợp như:
- Lên bảng tin về chương trình dạy theo chủ điểm và thay bản tin hàng tuần để phụ huynh biết phối hợp với giáo viên rèn luyện cho trẻ.
- In lời một số bài hát trẻ được học trên lớp để gửi về cho phụ huynh theo dõi và kèm thêm cho trẻ để trẻ thuộc và hát đúng lời bài hát hơn.
- Vận động phụ huynh hỗ trợ những nguyên vật liệu sẵn có như: Thùng giấy, ống lon, hộp sữa, quần áo cũ, dụng cụ hóa trang..để tôi sáng tạo thành những đồ dùng, dụng cụ phụ vụ cho hoạt động âm nhạc tốt hơn.
	3. Kết quả:
	Sau khi thực hiện, tôi nghiên cứu và áp dụng trong dạy và học tôi đã đạt được những kết quả sau:
* Đối với bản thân:
- Bản thân đã tạo được môi trường giáo dục rèn luyện các khả năng âm nhạc cho trẻ bắt mắt và kích thích trẻ tích cực chủ động trong các hoạt động.
- Lĩnh hội được những kinh nghiệm, kiến thức, hiểu rõ được tầm quan trọng về giáo dục âm nhạc cho trẻ. Bản thân tôi tự tin và nhiều sáng tạo hơn khi dạy trẻ, biết kết hợp đan xen các hình thức cũng như lồng ghép trong phương pháp giảng dạy, biết tận dụng những cái mới lạ vào các hoạt động để các cháu hứng thú hơn.
 - Vững vàng, tự tin hơn trong công tác giáo dục âm nhạc cho trẻ.	 
 - Tạo môi trường cho trẻ được hoạt động âm nhạc thường xuyên. Thường xuyên phối kết hợp với phụ huynh cho trẻ tiếp xúc làm quen với âm nhạc.
* Đối với trẻ:
- Khả năng tư duy, tưởng tượng của trẻ ngày càng phong phú.
- 95% trẻ ngày càng tự tin, mạnh dạn khi tham gia ca hát, vận động theo nhạc, biểu diễn âm nhạc. Trẻ thuộc, nhớ tên bài hát, tên tác giả, hứng thú hơn vào các hoạt động âm nhạc và các hoạt động khác.
- 100% trẻ thực sự thích thú khi học âm nhạc, tạo không khí vui tươi và tích cực tham gia vào các hoạt động. Từ đó hoạt động giáo dục âm nhạc đạt chất lượng rất cao.Cô và trẻ gần gũi nhau hơn, trẻ của lớp mạnh dạn và tự tin hơn trước rất nhiều. Một số cháu còn tham gia vào đội văn nghệ của lớptham gia biểu diễn ở các ngày lễ của trường như cháu Cẩm Tú, Mỹ Uyên, Cẩm Đoan, Huỳnh Vy, Anh Thư,..
* Đối với phụ huynh:
- Đa số phụ huynh rất quan tâm đến việc học và cảm nhận hoạt động âm nhạc của trẻ. Phụ huynh rất thích và phối hợp nhịp nhàng chặt chẽ với giáo viên khi trẻ được tham gia hoạt động hát, múa của lớp biễu diễn trong các ngày lễ hội.
- Phụ huynh tương tác với cô rất tốt trên zalo thường xuyên yêu cầu cô gửi lời bài hát để dạy cho cháu khi ở nhà, làm đồ dùng âm nhạc cùng cô. Hỗ trợ nguyên vật liệu có sẵn để cô làm đồ dùng dạy hoạt động âm nhạc đạt kết quả cao.
4. Bài học kinh nghiệm
Khi thực hiện đề tài này với những biện pháp thực hiện và kết quả thu được tôi rút ra bài học như sau:
- Tôi thường xuyên thay đổi cách trang trí lớp cho đẹp, hấp dẫn trẻ, tạo cảm giác cho trẻ luôn ở một môi trường mới lạ, sưu tầm và làm thêm đồ dùng đồ chơi, tranh ảnh cho các cháu chơi và học tập nhằm kích thích trẻ tìm tòi, khám phá thế giới âm nhạc để trẻ mạnh dạn trong giao tiếp, ngôn ngữ trẻ phát triển, từ đó trẻ rất thích đến trường.
- Bản thân là giáo viên vậy tôi không ngừng học hỏi, tham khảo tài liệu, tham gia học tập, sáng tạo trong phương pháp giảng dạy.
- Việc lồng ghép tích hợp, cho trẻ làm quen hoạt động giáo dục âm nhạc ở mọi lúc, mọi nơi giúp trẻ nâng cao hiệu quả học tập.
- Trong quá trình giảng dạy cô phải quan tâm đến khả năng từng trẻ để có biện pháp bồi dưỡng phù hợp để đưa chất lượng đồng đều.
III. KẾT LUẬN - KIẾN NGHỊ 
1.Kết luận
Hoạt động âm nhạc là một trong những hoạt động nghệ thuật nhằm phát triển cảm giác, trí giác, thẩm mỹ, tạo cơ hội cho trẻ luôn được tiếp xúc với cái đẹp, tạo cho trẻ sự hứng thú với nghệ thuật và say mê sáng tạo nghệ thuật. Các hoạt động âm nhạc được tổ chức trong giờ học âm nhạc, mọi lúc mọi nơi, điều này giúp trẻ ấn tượng về bài hát, gây hứng thú cho trẻ.
Để tổ chức tốt các hoạt động này, giáo viên căn cứ vào khả năng của trẻ, vào tác phẩm âm nhạc cho trẻ biểu diễn tự tin, vui vẻ, phát huy tính tích cực, sáng tạo của trẻ. Ngoài ra giáo viên cần nắm vững kiến thức chuyên môn của giáo dục âm nhạc. Từ đó xây dựng các hoạt động giáo dục âm nhạc, nội dung tích hợp với các hoạt động khác nhằm tạo hứng thú, kích thích trẻ yêu thích nghệ thuật, âm nhạc, giúp trẻ phát triển tốt hơn, biết yêu thích cái đẹp và phát triển khả năng thẩm mỹ của trẻ.
2. Kiến nghị.
- Đối với nhà trường: Triển khai và áp dụng biện pháp phát triển thẩm mĩ cho trẻ 4 - 5 tuổi thông qua hoạt động âm nhạc cho tất cả khối lớp trong đơn vị.
- Đối với phòng Giáo dục - Đào tạo thị xã Giá Rai: Triển khai và áp dụng biện pháp phát triển thẩm mĩ cho trẻ 4 - 5 tuổi thông qua hoạt động âm nhạc cho tất cả các trường mầm non, mẫu giáo trong thị xã.
Trên đây là “ biện pháp phát triển thẩm mĩ cho trẻ 4 - 5 tuổi thông qua hoạt động âm nhạc” mà bản thân tôi đã thực hiện được. Tôi rất mong sự đóng góp ý kiến của cấp lãnh đạo, các chị em đồng nghiệp để những giờ tổ chức hoạt động âm nhạc trong trường mầm non ngày càng đạt hiệu quả cao hơn.
Tôi chân thành cảm ơn!
XÁC NHẬN CỦA HỘI ĐỒNG XÉT DUYỆT SÁNG KIẾN, GIẢI PHÁP TRƯỜNG
Huỳnh Kiều Oanh
Phong Thạnh, ngày 13 tháng 01 năm 2023
NGƯỜI VIẾT
La Tố Nhi