Sáng kiến kinh nghiệm Giải pháp nâng cao chất lượng dạy học Âm nhạc lớp 2 theo chương trình giáo dục phổ thông 2018

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
ĐƠN YÊU CẦU CÔNG NHẬN SÁNG KIẾN
Kính gửi: Hội đồng xét sáng kiến kinh nghiệm trường Tiểu học Nhơn Bình A
Tôi ghi tên dưới đây:
Số TT
Họ và tên
Ngày tháng năm sinh
Nơi công tác
(hoặc nơi thường trú)
Chức danh
Trình độ chuyên môn
Ghi chú
 1
Nguyễn Thị Liên Phương 
22/10/1976 
Trường Tiểu học Nhơn Bình A 
 Giáo viên
 Đại học
 
Là tác giả đề nghị xét công nhận sáng kiến: Giải pháp nâng cao chất lượng dạy học Âm nhạc lớp 2 theo chương trình giáo dục phổ thông 2018.
- Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Giáo dục
- Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu: Ngày 6 tháng 9 năm 2023
- Mô tả bản chất của sáng kiến: 
	Âm nhạc là phân môn nghệ thuật có vai trò quan trọng trong sự phát triển về thẩm mỹ, đạo đức, trí tuệ, thể chất của học sinh tiểu học. Các em được học hát, nghe hát hoặc được tham gia trò chơi, vận động theo nhạc với mục tiêu giáo dục cho học sinh cái hay, cái đẹp trong cuộc sống, âm nhạc giúp học sinh cảm thụ âm nhạc và phát triển năng lực âm nhạc thông qua nội dung các bài hát, góp phần phát triển ở học sinh các phẩm chất yêu nước, nhân ái, chăm chỉ, trung thực, trách nhiệm, cùng các năng lực tự chủ và tự học, giao tiếp và hợp tác, giải quyết vấn đề và sáng tạo để trở thành những công dân phát triển toàn diện về nhân cách, hài hoà về thể chất và tinh thần, cảm nhận được sự quan trọng của âm nhạc đối với đời sống con người. 
	Trong mỗi lớp học, có nhiều đối tượng cùng tham gia hoạt động, tuy việc tiếp thu kiến thức các em đều khác nhau ở chỗ ngoài những em có năng khiếu, mạnh dạn, tự tin khi thể hiện bài hát thì đa số nhiều em vẫn còn rụt rè nhút nhát, rất ít xung phong lên biểu diễn trước lớp. Tôi thiết nghĩ, Âm nhạc là một môn học mà học sinh rất yêu thích, bản thân tôi cũng mong muốn làm cách nào để tất cả các em học sinh trong lớp đều tạo một tâm thế sẵn sàng, tham gia hoạt động sôi nổi, hòa mình với tập thể một cách tự tin để chất lượng học Âm nhạc trong nhà trường ngày càng nâng cao. Chính vì vậy tôi mạnh dạn đưa sáng kiến “Giải pháp nâng cao chất lượng dạy học Âm nhạc lớp 2 theo chương trình giáo dục phổ thông 2018” tôi đã thực hiện như sau:
	Trước tiên tôi đã xây dựng nề nếp học tập ngay từ bài học đầu tiên như xác định thái độ, ý thức học tập, kỹ năng phát âm. Nắm được mục tiêu, nắm vững các phương pháp và các bước tiến hành để truyền thụ lại cho các em các kiến thức của bài học một các dễ hiểu nhất thông qua các hoạt động.
	Trò chơi âm nhạc: Để gây hứng thú cho học sinh khi học âm nhạc bản thân tôi nhận định rằng cần phải xây dựng bài giảng cuốn hút để các em có hứng thú học tập đó là tổ chức trò chơi trong học tập. Trong tiết dạy, trò chơi có thể áp dụng vào 4 bước (khởi động, khám phá, luyện tập, vận dụng) và một trong những điều không thể thiếu khi xây dựng trò chơi trong bài giảng thì phải lồng ghép các trò chơi học tập có nội dung liên quan đến nội dung của tiết dạy. Qua các trò chơi Âm nhạc học sinh luyện tập được những kĩ năng, rèn luyện tai nghe trí nhớ. Bằng trò chơi Âm nhạc học sinh được hình thành năng lực quan sát, nhận xét, đánh giá và khắc sâu kiến thức hơn.
	Hướng dẫn đọc lời ca: Tôi đọc mẫu từng câu ngắn để học sinh đọc theo, sau đó tôi kiểm tra tổ nhóm hay cá nhân và giải thích ý nghĩa một số từ ngữ “khó” giúp học sinh hiểu nội dung bài hát sâu sắc hơn.
	Tập hát từng câu: Tôi kết hợp giữa việc hát mẫu và đàn giai điệu. Ngoài việc hát mẫu tôi sẽ giúp học sinh nhận biết được cách phát âm, cách lấy hơi và sự biểu cảm phù hợp, còn việc nghe đàn giai điệu sẽ hỗ trợ học sinh hát đúng cao độ nhiều lần để học sinh cảm âm và hát chính xác hơn. Khi tập hát, không để học hát quá nhiều lần mà cho các nhóm tập luân phiên và khích lệ cá nhân thể hiện lại, cũng từ đó phát hiện ra những em có năng khiếu để bồi dưỡng, động viên, giúp các em nhận ra thế mạnh của bản thân mình mà phát huy.
	Trong quá trình dạy hát tôi thường để cho các em phát huy tính tích cực trong học tập bằng cách không nhất thiết lúc nào tôi cũng hát mẫu từng câu mà đôi lúc tôi chỉ đàn giai điệu một câu tiếp theo trong bài để học sinh nghe và tự hát theo giai điệu. Khi thấy chưa chính xác thì tôi sửa sai và hướng dẫn đúng. 
 	Nhạc cụ: Nhạc cụ gõ đa dạng phù hợp với lứa tuổi học sinh và nội dung của các tiết dạy, nó tạo sự hứng thú của học sinh vì thế làm cho tiết dạy trở nên sinh động hơn.
	 Khi giới thiệu nhạc cụ mới, mục đích là để học sinh biết về hình dáng, cấu tạo sơ lược, vai trò của nhạc cụ và được nghe âm sắc của nó. Tôi đã tiến hành theo các bước:
	- Giới thiệu: tên, hình dáng, đặc điểm, vai trò của nhạc cụ.
	- Nghe âm sắc: Tôi thực hiện mẫu cho học sinh nghe âm sắc của nhạc cụ, kết hợp một bài hát.
	- Củng cố: Đây là bước quan trọng để giáo viên kiểm tra lại kiến thức mà học sinh vừa tiếp thu được bằng cách yêu cầu học sinh giới thiệu lại từng nhạc cụ theo tranh ảnh, nhạc cụ thật hoặc tổ chức trò chơi .
	Khi dạy nhạc cụ trên lớp sẽ giúp cho các em học sinh được luyện tập về nhịp điệu và cũng từ đó tôi dễ phát hiện những học sinh thực hiện tốt và chưa tốt để hướng dẫn các em chơi nhạc cụ đúng tư thế và đúng cách và đúng nhịp điệu hơn. Sử dụng đồ dùng dạy học trong tiết dạy giúp học sinh hứng thú học môn Âm nhạc và tạo sự thoải mái để các em học tốt hơn ở những môn học khác.
	Chơi body percussion (bộ gõ cơ thể): là cách sử dụng cơ thể như một loại nhạc cụ tạo ra tiết tấu. Tôi đã hướng dẫn học sinh tập ba động tác đơn giản là: Vỗ tay, vỗ tay xuống đùi, giậm chân. Tôi dành khoảng 2/3 thời gian để hướng dẫn học sinh luyện tập tiết tấu bằng nhạc cụ gõ và chơi body percussion. Sau đó, dành khoảng 1/3 thời gian còn lại để ứng dụng đệm cho bài hát với nhịp độ không quá nhanh hoặc quá chậm, mà phải tương ứng với nhịp độ của bài hát. Tôi hướng dẫn học sinh chơi nhạc cụ đệm như mở nhạc bài hát để học sinh đệm theo với nhiều hình thức như: tổ 1 hát còn tổ 2 đệm và ngược lại; học sinh vừa hát vừa tự đệm nhạc cụ, Đây là biện pháp hiệu quả để giáo viên nhạc tạo hứng thú, rèn luyện và nâng cao kĩ năng nhịp điệu cho học sinh khi đến với âm nhạc. 
	Nghe nhạc: Để việc nghe và cảm thụ âm nhạc của HS đạt được hiệu quả cao tôi đã chọn các bản nhạc với độ dài khoảng 2-3 phút và cho học sinh nghe nhạc bằng hình thức xem video khoảng 2-3 lần, kết hợp với hoạt động khác như: Trả lời câu hỏi ngắn, chơi trò chơi, vận động, nhảy múa, dùng nhạc cụ gõ đệm theo bản nhạc. Có thể yêu cầu các em hát lại bài hát (nếu thuộc) kết hợp vận động và còn có thể mời bạn khác cùng biểu diễn lại.
	Đọc nhạc: Đặc thù của môn Âm nhạc là giáo viên hướng dẫn học sinh cách đọc nhạc sẽ giúp các em nhớ lại các nốt nhạc và cao độ của chúng, giới thiệu thêm nốt nhạc mới rồi hướng dẫn cách đọc (pha-la), và đặc biệt là vận dụng phương pháp đọc nhạc theo kí hiệu bàn tay.
	Khi dạy đọc nhạc theo ký hiệu bàn tay, ngoài việc làm mẫu cho học sinh thực hiện theo tôi còn cho học sinh luyện tập theo nhóm, các nhóm tự thảo luận, chỉnh sửa và cùng luyện tập, khi các nhóm trình bày trước lớp có thể mời nhóm khác cùng thực hiện. tôi còn tổ chức cho học sinh chơi trò chơi để các em đọc nhạc, về hình thức chơi thì tùy thuộc vào nội dung của bài đọc nhạc chủ yếu là học sinh nhìn nốt nhạc trên khuông nhạc có thể đọc tên nốt nhạc kết hợp ký hiệu bàn tay chính xác.
b. Tính mới.
	Tôi hướng dẫn học sinh chơi body percussion, là cách sử dụng cơ thể như một loại nhạc cụ tạo ra tiết tấu. Đây là biện pháp hiệu quả tạo hứng thú, rèn luyện và nâng cao kĩ năng nhịp điệu cho học sinh lớp 2.
	Tôi sáng tạo ra các loại nhạc cụ gõ, giúp học sinh ham thích hơn khi gõ đệm theo tiết tấu, từ đó đạt hiệu quả hơn khi hướng dẫn các em luyện tập tiết tấu. Từ đó các em có thể vận dụng để tự sáng tạo sao cho phù hợp với nhịp điệu của bài hát bằng cách gõ nhạc cụ và chơi body percussion theo cách riêng của mình.
	Đọc nhạc theo kí hiệu bàn tay là phương pháp đọc nhạc mà các nốt nhạc được kí hiệu bằng các tư thế khác nhau của bàn tay, nhằm “đơn giản hóa” việc đọc nhạc cho mọi đối tượng. Phương pháp này rất hiệu quả đối với học sinh lớp 2.
	Trò chơi học tập là hoạt động mang tính chất vui chơi giải trí, nhưng xây dựng nội dung dựa trên kiến thức của bài học. Bằng cách tổ chức các trò chơi sẽ thu hút các em học sinh, đẩy mạnh phong trào học tập, tăng khả năng tư duy sáng tạo khiến cho các em học tập và ghi nhớ kiến thức một cách vừa tự nhiên vừa hiệu quả. 
- Các điều kiện cần thiết để áp dụng sáng kiến: Được sự quan tâm của Hiệu trưởng, Phó hiệu trưởng; sự phối hợp giữa Giáo viên chủ nhiệm với Phụ huynh học sinh và các thiết bị dạy học của nhà trường. 
- Đánh giá được do áp dụng sáng kiến theo ý kiến của tác giả: 
	Sau khi áp dụng kinh nghiệm: “Giải pháp nâng cao chất lượng dạy học Âm nhạc lớp 2 theo chương trình giáo dục phổ thông 2018”, tôi nhận thấy kết quả học sinh có chuyển biến rất rõ rệt, các em yêu thích môn Âm nhạc hơn, tự tin thể hiện các bài hát, sử dụng các nhạc cụ thành thạo, nắm vững các ký hiệu nốt nhạc bàn tay, học sinh đọc nhạc đã tiến bộ kết hợp kí hiệu bàn tay thành thạo, mau chóng, tiếp thu rất nhanh và thực hiện tốt các yêu cầu của giáo viên, gõ đệm đúng tiết tấu của bài đọc nhạc, xướng âm chuẩn xác các cao độ của thang âm bài đọc nhạc. Hình thành ở các em yêu thích môn học hơn, tích cực hơn trong học tập và giúp các em gắn bó đoàn kết với nhau hơn. Kết quả ở giữa HKII được tăng lên rõ rệt so với đầu năm học 2022 – 2023 như sau:
NĂM HỌC
2022-2023
TỔNG SÔ
HS KHỐI 2
HOÀN THÀNH TỐT
TỈ LỆ
HOÀN THÀNH
TỈ LỆ
Đầu năm học
61
32
52%
29
48%
Giữa HKII
61
51
84%
10
16%
	Từ số liệu thống kê, thấy được sự tiến bộ của học sinh lớp 2 trong bộ môn âm nhạc, bản thân tôi cũng được khích lệ rất nhiều trong việc nghiên cứu tìm ra phương pháp giúp học sinh học tập tốt hơn. 
	Do đó, việc nghiên cứu để nâng cao chất lượng dạy học Âm nhạc là điều hết sức cần thiết cho quá trình dạy- học của giáo viên và học sinh.. Điều đó giúp các em tích cực tư duy sáng tạo, gắn bó đoàn kết hơn qua sự tương tác với nhau trong học tập, các em mạnh dạn xung phong, tự tin trình bày trước lớp, hoạt động diễn ra sôi nổi, học sinh hăng hái tham gia trò chơi âm nhạc giúp giờ học âm nhạc được thoải mái và năng động. Từ đó, giúp các em yêu thích môn học và học tập dễ dàng và có thể sáng tạo nhiều cách gõ nhạc cụ, chơi body percussion, và vận động theo cách riêng của mình. 
	Tôi xin cam đoan mọi thông tin nêu trong đơn là trung thực, đúng sự thật và hoàn toàn chịu trách nhiệm trước pháp luật.
  
 Nhơn Bình, ngày 26 tháng 4 năm 2023
 Người nộp đơn 
 
	 Nguyễn Thị Liên Phương