Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp dạy trẻ nhà trẻ cảm nhận âm điệu, nhịp điệu của thơ ca

. 
 Bản thân tôi có trình độ trên chuẩn .Có kinh nghiệm chăm sóc giáo dục trẻ, luôn có tinh thần học hỏi, cầu tiến bộ, yêu nghề mến trẻ. 
Trẻ ngoan ngoãn.
	Trải qua quá trình rèn luyện tôi xác định đúng về âm điệu, nhịp điệu của các bài thơ và tập luyện thường xuyên. Đây là điều kiện tốt dạy trẻ cảm nhận được âm điệu nhịp điệu của thơ ca.
	Lớp học có đủ điều kiện cần thiết về trang thiết bị học tập, đồ dùng, đồ chơi trong các hoạt động vui chơi của trẻ, môi trường lớp học được trang trí ở các góc những tranh ảnh kèm theo những khổ thơ những hình ảnh các bài thơ đó là điều kiện tốt cho việc đọc thơ và rèn thơ.
2. Khó khăn
	Bên cạnh những thuận lợi trên thì việc dạy trẻ cảm nhận âm điệu, nhịp điệu của thơ ca còn có những khó khăn sau:
 Lớp nhà trẻ, các bạn vẫn còn bé nên vẫn còn mải chơi đùa.
	Nhận thức của một số phụ huynh về hoạt động làm quen văn học còn hạn chế nên gặp nhiều khó khăn trong việc giáo dục trẻ. Đó là cả một vấn đề khó khăn mà giáo viên cần phải tìm ra những biện pháp để khắc phục.
B. CÁC GIẢI PHÁP THỰC HIỆN ĐỀ TÀI
1. Khảo sát Điều tra ban đầu
	Năm học 2022-2023 tôi được phân công phụ trách lớp nhà trẻ khu Văn Sơn. Tổng số học sinh là 20 trẻ.
	Để nắm được tình hình của lớp ngay từ đầu năm học tôi đã tiến hành khảo sát trẻ đọc thơ thể hiện đúng âm điệu, nhịp điệu của thơ ca (khi chưa có biện pháp rèn trẻ cảm nhận âm điệu của thơ ca) 
Kết quả khảo sát điều tra thu được.
STT
Nội dung
Tổng số trẻ
Trẻ đạt
Trẻ chưa đạt
1
Trẻ hứng thú và thể hiện được đúng âm điệu, nhịp điệu của thơ ca

20

9 = 45%
11 = 55%
2
Trẻ đọc rõ ràng, mạch lạc và diễn cảm
20

8 = 40%

12 = 60%
+ Tổng số trẻ 9/20 đạt 45% trẻ hứng thú và thể hiện được đúng âm điệu của thơ ca.
 + Tổng số 8/20 đạt 40% trẻ đọc rõ ràng, mạch lạc và diễn cảm.
	Qua số liệu điều tra cho thấy tỷ lệ trẻ chưa thể hiện đúng âm điệu, nhịp điệu của thơ ca là khá cao từ thực tế trên tôi suy nghĩ thấy mình cần có một số biện pháp để dạy trẻ cảm nhận đúng âm điệu của thơ ca.
2. Giáo viên tự rèn luyện chính mình cách đọc đúng âm điệu, nhịp điệu của thơ ca.
	 Muốn cho trẻ cảm nhận được âm điệu, nhịp điệu của thơ ca trước tiên cô giáo phải là người đọc thơ diễn cảm, thể hiện rõ âm điệu, nhịp điệu của bài thơ
	Đi sâu nghiên cứu tài liệu tham khảo ý kiến đóng góp của đồng nghiệp, ban giám hiệu nhà trường qua các buổi dự giờ và đã xác định rõ thanh điệu, ngữ điệu, nhịp điệu cường độ to nhỏ, ngắt nghỉ của các bài thơ, câu thơ theo yêu cầu của từng bài thơ.
	Ví dụ: Bài thơ "Yêu mẹ"
	Nói nên tình cảm, tình yêu thương của mẹ dành cho con.
“Mẹ đi làm
Từ sáng sớm
Dậy thổi cơm
Mua thịt cá”
	Đọc với thanh điệu yêu thương.
	Ví dụ: Bài thơ "Đi chợ Tết" đọc chậm rãi thể hiện sự vui vẻ, thích thú khi đi chợ Têt.
“Bé chở búp bê
Đi chơi chợ Tết”
Và còn nhiều bài thơ khác.
	Hàng ngày vào thời gian rảnh rỗi bằng cách đọc đi đọc lại nhiều lần, nhập tâm vào tác phẩm. Bên cạnh đó tôi tự lên kế hoạch cho mình làm bài tập trắc nghiệm, sưu tầm nhiều câu thơ, vần thơ có âm điệu khác nhau như nhanh, chậm to, nhỏ, sự lo lắng vui vẻ, để tự mình luyện cho mình thêm thành thạo và tự tin hơn.
	Để kiểm nghiệm và thiết thực cho việc rèn âm điệu, nhịp điệu thơ ca của mình tôi tham gia tích cực vào phong trào hội giảng và hội thi "Đọc thơ diễn cảm" do trường tổ chức để lấy ý kiến đóng góp của Ban giám hiệu và các bạn đồng nghiệp để tự mình chỉnh sửa cách đọc của mình.
	Sau một thời gian học tập và rèn luyện tích cực tôi đã có những kiến thức cơ bản về việc xác định và thể hiện đúng âm điệu, nhịp điệu của các bài thơ ca trong chương trình và một số bài ngoài chương trình để làm tăng hiệu quả bài giảng và tự tin trong giao tiếp với mọi người cũng như dạy trẻ.	
3. Rèn trẻ đọc đúng âm điêu, nhịp điệu của thơ ca thông qua hoạt động chung (dạy trẻ làm quen văn học qua tiết thơ)
	Hoạt động này là hoạt động giáo viên chuẩn hóa, chính xác hóa kiến thức cho trẻ thu nhận từ nguồn tin khác nhau với hoạt động cho trẻ làm quen với văn học thông qua tiết dạy thơ, tôi chuẩn bị rất kĩ và chính xác, đây là hoạt động chính trẻ nhận thức đúng về cách đọc đúng âm điệu để tôi hướng dẫn trẻ luyện tập.
	Khi đọc mẫu cô phải đọc chuẩn, chính xác đúng với âm điệu của từng bài thơ, khổ thơ (Vui, buồn, nhanh, chậm, trong sáng, thiết tha, ngắt nghỉ theo đúng yêu cầu của từng câu) đồng thời, nêu rõ cách thể hiện cử chỉ, nét mặt theo từng khổ thơ, bài thơ.
	Ví dụ: Bài thơ "Con tàu"
	Cô giáo cần giúp trẻ biết được tiếng kêu của con tàu, gợi mở để cho trẻ có thể hình dung ra những cảnh như:
" Xình xịch xình xịch
Con tàu xanh xanh
Nó chạy nhanh nhanh
Còi reo vui quá
U...u...u...u"
	Nếu chỉ dừng lại ở mức độ nghe cô đọc mẫu thì trẻ chưa thể cảm nhận được đúng âm điệu, nhịp điệu. Vì vậy, tôi cho trẻ nghe luyện đọc nhiều lần từng khổ thơ, câu thơ với nhiều cách khác nhau và ở mọi lúc mọi nơi. Trước tiên cho trẻ đọc đồng thanh vài lần. Sau đó cô gọi tổ, nhóm, cá nhân trẻ thể hiện đọc. Khi trẻ đọc tôi tập trung theo dõi và kịp thời sửa ngay cho trẻ đọc sai và ngọng. Tôi đứng đối diện với trẻ yêu cầu trẻ nhìn nét mặt, cử chỉ, nghe cô đọc câu thơ (khổ thơ) theo đúng âm điệu, nhịp điệu của câu thơ (Bài thơ) giống cô hay chưa, theo con thì con thể hiện đọc như thế nào? Đó là cách khắc sâu kiến thức cho trẻ một cách tốt nhất.
	* Trò chơi: "Thi xem ai đọc thơ hay"
	Tôi chuẩn bị tranh thơ có cảnh minh họa nội dung câu thơ, khổ thơ. Khi cô mở máy cho trẻ quan sát cảnh tranh xem nó ứng với nội dung bài thơ nào, đọc với giọng điệu gì (nhanh hay chậm, vui hay buồn) và thi đua đọc câu thơ, khổ thơ đúng với hình ảnh trong tranh cô gọi 3 -4 trẻ lần lượt lên đọc cùng hình ảnh rồi cô cho trẻ tự nhận xét và sửa sai cho trẻ và sau cô củng cố lại.
4. Rèn trẻ đọc đúng âm điêu, nhịp điệu của thơ ca thông qua hoạt động vui chơi.
	Như chúng ta đã biết hoạt động vui chơi là hoạt động chủ đạo của trẻ mẫu giáo. Qua hoạt động vui chơi trẻ được học bằng chơi, chơi mà học một cách nhệ nhàng thoải mái. Vậy nên tôi đã tận dụng thời gian trong hoạt động vui chơi mà cụ thể ở góc thao tác vai để rèn trẻ.
VD: Trong chủ điểm “ Mầm non” góc thao tác vai với trò chơi cô giáo. Tôi đã gợi mở nội dung chơi cho trẻ bằng cách hỏi trẻ: Hôm nay cô giáo dạy học sinh bài thơ gì? Bài thơ đó có âm điệu nhịp điệu như thế nào? Và cứ thế tôi dẫn dắt trẻ đọc thơ và quan sát trẻ xem trẻ có thể hiện đúng âm điệu nhịp điệu của bài thơ hay không. Từ có có biện pháp tác động cho phù hợp giúp trẻ thể hiện đúng âm điệu nhịp điệu của bài thơ.
Tương tự trong các chủ điểm khác tôi cũng lựa chọn những trò chơi sao cho phù hợp với chủ đề, chủ điểm, tận dụng những trò chơi đó giúp trẻ có cơ hội được rèn luyện kỹ năng đọc thơ, cũng như cơ hội được cảm nhận âm điệu nhịp điệu của thơ ca.
5. Rèn trẻ đọc đúng âm điêu, nhịp điệu của thơ ca thông qua hoạt động chiều.
	Giờ sinh hoạt chiều là khoảng thời gian rất tốt để giáo viên có thể củng cố kiến thức cho trẻ. Trong hoạt động chiều giáo viên cho trẻ ôn lại những bài thơ, bài đồng dao ca dao mà trẻ đã được làm quen. Qua đây cô có điều kiện quan sát, sửa sai và giúp trẻ cảm nhận cũng như thể hiện tốt hơn âm điệu nhịp điệu của bài thơ, đồng dao, hay ca dao. 
	Ví dụ: Buổi sáng có hoạt động làm quen văn học đề tài thơ “ Hoa kết trái” đến buổi chiều cô cho trẻ ôn lại bài thơ trên: Cô cho trẻ đọc thơ cô quan sát sửa sai cho trẻ. Hoặc trong các buổi chiều khác nếu có cơ hội cô cho trẻ ôn lại các bài thơ, đồng dao, ca dao đã học để qua đó rèn cho trẻ có khả năng cảm thụ và thể hiện âm điệu nhịp điệu một cách tốt nhất.
6. Rèn trẻ đọc đúng âm điêu, nhịp điệu của thơ ca thông qua hội thi “ Giọng thơ vàng”
	Qua các hội thi do cô tổ chức hay nhà trường tổ chức cũng là một cơ hội để cô và trẻ có thời gian rèn luyện cũng như thể hiện tài năng của mình. Để chuẩn bị tham gia vào hội thi cô và trẻ phải tập trung rèn luyện để tham gia. Qua đây giáo viên sẽ tìm kiếm được những tài năng nhí có khả năng thể hiện tốt âm điệu nhịp điệu của bài thơ. Trẻ sẽ được cô tập luyện sửa sai cách thể hiện âm điệu ngữ điệu giọng cũng như nhịp điệu của bài thơ, đồng dao hay ca dao.
	Cũng qua hình thức hội thi cô giáo có thể lôi cuốn được cả những người thân trong gia đình trẻ cùng tham gia. Chính vì vậy nó sẽ có hiệu quả lớn hơn trong việc rèn trẻ cảm nhận âm điệu nhịp điệu của bài thơ. 
7. Phối hợp với phụ huynh rèn trẻ ở nhà
	Ngoài việc giáo viên cung cấp kiến thức, hệ thống hóa kiến thức cho trẻ ở trên lớp. Để có hiệu quả cao hơn giáo viên cần biết tận dụng mọi cơ hội để rèn trẻ. Vậy nên phôií hợp với phụ huynh rèn trẻ là biện pháp rất tốt. Trong các giờ đoán trả trẻ tôi thường trao đổi với phụ huynh tình hình học tập của các cháu. Tôi cung cấp cho phụ huynh thông tin về lịch học, chương trình học của tửng tuần. Ngoài ra tôi còn thông tin trao đổi với phụ huynh nội dung bài thơ, đồng dao, ca dao và cách đọc để phụ huynh có thể nắm rõ, hiểu rõ và có thể đọc lại cùng con mình khi ở nhà. Tôi thấy làm tốt điều này rất có hiệu quả vì những phụ huynh nào quan tâm đúng mức tới con em mình thì hiệu quả sẽ nhìn thấy ngay. Ngày hôm sau khi trẻ đến lớp trong giờ đón trẻ nếu có cơ hội tôi sẽ hỏi lại trẻ trò chuyện gợi ý để trẻ có thể đọc lại bài thơ cho cô nghi, bạn nghe....
V. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ ỨNG DỤNG CỦA ĐỀ TÀI.
1. Đối với trẻ
Với những biện pháp như trên tôi đã vận dụng vào tình hình thực tế một cách hợp lí và mang lại kết quả cho trẻ trong giờ hoạt động làm quen văn học đạt được nhiều thành quả đáng khích lệ.
Cuối học kỳ I trẻ lớp tôi có những chuyển biến rõ nét cụ thể:
STT
Nội dung
Tổng5số trẻ
Trẻ đạt
Trẻ chưa đạt
1
Trẻ hứng thú và thể hiện được đúng âm điệu của thơ ca
20

18 = 90%

2 = 10%
2
Trẻ đọc rõ ràng, mạch lạc và diễn cảm
20

17 = 85%

3 = 15%

Tôi đã chọn ra những cháu có năng khiếu để bồi dưỡng thêm và kết hợp với phụ huynh có hướng bồi dưỡng năng khiếu của trẻ.
Một số cháu chưa học qua lớp nhà trẻ nhưng cũng đã kịp thời theo các bạn trong lớp và thậm chí có khả năng thể hiện tốt.
Trẻ hứng thú và cảm nhận được âm điệu, nhịp điệu của thơ ca
Trẻ đọc rõ ràng, mạch lạc và diễn cảm
2. Đối với phụ huynh
Với Phụ huynh đã có cái nhìn nhận tốt hơn về năng lực của con em mình từ đó có những đóng góp tích cực đối với các hoạt động của lớp, sưu tầm đồ dùng, đồ chơi giúp đỡ và phối hợp với giáo viên chủ nhiệm để giúp trẻ ngày càng tiến bộ.
3. Đối với cô:
Sau thời gian nghiên cứu và ứng dụng đề tài bản thân tôi thấy mình có thêm kinh nghiệm cũng như linh hoạt hơn trong quá trình tổ chức cho trẻ làm quen văn học.
Đề tài đã được ứng dụng ngay trên tiết học làm quen văn học mà tôi còn ứng dựng các môn học khác tận dụng mọi lúc, mọi nơi, trong sinh hoạt hàng ngày của trẻ, tận dụng các cơ hội tùy từng điều kiện và rèn trẻ, uốn nắn trẻ để nâng cao chất lượng làm quen văn học chữ viết trong lớp.
VI. TRIỂN VỌNG CỦA ĐỀ TÀI.
 Trong quá trình nghiên cứu và tiến hành áp dụng "Một số kinh nghiệm dạy trẻ nhà trẻ cảm nhận âm điệu, nhịp điệu của thơ ca" Tôi đã thu được kết quả rất khả quan và phổ biến kinh nghiệm cho đồng nghiệp ở trường cùng ứng dụng trong việc rèn cách thể hiện cho trẻ trong trường đạt hiệu quả hơn.
Mặt khác, tôi tiếp xúc nghiên cứu đề tài này để góp phần nhỏ bé của mình vào việc rèn phát âm, sửa ngọng, cách diễn đạt.. cho trẻ mẫu giáo nói riêng và cho sự nghiệp giáo dục trẻ mầm non nói chung nhằm đáp ứng được yêu cầu đổi mới hình thức tổ chức và phương pháp giáo dục trẻ, chất lượng cho trẻ làm quen văn học ở các trường Mầm non được nâng cao hơn.
Đề tài nghiên cứu đã được hội đồng khoa học nhà trường thông qua và ứng dụng trong toàn trường. Tôi mong rằng nó sẽ được ứng dụng rộng rãi hơn trên phạm vi toàn huyện tỉnh để góp phần bé nhỏ vào việc nâng cao chất lượng giáo dục trẻ hiện nay.
VII. KẾT LUẬN VÀ BÀI HỌC KINH NGHIỆM.
1- Kết luận
 Với yêu cầu ngày càng cao của chương trình chăm sóc giáo dục trẻ phát triển 1 cách toàn diện, vươn lên chủ khoa học, làm chủ nhân của đất nước sau này thì việc đổi mới phương pháp, sáng tạo trong công tác là việc làm hết sức cần thiết đối với giáo viên khi tiến hành một hoạt động cho trẻ làm quen tác phẩm văn học, qua thời gian nghiên cứu đề tài "Một số kinh nghiệm dạy trẻ nhà trẻ cảm nhận được âm điệu, nhịp điệu của thơ ca" tôi nhận thấy rằng trẻ nhà trẻ hoàn toàn có khả năng cảm nhận âm điệu và nhịp điệu của thơ ca. Tuy nhiên để tiết học đạt kết quả cao thì yêu cầu cô giáo còn phải có một số điểm sau. Trước hết cô phải có những hiểu biết về đặc điểm tâm lý trẻ để trẻ có thể vận dụng biện pháp và đề ra những biện pháp phù hợp với đối tượng trẻ để phát huy tính độc lập sáng tạo ở trẻ. Cô giáo khuyến khích trẻ thực hiện nhiệm vụ học tập chứ không nên áp đặt cho trẻ như. Cách diễn ngôn ngữ, cách thể hiện điệu bộ, cử chỉ cho phù hợp. Cô phải là người thể hiện giọng đọc thơ của mình đúng âm điệu, nhịp điệu của bài thơ. Một điểm nữa không thể thiếu đó là cô giáo cần phải có lòng nhiệt tình, gần gũi thương yêu trẻ, gợi ý và động viên trẻ phát huy hết khả năng sáng tạo của mình.
Nếu tất cả các cô giáo đều làm tốt những yêu cầu trên đây tôi tin rằng năng lực sáng tạo thông qua tiết học "đọc thơ" và khả năng tự tham gia vào hoạt động văn học nghệ thuật, thái độ sáng tạo ngôn ngữ ở trẻ sẽ được nâng lên một bước mới và tôi tin rằng trẻ mẫu giáo sẽ ngày một thông minh hơn, sáng tạo trong cách thể hiện hơn. Sau này trẻ sẽ có ý thức học tập tốt hơn. Như vậy chúng ta sẽ góp phần không nhỏ vào việc giáo dục trẻ ngay từ tuổi ấu thơ.
2. Bài học kinh nghiệm
Qua việc tạo môi trường cho trẻ hoạt động làm quen văn học qua tiết thơ với 
"Một số kinh nghiệm dạy trẻ nhà trẻ cảm nhận âm điệu, nhịp điệu của thơ ca" Kết quả đạt được bản thân tôi rút ra được bài học kinh nghiệm sau:
Cần cho trẻ hoạt động trong môi trường nghệ thuật phong phú.
Giáo viên phải có khả năng tìm tòi sáng tạo ra những cái mới để tạo ra những tính thẩm mỹ cao và phù hợp với nhận thức của trẻ, qua đó thu hút sự chú ý của trẻ tạo nguồn cảm hứng cho trẻ làm theo.
Giáo viên phải biết sử dụng đồ dùng trực quan linh hoạt, đúng lúc tránh lạm dụng 
Biết tích hợp lồng ghép nhẹ nhàng chuyên đề vào các hoạt động mọi lúc, mọi nơi.
Giáo viên phải biết phối hợp chặt chẽ với phụ huynh
Luôn tìm tòi học hỏi qua sách báo, qua các phương tiện thông tin đại chúng, qua chị em đồng nghiệp
Luôn tự học hỏi để nâng cao trình độ chuyên môn thông qua dự giờ đồng nghiệp và việc tiếp thu chuyên đề do Phòng Giáo dục và nhà trường tổ chức.
Tổ chức cho trẻ tham gia các hoạt động tổng hợp mang tính nghệ thuật, ngày hội, lễ, hoạt động sân khấu. Ngoài ra tổ chức các cuộc dạo chơi trong thiên nhiên, tạo điều kiện phát triển óc thẩm mỹ, sáng tạo.
Sử dụng các đồ dùng hàng ngày có các yếu tố trang trí, có chất lượng thẩm mỹ cao: Màu sắc tươi sáng, hình dáng sinh động, bắt mắt và gây hứng thú cho trẻ.
Trong thời gian không dài nghiên cứu và ứng dụng đề tài "Một số kinh nghiệm dạy trẻ nhà trẻ cảm nhận âm điệu, nhịp điệu của thơ ca" chắc hẳn sẽ còn nhiều thiếu sót do năng lực của bản thân có hạn. Xong bản thân tôi đã cố gắng hết sức mình, rất mong sự đóng góp ý kiến của các quý lãnh đạo để sáng kiến của tôi được hoàn thiện hơn.
 Tôi xin chân thành cảm ơn!