Sáng kiến kinh nghiệm Giải pháp nâng cao chất lượng giảng dạy bộ môn Âm nhạc ở trường TH-THCS Bãi Thơm

và góp phần cho chương trình đạt được kết quả tốt nhất.
Giáo viên có thể tìm tòi và học hỏi kinh nghiệm về dàn dựng một chương trình nghệ thuật từ nhỏ đến lớn qua các hoạt động văn nghệ tại trường, các chương trình nghệ thuật cấp Huyện, Thành phố, cũng có thể tìm hiểu qua mạng internet, từ đó có thể tạo một sân chơi âm nhạc hay các buổi ngoại khóa tại trường cho học sinh.
Ví dụ: Tiết 13 Vận dụng sáng tạo (Bộ sách Kết nối tri thức với cuộc sống Âm nhạc 6 trang 28) giáo viên tổ chức một chương trình văn nghệ nhỏ vào tiết dạy tạo sân chơi cho học sinh nhân ngày 20/11:
+ Tên chương trình: “Nhớ ơn Thầy Cô”
+ Giáo viên là người dẫn chương trình, sân khấu là bục giảng, bảng đen trang trí backdrop
+ Tóm tắt nội dung chương trình
Tiết mục
Bài hát đề xuất
Đơn ca
Ngày đầu tiên đi học
Song ca
Bông hồng tặng cô
Tốp ca
Thầy cô là tất cả

Bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm
Tham dự các lớp chuyên đề, lớp nâng cao phương pháp giảng dạy âm nhạc của Phòng Giáo dục và Đào tạo tổ chức.
Bồi dưỡng kiến thức về tâm lý, giáo dục học.
Bồi dưỡng về tư tưởng chính trị, đường lối và sự phát triển giáo dục của Đảng và Nhà nước.
Nâng cao trình độ ngoại ngữ, tin học.
Yêu cầu của giải pháp
Các giải pháp trên có một mối quan hệ mật thiết, bổ sung cho nhau để cho một kết quả tốt nhất. Các giải pháp phải được thực hiện một cách đồng bộ và khoa học, phải có sự kết hợp một cách chặt chẽ, có như vậy tiết học mới thực sự đạt được kết quả cao.
Giải pháp này yêu cầu giáo viên phải có trình độ chuyên môn cao, kiến thức đủ sâu, bản lĩnh và phải tận tâm, nhiệt thành trong công việc. Một giáo viên giỏi ngoài kiến thức bộ môn cần trau dồi kiến thức liên môn về tin học, địa lí, mỹ thuật, luôn học hỏi tự bồi dưỡng năng lực của bản thân một cách thường xuyên.
Giáo viên cần linh hoạt trong việc sử dụng các phương pháp giảng dạy, phải chú trọng tính vừa sức, tính thực tiễn, tính khả thi, và tính đặc trưng của nghệ thuật âm nhạc. Đặc biệt phương pháp tích hợp, cần chọn lọc nội dung dễ hiểu, rõ ràng, chính xác, phù hợp với trình độ của từng đối tượng học sinh.
Khả năng áp dụng của giải pháp
Âm nhạc và hoạt động âm nhạc là một hình thái thuộc thượng tầng kiến trúc mang tính sáng tạo và tính thẩm mỹ cao. Âm nhạc là lĩnh vực nghệ thuật của cái hay, cái đẹp qua âm thanh của giọng hát và tiếng đàn trên những bài ca, bản nhạc. Chính những điều này mang đến những cảm xúc thẩm mỹ, làm cho chúng ta thoải mái, thích thú, tâm hồn và tình cảm được nâng cao, trí tuệ được mở rộng, khiến con người trở nên tốt đẹp, cao thượng và hướng thiện.
Mỗi tiết học âm nhạc là một hoạt động mang tính giáo dục thẩm mỹ cao vì trong mỗi giờ học các em học sinh được hát, nghe nhạc, đọc nhạc, tìm hiểu về nhạc cụ, tiếp xúc những tác phẩm âm nhạc chọc lọc, những làn điệu dân ca giàu sức truyền cảm. Chính vì vậy, để tránh dạy lý thuyết trừu tượng, khô khan, đọc nhạc căng thẳng, nặng nề, giáo viên cần nâng cao chất lượng giảng dạy bộ môn âm nhạc để giờ học âm nhạc là giờ học nghệ thuật hấp dẫn với phương châm học vui – vui học.
“Giải pháp nâng cao chất lượng giảng dạy bộ môn âm nhạc ở trường TH- THCS Bãi Thơm” đã và đang được áp dụng có hiệu quả ở trường TH-THCS Bãi Thơm. Ngoài ra, giải pháp này có thể áp dụng ở các trường trong thành phố để nâng cao chất lượng dạy và học môn âm nhạc trong năm học 2023-2024 và những năm tiếp theo.
Hiệu quả, lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do áp dụng giải pháp
Từ khi áp dụng sáng kiến “Giải pháp nâng cao chất lượng giảng dạy bộ môn âm nhạc ở trường TH-THCS Bãi Thơm”, Tôi đã thu được những kết quả rất khả quan.
Tôi nhận thấy học sinh rất hứng thú trong giờ học, tự tin hăng hái tham gia các hoạt động trong giờ học. Giáo viên sử dụng linh hoạt các phương pháp dạy học nhằm phát huy được sự tương tác của các em khi tổ chức hoạt động nhóm, tập thể, trò chơi âm nhạc với cách thức hoạt động ổn định và có hiệu quả. Sử dụng giáo án điện tử, trình chiếu qua slide giáo viên hoàn toàn chủ động về thời gian trong giảng dạy một tiết học với đầy đủ các kiến thức cơ bản, tạo được sự hứng thú, sôi nổi, hào hứng cho học sinh. Gần như tất cả các em đều ngày càng yêu thích môn âm nhạc, sự hứng thú ở mỗi học sinh được nâng cao một cách rõ rệt. Bên cạnh đó, giờ học còn mang lại niềm vui thích, giảm căng thẳng, mệt mỏi sau những tiết học trên lớp. Đây là kết quả khảo sát vào cuối kì 1 năm học 2023-2024, sau khi áp dụng sáng kiến vào giảng dạy:
Khối

Tổng số
Đạt
Chưa Đạt
Số lượng
Tỉ Lệ
Số lượng
Tỉ Lệ
6
64
64
100%
0
0%
7
47
47
100%
0
0%
8
45
45
100%
0
0%
9
51
51
100%
0
0%
Tổng
207
207
100%
0
0%
Với kết quả đạt được như trên là rất khả quan. Tuy nhiên để đạt được kết quả này không phải trong một vài tiết học là có thể rèn cho học sinh có thói quen
và cách thức xác định. Giáo viên phải có sự kiên trì bền bỉ, nhận xét, động viên, luyện tập.
Đến thời điểm hiện tại, tôi nhận thấy tiết học âm nhạc sôi nổi, vui tươi, thoải mái hơn, cũng như niềm vui, sự tự tin của các em ở việc hăng hái tham gia các hoạt động văn nghệ do trường lớp tổ chức. Đó cũng chính là những điều mong muốn của tôi khi xây dựng và phát triển đề tài này.
Tài liệu kèm theo gồm:
Các điều kiện cần thiết để áp dụng sáng kiến: Giáo án âm nhạc 6 (Bộ sách Kết nối tri thức với cuộc sống Âm nhạc 6).
Tôi xin cam đoan mọi thông tin nêu trong đơn là trung thực, đúng sự thật và hoàn toàn chịu trách nhiệm trước pháp luật./.
Thông tin liện hệ:
- SĐT: 0783454130;
Email: ;
Cơ quan: Trường TH-THCS Bãi Thơm;
Địa chỉ: K8, ấp Cây Thông Ngoài, xã Cửa Dương, TP.Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang.
Bãi Thơm, ngày 15 tháng 3 năm 2024
Người nộp đơn
(Ký và ghi rõ họ tên)
Nguyễn Phúc Vinh
PHỤ LỤC TÀI LIỆU KÈM THEO
Giáo án âm nhạc 6 (Bộ sách Kết nối tri thức với cuộc sống Âm nhạc 6).
Trường TH – THCS Bãi Thơm
Họ và tên giáo viên
Tổ Khoa học Xã hội
Nguyễn Phúc Vinh
Tuần : 10
Tiết PPCT : 10
Ngày soạn : 06/11/2023

CHỦ ĐỀ 3: NHỚ ƠN THẦY CÔ
Học Bài Hát: Thầy Cô Là Tất Cả
Nghe Nhạc: Nhớ Ơn Thầy Cô
MỤC TIÊU
Kiến thức:
Hát thuộc lời, đúng cao độ, trường độ bài hát Thầy cô là tất cả
Nghe và cảm nhận giai điệu, nội dung, sắc thái bái hát Nhớ ơn thầy cô
Năng lực:
Năng lực chung: năng lực thể hiện âm nhạc, cảm thụ và hiểu biết âm nhạc
Năng lực đặc thù
+ Hát đúng tính chất và biết thể hiện bài hát bằng các hình thức khác nhau.
+ Cảm nhận được giai điệu, nội dung, sắc thái của bài hát Thầy cô là tất cả và bài hát
Nhớ ơn thầy cô
Phẩm chất:
Qua việc cảm thụ giai điệu và nội dung của bài hát “Thầy cô là tất cả” và bài hát “Nhớ ơn thầy cô”, HS thêm yêu quý, trân trọng, biết ơn thầy cô.
THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
Giáo viên:
SGV, đàn phím điện tử, nhạc cụ gõ, phương tiện nghe – nhìn và các tư liệu file âm thanh phục vụ cho tiết dạy.
Học sinh:
SGK Âm nhạc 6, nhạc cụ gõ. Tìm hiểu trước một vài thông tin gắn với tiết học qua các nguồn tư liệu.
TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
Hoạt động 1: Khởi động (Mở đầu)
Mục tiêu: Tạo hứng thú cho HS vào bài học và giúp HS có hiểu biết ban đầu về bài học mới
Nội dung: Nghe và đoán tên bài hát
Sản phẩm: HS thực hiện theo yêu cầu của GV
Tổ chức thực hiện:
HS xem những hình ảnh và nghe nhạc đoán tên bài hát.
Bài 1: Những bông hoa, những bài ca ( Nhạc và lời: Hoàng Long)
Bài 2: Bụi phấn (Nhạc và lời: Vũ Hoàng – Lê Văn Lộc)
Bài 3: Cô giáo em ( Nhạc và lời: Trần Kiết Tường)
Bài 4: Khi tóc thầy bạc trắng (Nhạc và lời: Trần Đức)
GV nhận xét đánh giá và giới thiệu vào bài mới:
Có một nghề bụi phấn bám đầy tay. Ta vẫn gọi là nghề cao quý nhất. Có một nghề không trồng cây vào đất. Mà cho đời những đóa hoa thơm.
Có một nghề lặng thầm trong những đêm thâu. Bên đèn khuya miệt mài trang giáo án. Giọt mồ hôi rơi nhòe trang giấy. Đó là nghề, nghề giáo tôi yêu.
Tất cả vì một mục tiêu vì một thế hệ trẻ những người thầy người cô vẫn lặng thầm
miệt mài từng trang giấy để dạy các em thành tài thành những thế hệ chủ tương lai của Đất Nước qua ca khúc Thầy cô là tất cả của Nhạc sĩ Bùi Anh Tú đã nói lên phần nào những nỗi niềm của Thầy cô giáo và lòng biết ơn quý trọng của các thế hệ học trò.
Hoạt động 2: Hình thành kiến thức mới (Khám phá)
* Kiến thức 1: Học hát: Thầy cô là tất cả
Mục tiêu: Hát thuộc lời, đúng cao độ, trường độ bài Thầy cô là tất cả
Nội dung: HS nghe, hát bài hát: Thầy cô là tất cả
Sản phẩm: HS đưa ra được câu trả lời phù hợp với câu hỏi GV đưa ra
Tổ chức thực hiện:
HĐ CỦA GV VÀ HS
NỘI DUNG

GV: Hát mẫu hoặc cho HS nghe qua phương tiện nghe, nhìn bài hát Thầy cô là tất cả
HS: Lắng nghe giai điệu, lời ca, vỗ tay theo phách để cảm nhận nhịp điệu.
1. Học hát Thầy cô là tất cả
a. Hát mẫu, cảm thụ âm nhạc.

Giáo viên giới thiệu hoặc đặt câu hỏi gợi ý, HS đọc tư liệu trong SGK
Trình bày sơ lược về tác giả.
GV nhận xét, bổ sung các thông tin về tác giả
Cá nhân/nhóm HS tìm hiểu giai điệu lời ca, nội dung bài hát trong SGK hoặc qua phần tìm hiểu trước.
GV nhận xét, bổ sung, nêu khái quát nội dung bài hát: Bài hát nói về tình cảm và sự kính trọng, biết ơn của các em học sinh đối với thầy cô giáo.
HS nêu những hình ảnh gây ấn tượng ở một số câu hát trong bài. (Ví dụ: vầng
trăng, cánh sóng đưa thuyền vươn khơi xa, dòng sông, cánh đồng,...).
GV hướng dẫn học sinh khởi động giọng bằng các mẫu âm phù hợp.
HS luyện thanh theo mẫu của GV.
GV lần lượt dạy từng đoạn, từng câu theo lối móc xích.
GV đàn/hát mẫu câu đầu 1 – 2 lần, bắt

b. Giới thiệu tác giả.
Tác giả:
Nhạc sĩ Bùi Anh Tú sinh năm 1959 quê ở tỉnh Thái Bình, hiện sống và làm việc tại Hà Nội.
Ông đã tham gia hoạt động âm nhạc ở nhiều lĩnh vực khác nhau: Nhạc công, biên tập âm nhạc, sáng tác nhạc, giảng dạy âm nhạc... Ông sáng tác ở nhiều thể loại khác nhau như : Ca khúc, giao hưởng, tứ tấu...
Một số tác phẩm đã được công chúng đón nhận như: Anh hãy về quê em, Thái Bình quê hương tôi,... đặc biệt là những ca khúc viết về thầy cô và mái trường như: Khúc ca người giáo viên, Nghề giáo tôi yêu (Thơ.
Đinh Văn Nhã), Chim cúc cu (Thơ. Nghiêm Thị Hằng), Thầy cô là tất cả (Thơ. Nguyễn Trọng Sửu)
c. Tìm hiểu bái hát.
d. Khởi động giọng

e. Dạy hát
nhịp cho cả lớp hát.
Tập hát và ghép nối các câu sau tương tự câu 1.
Hoàn thành cả bài: Tập hát và ghép các câu, đoạn và cả bài.
Tập hát kết hợp gõ đệm theo phách, nhấn trọng âm vào đầu phách mạnh.
	Lưu ý: GV hát mẫu và lưu ý sửa sai cho HS, cụ thể:
Ngân đủ trường độ những tiếng hát có hình nốt tròn, có dấu nối (cô, xao, bước, đời), dấu chấm dôi (có, trăng, mát,).
Luyến đúng và đủ nốt những tiếng hát có dấu luyến (sáng, gió, tuổi,.. ).
Hát đúng tiết tấu đảo phách.
Thể hiện giọng hát mềm mại, nhẹ nhàng, tha thiết và sắc thái to – nhỏ phù hợp.
* Kiến thức 2: Nghe nhạc: Nhớ ơn thầy cô
Mục tiêu: Cảm nhận được giai điệu, nội dung, sắc thái của bài Nhớ ơn thầy cô.
Nội dung: Nghe bài hát: Nhớ ơn thầy cô và trả lời một số câu hỏi
Sản phẩm: HS cảm nhận âm nhạc hiểu được nội dung bài hát
Tổ chức thực hiện :
Hoạt động của GV và HS
Nội dung

2. Nghe nhạc
- GV cung cấp giới thiệu 1 số thông tin liên quan đến ngày 20/11 để HS nắm được ý nghĩa của ngày lễ truyền thống.
-	20/11/1982, là lễ kỉ niệm ngày Nhà giáo Việt Nam đầu tiên, đây là ngày truyền thống của ngành giáo dục để tôn vinh những người làm công tác trồng người.

HS đọc lời và nêu sơ lược về nội dung bài hát: Nhớ ơn thầy cô
GV khái quát nội dung bài nghe.
GV cho HS nghe nhạc trong tâm thế thoải mái, thả lỏng cơ thể, có thể đung đưa hoặc vỗ tay theo nhịp điệu bài hát
GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:
+ Liệt kê những hình ảnh trong lời ca tạo cho em cảm xúc khi nghe bài hát
+ Cảm nhận về giai điệu
+ Thể hiện tình cảm của mình với bài hát (thích hay không thích? Vì sao)
Yêu cầu học sinh nghe bài hát và sáng tạo một vài động tác vận động cơ thể minh họa cho bài hát.
-	Ngày 20/11 chính là dịp để học sinh thể hiện lòng biết ơn, tri ân sâu sắc đến
thầy cô giáo của mình. Dù đang ngồi hay rời xa ghế nhà trường, cứ đến 20/11 mọi người đều hướng đến thầy
cô giáo, gửi những lời chúc tốt đẹp đến những người đã thức khuya dậy sớm
chèo lái những con thuyền đưa chúng ta đến bờ tương lai.
Nghe bài hát: Nhớ ơn thầy cô
Bài hát “Nhớ ơn thầy cô” của Nhạc sĩ Nguyễn Ngọc Thiện với giai điệu vui tươi nói về những kỉ niệm của thời HS cùng những hồi tưởng khi được trở về thăm lại trường xưa. Hình bóng cô thầy đều được khắc họa trong bài hát với ca từ gần gúi
thể hiện được những kỉ niệm và công ơn của thầy cô dành cho các em học sinh
Cảm nhận nhịp điệu và vận động cơ thể theo bài hát Nhớ ơn thầy cô
Hoạt động 3: Hoạt động luyện tập
Mục tiêu: Học sinh luyện tập bài hát theo nhóm
Nội dung: HS nghe những lời nhận xét của giáo viên và vận dụng hát theo các hình thức mà GV yêu cầu
Sản phẩm: HS hát đúng theo nhịp và trình bày tốt
Tổ chức thực hiện:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS
NỘI DUNG

+ Hát lĩnh xướng: GV hát hoặc chọn 1 HS lĩnh xướng. Cả lớp hát hòa giọng đoạn 2.
+ Hát đối đáp và hòa giọng (lời 1 và lời 2 tương tự).
+ Nhóm 1hát câu 1 + câu 2 (Có bao điều học trò);
+ Nhóm 2 hát câu 3 +(Có bao điều tuổi thơ);
+ Cả lớp hát hòa giọng phần còn lại (Thầy cô vào đời).
Các nhóm luyện tập bái hát theo hình thức trên. GV hỗ trợ, sửa sai cho HS (nếu có).
Lưu ý: Phân hóa trình độ các nhóm HS theo năng lực để đưa ra các yêu cầu, các biện pháp hỗ trợ phù hợp.
Các nhóm HS tìm động tác phụ họa cho bài hát. Lưu ý các động tác cần đơn giản, dễ nhớ, dễ thuộc, khi tập cần sự phối hợp nhóm để các động tác được đồng đều, đẹp mắt.
GV hỗ trợ HS tìm động tác từ chậm đến nhanh theo tiết tấu bài hát.
HS luyện tập theo nhóm. GV hỗ trợ tập
cùng và sửa những động tác HS làm chưa đúng.
Hát theo hình thức
Lĩnh xướng, hòa giọng.
Hát kết hợp vận động phụ họa cho bài hát
Hoạt động 4: Hoạt động vận dụng
Mục tiêu: HS vận dụng- sáng tạo các hiểu biết kiến thức, kĩ năng và tích cực thể hiện bản thân trong hoạt động trình bày
Nội dung: HS trình bày, biểu diễn bài hát
Sản phẩm: HS năng động, tích cực biểu diễn âm nhạc, cảm thụ và trình bày hiểu biết về âm nhạc.
Tổ chức thực hiện:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS
NỘI DUNG

1. Vận dụng
- HS tiếp tục luyện tập bài hát “Thầy cô là tất cả” bằng các hình thức đã học.
- HS trình bày bài hát với các hình thức khác nhau.
- GV tổ chức cho HS chọn lọc và giới thiệu những bài hát có nội dung tình cảm học sinh đối với thầy cô, trường lớp.
- GV tổ chức sân chơi âm nhạc cho các em
+ Mái trường mến yêu

+ Nhớ ơn thầy cô

+ Bụi phấn

+ Lời thầy cô

+ 
Tổng kết tiết học:
GV cùng HS hệ thống lại các nội dung đã học.
Yêu cầu cá nhân/nhóm hoàn thành các câu hỏi ở nội dung nghe nhạc.
Chuẩn bị bài mới:
HS đọc và tìm hiểu các nội dung về nhịp 4/4 và trả lời các câu hỏi sau:
+ Số đứng đầu ở khuông nhạc gọi là gì? Ý nghĩa của nó?
+ Nhịp 4/4 là nhịp có mấy phách trong một ô nhịp? Mỗi phách có độ dài như thế nào?
KẾT THÚC TIẾT HỌC
RÚT KINH NGHIỆM
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
......................................................................................................................................