Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp dạy trẻ 3, 4 tuổi vận động theo nhạc

 cố gắng tạo nhiều đồ dùng, đồ chơi đẹp, hấp dẫn trang trí xung quanh lớp.
- Sử dụng đồ dùng điện tử hiện đại như: Đàn Oocgan, ti vi, đầu đĩa, vi tính
- Chúng tôi vẽ tranh, sưu tầm tranh ảnh từ hoạ báo, lịch có nội dung về hoạt động âm nhạc, nội dung bài sắp học để trang trí hoặc làm đồ dùng cho giảng dạy
- Chúng tôi chuẩn bị đồ chơi âm nhạc, bởi vì đồ chơi là nhu cầu tự nhiên không thể thiếu đối với cuộc sống của trẻ. Đồ chơi có 2 loại chủ yếu:
+ Đồ chơi công nghiệp: Đàn, xắc xô, trống, kèn, mõ, trang phục
+ Đồ chơi tự tạo: Đồ chơi tự tạo có muôn hình muôn vẻ bởi chúng được tạo ra từ những vật sẵn có, dễ kiếm, dễ làm. Nguồn gốc của đồ chơi tự tạo là vô tận. Làm đồ chơi tự tạo là hoạt động sáng tạo và độc đáo. Có thể dùng luôn những đồ vật thông thường trong sinh hoạt hàng ngày, sử dụng trực tiếp những vật liệu tự nhiên làm đồ chơi và bằng những vật liệu thu lượm được.
4.4. Biện pháp 4: Tổ chức tốt một số trò chơi phục vụ âm nhạc. 
- Đối với trẻ thơ, được hoạt động với âm nhạc thông qua các trò chơi là một biện pháp hữu hiệu nhất. Trò chơi đã trở thành phương tiện để đem đến cho trẻ các yếu tố diễn tả của nghệ thuật sinh động, nó có tác dụng mạnh mẽ nhưng lại đến với trẻ một cách nhẹ nhàng, thoả mái. Hiện nay, trò chơi âm nhạc được coi là một trong các hình thức vận động theo nhạc của chương trình giáo dục âm nhạc Mầm non. Nó có vai trò quan trọng giúp trẻ luyện tai nghe nhạc, củng cố ca hát, tạo cảm giác nhịp điệu, phát triển năng khiếu âm nhạc. Các yếu tố đó góp phần làm cho trẻ cảm thụ âm nhạc, nhất là ở lứa tuổi mẫu giáo bé học mà chơi, chơi mà học. Mỗi loại trò chơi đều có ý nghĩa giúp trẻ phát triển trí tuệ, tạo cho trẻ có những phản xạ nhanh, nhạy, có tác dụng trong việc củng cố và tiếp thu những nội dung giáo dục. Đặc biệt trò chơi âm nhạc còn rèn luyện cho trẻ có kĩ năng thông qua tai nghe âm nhạc. Chính vì vậy tôi đã tìm tòi, sáng tác, cải biên một số trò chơi nhằm làm tăng thêm sự phong phú âm nhạc cho trẻ. 
* Trò chơi: “Tai ai thính”.
Trò chơi tạo cho trẻ sự tập trung chú ý lắng nghe các âm thanh của các nhạc cụ khác nhau và trẻ hứng thú được khám phá, trải nghiệm các nhạc cụ. 
+ Chuẩn bị: Một số loại hạt như : Hạt lạc, hạt đậu xanh, hạt gạo 
+ Cách chơi: Trẻ nghe và phân biệt âm thanh của các loại hạt. Cô giới thiệu cho trẻ biết từng loại hạt và cho trẻ nghe âm thanh của các loại hạt trước khi chơi: Chia trẻ theo 4 nhóm, các nhóm nhắm mắt sau đó cô lắc 1 loại hạt bất kỳ cho trẻ nghe sau 5 giây tích tắc cho trẻ suy nghĩ rồi đưa ra tin hiệu trả lời. 
* Trò chơi: “Giai điệu thân quen” 
Trò chơi này giúp trẻ củng cố kiến thức về tên bài hát và củng cố lại giai điệu bài hát đã học, đồng thời tạo cho trẻ sự tập trung chú ý lắng nghe và nhanh nhẹn, linh hoạt, trả lời rõ ràng, chính xác tên bài hát. 
 + Chuẩn bị: Đĩa nhạc có các bài hát trong chương trình mà trẻ đã được học, máy tính hoặc đầu đĩa.
 + Cách chơi: Cô mở đĩa cho trẻ nghe giai điệu bài hát, 2 đội rung chuông giành quyền trả lời bằng cách nói rõ tên bài hát vừa nghe, nếu đúng mỗi trẻ trong đội được tặng một bông hoa, nếu sai quyền trả lời thuộc về đội bạn. 
Ví dụ: Cho trẻ nghe giai điệu: “Trông kia đàn gà con lông vàng, đi theo mẹ tìm ăn trong vườn...” thì trẻ phải nêu được đó là bài hát “Đàn gà trong sân”
* Trò chơi “Thi xem ai nhanh” 
- Trò chơi phát triển tai nghe, trẻ phản ứng nhanh với các loại tiết tấu khác nhau và ghi nhớ có chủ định. 
+ Chuẩn bị: Phấn màu, 5 - 6 vòng tròn, trống lắc. 
+ Cách chơi: Cô có từ 5 - 6 vòng tròn, số trẻ mỗi lần tham gia chơi tương ứng với số vòng, cô dùng phấn màu vẽ hình bàn chân của trẻ vào đó và đánh số theo thứ tự. Sau đó cho trẻ đi theo tiếng gõ nhịp nhàng xung quanh vòng tròn, khi tiết tấu gõ thay đổi, trẻ phải chạy vào vòng. Nếu trẻ nào chạy vào vòng mà ướm dấu chân của mình không vừa với dấu chân đã vẽ trong vòng là bị phạt nhảy lò cò quanh lớp một vòng. 
4.5. Biện pháp 5: Ứng dụng công nghệ thông tin vào trong dạy học. 
Đất nước ta hiện nay đang trong giai doạn phát triển công nghiệp hoá, hiện đại hoá cùng với sự bùng nổ công nghệ thông tin. Để đáp ứng nhu cầu của xã hội, hiện nay các cấp học rất cần được ứng dụng công nghệ thông tin vào trong giảng dạy. Việc ứng dụng công nghệ thông tin vào trong giảng dạy ở cấp học mầm non làm đa dạng hoá hình thức dạy học giúp trẻ được thay đổi không khí mới, hấp dẫn trong giờ học, tạo cho trẻ niềm hứng thú, hăng say tích cực tham gia vào hoạt động, làm cho hiệu quả giáo dục cao. Đặc biệt giúp giảm bớt đồ dùng không cần thiết, giảm bớt sức lao động của GV và giảm bớt chi phí. 
Để dạy trẻ, tôi không chỉ sưu tầm trên mạng tôi còn tìm các trò chơi trong phần mềm cài đặt, mua băng đĩa có nội dung liên quan đến kiến thức cần truyền đạt, quay phim làm đĩa để dạy trẻ cho phù hợp với bài học.
4.6. Biện pháp 6: Tổ chức cho trẻ trong ngày hội, ngày lễ:
Vào ngày lễ hội như ngày khai giảng, ngày nhà giáo Việt Nam, tết trung thulà những ngày có hình thức tổ chức quan trọng trong việc tạo ra môi trường âm nhạc phong phú và sinh động. Ngày lễ, ngày hội có các hoạt động nghệ thuật đa dạng như hát, múa, đóng kịchtạo cho trẻ niềm phấn khởi, vui vẻ, những cảm xúc mới mẻ, tăng cường khả năng cảm thụ âm nhạc, mở rộng nhận thức cho trẻ.
Ngày lễ, hội là cơ hội cho giáo viên và trẻ trong toàn trường giao lưu, hiểu biết nhau hơn, đồng thời tạo cơ hội cho trẻ nâng cao các kỹ năng hoạt động nghệ thuật. Trẻ hiểu thêm những điều mới lạ chỉ có trong ngày hội, ngày lễ, đồng thời củng cố những điều trẻ đã lĩnh hội được.
Hiểu được ý nghĩa hoạt động âm nhạc trong ngày hội, ngày lễ. Hàng ngày, tôi luôn chú ý thường xuyên rèn những kỹ năng vận động theo nhạc. Khi nhà trường có kế hoạch tổ chức tôi lựa chọn các nội dung phù hợp để luyện tập, chuẩn bị trang phục cho trẻ. Khi biểu diễn tôi nhận thấy ở trẻ rất hào hứng, tự tin, có ý thức trong khi biểu diễn.
5. Kết quả đạt được.
Sau khi tôi sử dụng một số biện pháp trên áp dụng vào việc dạy vận động theo nhạc cho trẻ lớp mẫu giáo 3 - 4 tuổi. Tháng 02/ 2022 tôi tiến hành đưa ra thêm 2 bài tập để kiểm tra kỹ năng vận động theo nhạc của 26 trẻ đã tham gia thực hiện những bài tập trước.
Bài tập 1: Con hãy gõ đệm theo nhịp bài: “Cá vàng bơi” của tác giả Nguyễn Hà Hải.
Bài tập 2: Con hãy múa bài: “Xòe hoa” Dân ca Thái. Kết quả thu được sau khi áp dụng các biện pháp trên đối chiếu với kết quả trước khi thực hiện như sau:
Bài tập 1:
Thời gian khảo sát
Số cháu
Đạt
Chưa đạt
SL
%
SL
%
Tháng 10/2021
26
9
35
17
65
Tháng 2/2022
26
23
88
3
12
Bài tập 2: 
Thời gian khảo sát
Số cháu
Đạt
Chưa đạt
SL
%
SL
%
Tháng 10/2021
26
11
42
15
58
Tháng 2/2022
26
23
88
3
12

Sau khi vận dụng: “Một số biện pháp dạy trẻ 3 - 4 tuổi vận động theo nhạc”, chúng tôi nhận thấy các cháu rất hứng thú, hăng say tích cực hoạt động và đã thu được kết quả tốt đẹp. Điều đó chứng minh rằng thực nghiệm của chúng tôi thành công, áp dụng các biện pháp tôi đề ra rất phù hợp.
* So sánh, đối chứng: Với thực trạng này thì sau khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm chúng tôi đã nhận được kết quả như đã trình bày ở trên. Ngoài ra còn nhận được sự quan tâm từ các bậc phụ huynh cùng các ban ngành, đoàn thể và đồng nghiệp của tôi trong nhà trường. Cũng từ đây chúng tôi nhận thấy sự quan hệ giữa Gia đình - Nhà trường ngày càng chặt chẽ hơn.
* Hiệu quả kinh tế:
Qua thực tế áp dụng các giải pháp nêu trên chúng tôi nhận thấy việc: “Dạy trẻ 3 - 4 tuổi vận động theo nhạc” cho trẻ chính là chìa khóa vàng mở ra cánh cửa trí tuệ giúp trẻ thông minh hơn và tiếp cận với các lĩnh vực khác dễ dàng hơn. Vận động theo nhạc còn giúp trẻ ngày một tự tin hơn trong việc giao tiếp, trẻ biết yêu quý gần gũi với những người thân trong gia đình, yêu quý cô giáo, bạn bè, luôn có nhu cầu được thể hiện với mọi người. Điều đó sẽ giúp trẻ trở thành những người con thông minh, nhanh nhẹn, linh hoạt và xử lý tốt hơn các tình huống trong giao tiếp. Trẻ khỏe mạnh, thông minh, nhanh trí là niềm hạnh phúc của mỗi gia đình và của toàn xã hội. Điều này giúp bố - mẹ các cháu yên tâm công tác làm ra nhiều của cải - nâng cao thu nhập cho gia đình, tạo điều kiện giúp trẻ phát triển nhân cách toàn diện hơn để trở thành những người con có ích cho xã hội - xây dựng nước nhà ngày một giàu mạnh hơn, văn minh hơn.
* Hiệu quả xã hội, môi trường:
Chúng tôi đã làm tốt công tác tham mưu với phụ huynh, với lãnh đạo nhà trường, các đoàn thể trong trường tạo sự liên kết với các tổ chức xã hội và nhận được sự quan tâm nhiệt tình của các đoàn thể cũng như của các bậc phụ huynh . Từ đó nhà trường, phụ huynh cùng các đoàn thể luôn có sự quan hệ chặt chẽ nhằm mục đích cùng chăm sóc giáo dục nuôi dưỡng trẻ để trẻ phát triển ngày một tốt hơn. Đó là cốt lõi trong giáo dục cho trẻ có được nền tảng đạo đức của nhân cách con người tương lai. Giúp cho trẻ có những kỹ năng sống tốt hơn ngay từ khi trẻ còn nhỏ.
6. Bài học kinh nghiệm :
Chúng tôi nhận thấy trước tiên cần phải có một sự đam mê nghề nghiệp thực sự, tu dưỡng rèn luyện tìm tòi những tài liệu có liên quan đến lĩnh vực nghệ thuật, tích cực xem băng đĩa, nghe đài, các tiết dạy mẫu tìm đọc trên các tạp chí mầm non. Tham gia nghiêm túc, đầy đủ các buổi sinh hoạt chuyên môn, dự giờ đồng nghiệp để trao đổi học hỏi kinh nghiệm của bạn bè, đồng nghiệp. Luôn lắng nghe ý kiến đóng góp của đồng nghiệp, phát huy những gì đã thực hiện được và khắc phục những mặt còn hạn chế. Luôn có ý thức nghiên cứu giáo trình, tài liệu giảng dạy soạn bài trước khi lên lớp. Làm đồ dùng đồ chơi, trang trí nhóm lớp phù hợp với chủ đề và có liên quan đến bài dạy. Luôn đặt mình là người mẹ thứ hai của trẻ, từ đó có thái độ yêu thương tận tình giúp đỡ trẻ thông qua các bài học trên lớp.
Muốn truyền thụ được một tác phẩm âm nhạc đến với trẻ có hiệu quả, giáo viên cần phải là thước đo chuẩn mực về mọi mặt cho học sinh noi theo. Giáo viên phải tổ chức một tiết học sinh động và nôi cuốn được trẻ.
Giáo viên phải xác định rõ loại vận động.Đồ dùng trực quan của cô phải đẹp, sinh động mới thu hút được trẻ. Khi trẻ lên thể hiện cô giáo là người gợi ý giúp trẻ trong quá trình trẻ thể hiện, cô thường xuyên khuyến khích, động viên trẻ, tạo cho trẻ một tâm lý thoải mái, gây hứng thú cho trẻ.
Qua đó chúng tôi nghĩ rằng để trẻ vận động được có hiệu quả thì giáo viên cần phải tổ chức một tiết dạy trẻ, phải xác định được mục đích yêu cầu của hoạt động, trẻ có hứng thú vận động theo cô. Cô phải thể hiện khéo léo, linh hoạt.
7. Điều kiện để sáng kiến được nhân rộng.
Để sáng kiến có thể được nhân rộng mang lại hiệu quả cao thì cần có những điều kiện sau:
- Cần có đội ngũ giáo viên có trình độ năng lực vững vàng, nhiệt tình trong việc chăm sóc vào giáo dục trẻ.
- Sự quan tâm chỉ đạo và tạo điều kiện của Phòng giáo dục, Ban giám hiệu nhà trường. Mua sắm đầy đủ các trang thiết bị phục vụ cho các hoạt động dạy và học.
 - Sự phối kết hợp chặt chẽ giữa nhà trường và gia đình, giữa giáo viên và phụ huynh học sinh nhằm tạo ra môi trường học tập liên tục.
 - Giáo viên phải nắm chắc nội dung chương trình, phương pháp bộ môn. Không ngừng học tập nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ. Nghiên cứu, học tập, rèn luyện để có kiến thức âm nhạc. Hiểu được đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi của trẻ trong mối quan hệ với âm nhạc, đặc điểm khả năng vận động, cơ quan phát âm để có phương pháp dạy thích hợp.
- Tạo môi trường giáo dục âm nhạc phong phú. Sử dụng đồ dùng trực quan một cách có hiệu quả. Biết khai thác những nội dung, thông tin cần thiết để ứng dụng công nghệ thông tin vào trong giảng dạy.
- Giáo viên phải thật sự kiên trì và nhẫn lại yêu trẻ như con đẻ của mình.
- Lớp học thật sự là một tổ ấm yêu thương còn cô giáo là một người bạn lớn luôn luôn lắng nghe, thấu hiểu và biết sẻ chia cùng trẻ.
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
1. Kết luận.
Hiện nay, chương trình âm nhạc đang được phổ biến rộng rãi trong các trường Mầm non, nhằm giúp cho việc thực hiện giáo dục âm nhạc cho trẻ theo đúng chương trình quy định, đồng thời giúp giáo viên có được những cơ hội và điều kiện thể hiện khả năng của mình. Song trên thực tế nhiều giáo viên chưa chú ý hình thành kỹ năng vận động theo nhạc cho trẻ, chưa vận dụng lý thuyết vào thực tiễn, chưa có biện pháp thiết thực trong quá trình dạy trẻ, dẫn tới kết quả chưa đạt được so với yêu cầu. 
Với các giải pháp, biện pháp của sáng kiến này gồm: 
- Biện pháp 1: Làm mẫu chuẩn vận động theo nhạc và có sáng tạo.
- Biện pháp 2: Luôn thay đổi hình thức tổ chức hoạt động học nhẹ nhàng, linh hoạt.
- Biện pháp 3: Tạo môi trường âm nhạc để kích trẻ tham gia hoạt động âm nhạc.
- Biện pháp 4: Tổ chức tốt một số trò chơi phục vụ âm nhạc.
- Biện pháp 5: Ứng dụng công nghệ thông tin vào trong dạy học.
- Biện pháp 6: Tổ chức cho trẻ trong ngày hội, ngày lễ.
Với những biện pháp trên đã mang lại những kết quả khả quan hơn nhiều so với trước khi thực hiện. Trẻ trong lớp đã hào hứng tích cực, sôi nổi trong tiết học âm nhạc hơn; mạnh dạn tự tin khi tham gia biểu diễn hay tham gia vào các hoạt động khác; thích đi học thích múa hát, luôn có tâm trạng vui vẻ và hứng thú khi chuẩn bị vào các tiết học trong lĩnh vực vận động với âm nhạc, các chủ đề được thực hiện có hiệu quả hơn. Trẻ giao lưu và kết hợp với nhau nhuần nhuyễn hơn mỗi khi cô yêu cầu nhóm lên biểu diễn bài hát đã học.
Nếu làm tốt những điều trên đây, chúng tôi tin rằng năng lực cảm thụ nghệ thuật âm nhạc cụ thể là khả năng vận động theo nhạc của trẻ thông qua tiết dạy cho trẻ sẽ khá hơn. Trẻ hiểu được thế giới xung quanh thông qua các hình tượng âm nhạc, xúc cảm thẩm mỹ của trẻ cũng càng trở nên phong phú. Trẻ biết rung động trước cái đẹp, yêu cái đẹp để rồi từ đó tạo ra cái đẹp. Như vậy, chúng ta đã góp phần không nhỏ vào việc giáo dục thế hệ trẻ ngay từ tuổi ấu thơ.
2. Khuyến nghị: 
2.1. Với phòng giáo dục và đào tạo:
- Tổ chức bồi dưỡng thường xuyên cho các giáo viên Mầm non về chuyên đề phát triển thẩm mỹ để giúp giáo viên nắm bắt, tiếp cận những vấn đề đổi mới.
- Tổ chức các nội dung thi dạy để các giáo viên có điều kiện phát huy trao đổi, rút kinh nghiệm về khả năng tổ chức cũng như sử dụng các biện pháp dạy học phù hợp.
- Bổ sung hỗ trợ tài liệu mới trong và ngoài nước để giáo viên được học hỏi, tiếp cận những cái mới.
2.2. Với nhà trường:
- Tổ chức học tập nâng cao kiến thức âm nhạc cho giáo viên.
- Tạo điều kiện cho chị em giáo viên được dự giờ đồng nghiệp để cùng trao đổi kinh nghiệm giảng dạy.
- Tạo điều kiện mua sắm trang thiết bị cho hoạt động âm nhạc, có giáo viên chuyên sâu, trang bị cho mỗi lớp một đàn ogan và dàn máy vi tính để giáo viên có thể ứng dụng công nghệ thông tin vào trong giảng dạy.
2.3. Đối với giáo viên.
- Tích cực học tập, học hỏi để nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ.
- Chịu khó sưu tầm, nghiên cứu để tìm những hình thức tổ chức cũng như các biện pháp dạy học phù hợp nhất với mỗi tiết dạy.
- Kết hợp với phụ huynh để có biện pháp giáo dục trẻ một cách tốt nhất ở gia đình và nhà trường
Trên đây là “Một số biện pháp dạy trẻ 3 – 4 tuổi vận động theo nhạc”. Rất mong nhận được sự quan tâm giúp đỡ của Hội đồng khoa học các cấp, các nhà quản lý góp ý cho tôi để đề tài tiếp tục áp dụng có hiệu quả.
 Tôi xin chân thành cảm ơn!