Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp giúp trẻ 3, 4 tuổi hứng thú với hoạt động âm nhạc

ổi qua Internet, qua mạng xã hội
Để khảo sát và đánh giá khả năng âm nhạc của trẻ, tôi đã làm bài giảng bao gồm các phần: “ Dạy hát - Nghe hát - Trò chơi” cho học sinh mẫu giáo bé 3
- 4 tuổi tại trường mầm non Khương Trung thực hiện.
Sau đó, tôi làm bảng khảo sát gửi vào trong nhóm zalo chung của lớp để phối hợp với phụ huynh khảo sát khả năng âm nhạc của trẻ tại nhà. Tư vấn với phụ huynh tầm quan trọng cũng như vai trò của âm nhạc đối với sự phát triển toàn diện của trẻ.
STT
Nội dung khảo sát
Số trẻ
đạt
Tỷ lệ %
1
Trẻ tích cực tham gia các hoạt động âm nhạc
14/30
83
2
Trẻ có kĩ năng biểu diễn tốt
12/30
77
3
Trẻ mạnh dạn tự tin trong các hoạt động
12/30
87
4
Thích thể hiện cá nhân tham gia biểu diễn
10/30
67
5
Trẻ có kĩ năng nghe nhạc
14/30
80
6
Thể hiện cảm xúc âm nhạc phù hợp
12/30
67
7
Minh họa nhịp nhàng theo lời bài hát
16/30
77
8
Hát đúng giai điệu bài hát
15/30
80

Biện pháp 2: Tự bồi dưỡng nâng cao khả năng sư phạm, nâng cao chất lượng giọng hát.
Để thực hiện tốt chương trình giáo dục mầm non và khả năng âm nhạc cho bản thân nói chung và tổ chức tốt hoạt động âm nhạc cho trẻ nói riêng tôi luôn luôn tự rèn luyện về kỹ năng sư phạm, chất lượng giọng hát. Để cho tiết học đạt kết quả cao thì giáo viên phải có kỹ năng sư phạm thật lôi cuốn thật hấp dẫn trẻ, phải có giọng hát hay, biểu diễn đẹp. Vì vậy để nâng cao kỹ năng sư phạm cũng như chất lượng giọng hát của mình ngay từ đầu năm học tôi đã nâng cao kỹ năng sư phạm bằng cách: Xem các tiết học trên mạng, trên kênh youtobe Qua đó học tập và rút kinh nghiệm cho bản thân, tích cực tham gia các tiết chuyên đề của phòng và của nhà trường tổ chức. Qua việc rèn luyện kỹ năng sư phạm giờ bản thân tôi đã có tác phong sư phạm tốt tôi thấy mình tự tin hơn.
Muốn trẻ có được giọng hát hay, hát chính xác thì trước hết bản thân
tôi phải hát hay hát chính xác. Nhận thức được điều này nên trước khi dạy trẻ hát hay hát cho trẻ nghe tôi đi sâu nghiên cứu từng thể loại của bài hát (Trữ tình, hay dân ca giai điệu nhẹ nhàng hay vui nhộn) xác định nội dung của bài hát, hát ở thể loại nhạc nào, bắt đầu bằng phách nào mạnh hay nhẹ, cao độ trường độ ra sao? Tôi phải tập sao cho hát đúng nhạc thể hiện sắc thái phù hợp với nội dung bài hát. Tôi đã tự rèn luyện bằng cách tôi hát và thu âm lại và sau đó mở lại để biết chất giọng của mình nếu sai còn kịp thời sữa chữa, tích cực nghe nhạc qua các phương tiện đài, tivi, máy tính Tôi thường xuyên sưu tầm, lựa chọn mua đĩa nhạc thiếu nhi về nghe để học cách hát sao cho đúng nhạc, đúng cường độ luyến láy Học tập qua chị em đồng nghiệp để chuẩn bị cho một giờ âm nhạc tôi thường tìm đến những đồng nghiệp có giọng hát hay, hát tốt tôi nhờ đồng nghiệp hát mẫu cho tôi nghe sao cho đúng nhạc đúng sắc thái sau đó tôi hát và nhờ đồng nghiệp sửa cho tôi để tôi hát hay, hát đúng nhạc,qua những buổi sinh hoạt chuyên môn tôi đưa những bài hát trong chương trình ra để chị em bồi dưỡng cho tôi Để rèn kỹ năng cho mình và học tập chị em rèn khả năng biểu diễn nghệ thuật cho bản thân. Chính vì vậy giờ học đạt kết qua cao trẻ đã hứng thú tham gia hoạt động âm nhạc trẻ, tích cực hưởng ứng và cổ vũ cho cô thậm chí một số trẻ còn tự sáng tạo nghĩ ra các động tác theo lời của bài hát khi cô dạy trẻ hát và hát cho trẻ nghe như trẻ đã biết đung đưa người, lắc lư, nhún nhảy theo nhạc từ đó giờ học âm nhạc đạt kết quả cao được ban giám hiệu, đồng nghiệp đánh giá kỹ năng sư phạm tốt có giọng hát hay biểu diễn đẹp.
Ảnh minh họa 1
Biện pháp 3: Tổ chức hoạt động âm nhạc cho trẻ trên các tiết học âm nhạc
* Trong hoạt động dạy hát:
Để cho tiết học âm nhạc đạt kết quả cao trước khi dạy trẻ hát tôi nghiên cứu lựa chọn các bài hát phù hợp với trẻ những bài có ca từ ngắn ngọn, dễ hiểu, gần gũi với trẻ điều quan trọng là phải phù hợp với chủ đề sự kiện đúng với khả năng nhận thức của trẻ 3-4 tuổi. Khi đã tìm được bài hát phù hợp, trước khi vào hoạt động tôi tìm hiểu phân tích nội dung của bài hát và luyện giọng hát bài hát thật hay diễn cảm, thể hiện được sắc thái tình cảm phù hợp với bài hát.
Ví dụ: Trong tiết trọng tâm dạy hát tôi lựa chọn bài hát: “Trường chúng cháu là trường màm non” của nhạc sĩ Phạm Tuyên tôi đã xác định giọng hát của bài hát là vui tươi nhí nhảnh nhịp 2/4. Bài hát với ca từ ngắn ngọn, dễ hiểu vì vậy khi dạy trẻ hát tôi dạy trẻ hát rứt khoát lời, không ê a tôi chú ý đến cách lấy hơi ngắt giọng kèm theo các động tác nhẹ nhàng để gây cảm giác vui tươi nhí nhảnh cho trẻ giúp trẻ hứng thú trong giờ học hơn qua đó rèn kỹ năng âm nhạc cho trẻ. Tôi cho trẻ hát cùng cô cho tới khi trẻ hát được, đối với bài hát ngắn trẻ đã được làm quen trước trẻ sẽ hát theo cô liên tục cả bài. Trẻ học hát thông qua bắt trước do đó tôi vừa hát vừa bắt nhịp bằng tay để giữ tốc độ đều cho các cháu hát. Khi phối hợp hát cùng nhạc cụ đệm tôi vừa bắt nhịp vừa lắng nghe nhạc đệm để điều chỉnh trẻ hát khớp nhạc. Nếu trẻ chưa nghe rõ lời của bài hát, tôi đọc lời bài theo âm hình tiết tấu một cách chậm rãi, diễn cảm.
Bên cạnh lựa chọn bài hát tôi quan tâm thay đổi hình thức vào bài sao cho phù hợp, sinh động hấp dẫn trẻ bằng những câu nói nhẹ nhàng, nét mặt vui tươi, sử dụng các trò chơi câu đố tạo tình huống bất ngờ thu hút sự chú ý của trẻ vào giờ học tùy vào chủ đề sự kiện của từng tháng, tùy vào nội dung của bài dạy để tôi lựa chọn cách vào bài phù hợp nhất gây được hứng thú cho trẻ
Ví dụ: Với nội dung trọng tâm là dạy hát: “Con gà trống” tôi gây hứng thú vào bài bằng cách cho trẻ nghe trực tiếp tiếng gáy của con gà trống tôi đã thu âm tiếng gáy của con gà trống sau đó phát cho trẻ nghe
* Hoạt động nghe hát:
Để lôi cuốn trẻ hứng thú nghe hát, giúp trẻ có khả năng cảm thụ âm nhạc tốt hơn trước khi hát cho trẻ nghe tôi thường mở nhạc có giai điệu đúng với nội dung bài hát mà tôi dạy cho trẻ nghe để trẻ cảm nhận được giai điệu của bài hát đó. Sau khi trẻ được nghe, được cảm nhận giai điệu những bài hát như vậy sẽ kích thích được sự hứng thú, tư duy của trẻ hơn nữa khả năng tập chung của trẻ sẽ sâu và lắng đọng hơn. Tôi sử dụng nhiều hình thức cho trẻ nghe nhạc: Nghe qua băng đĩa, nghe trực tiếp cô hát, nghe qua videovậy để gây hứng thú cho
trẻ nghe nhạc, nghe hát tôi đã lựa chọn những bài hát gần gũi với trẻ có tác dụng với trẻ về mọi mặt. Lựa chọn các bài hát cho trẻ nghe như các bài hát dân ca, bài hát trữ tình êm dịu, bài hát ru
Ví dụ: Với hoạt động âm nhạc trọng tâm là nghe hát tôi chọn bài “Cháu yêu cô chú công nhân” của nhạc sỹ Hoàng Van Yến để hát cho trẻ nghe. Trước khi hát cho trẻ nghe tôi đã xác định nhịp của bài hát là nhịp 2/4 bài hát có ca từ ngắn ngọn dễ hiểu nội dung của bài hát nói về tình cảm của của bạn nhỏ dành cho các cô chú công nhân. Giai điệu của bài hát nhẹ nhàng khi hát giọng tôi cũng nhẹ nhàng, tình cảm để thể hiện đúng với nội dung của bài hát. Qua bài hát tôi giáo dục trẻ biết yêu thương, kính trọng và biết ơn các cô, các chú công nhân.
Hoạt động vận động theo nhạc:
Để tiết dạy vận động đạt kết quả cao việc lựa chọn hình thức vận động theo nhạc sao cho phù hợp với trẻ và tính chất bài hát là rất quan trọng nếu ta lựa chọn không phù hợp với trẻ với tính chất bài hát thì không đạt kết quả cao.
Vận động theo nhạc giúp trẻ phát triển cảm giác nhịp điệu, sự khéo léo, khả năng phản ứng nhanhkhông những vậy vận động theo nhạc còn làm thõa mãn nhu cầu tình cảm của trẻ, trẻ được bộc lộ cảm xúc, giao tiếp với bạn bèchính vì vậy khi cho trẻ vận động theo nhạc tôi chú ý đến rèn kỹ năng vận động theo nhạc cho trẻ qua đó giúp trẻ mạnh dạn tự tin, hồn nhiên.
Ví dụ: Khi tôi dạy trẻ vận động bài hát: “Cô và mẹ” của nhạc sĩ Phạm Tuyên, bài hát có giai điệu nhẹ nhàng, thiết tha nên khi tôi dạy trẻ vận động tôi lựa chọn hình thức cho trẻ vỗ tay theo nhịp nhẹ nhàng theo lời bài hát. Tôi vận động mẫu cho trẻ xem sau đó tôi động viên khuyến khích trẻ vận động cùng cô
Bên cạnh việc lựa chọn hình thức cho trẻ vận động tôi quan tâm đến sử dụng dụng cụ âm nhạc sao cho phù hợp.
Ví dụ: Khi tôi dạy trẻ vận động bài hát “Mùa hè đến” tôi chưa đưa dụng dụng cụ âm nhạc trẻ không hứng thú trẻ vỗ không đều khi tôi đưa dụng cụ âm nhạc trẻ rất hứng thú, trẻ vỗ đều và đúng nhịp hơn ngoài việc sử dụng dụng cụ tôi còn khuyến khích trẻ vận dụng hình thể để vận động theo nhạc như lắc lư, nhún nhảy theo nhạc. Qua hình thức cho trẻ vận động theo nhạc trẻ hứng thú vận động, trẻ vận động đều, đẹp.
Ảnh minh họa 2
Biện pháp 4: Hàng tuần phối kết hợp với phụ huynh tạo không khí vui tươi thoải mái để trẻ hứng thú với hoạt động âm nhạc
- Sự phối hợp giữa giáo viên và phụ huynh là sợi dây liên kết rất quan trọng để nâng cao khả năng phát triển âm nhạc cho trẻ. Việc phát triển âm nhạc của trẻ phải được thực hiện ở mọi lúc mọi nơi, phải có sự phối hợp thường xuyên giữa gia đình và cô giáo. Chính vì vậy mà thông qua nhóm zalo, hàng ngày tôi đã trao đổi với phụ huynh, để phụ huynh thấy được tầm quan trọng của âm nhạc đối với trẻ đặc biệt là trẻ 3- 4 tuổi, nội dung dạy và chương trình để phụ huynh nắm được để khi chúng tôi cần phụ huynh phối hợp cùng rèn trẻ.
nhan-thuc-kham-pha-tro-chuyen-ve-mot-so-dong-vat-song-trong- cmobile20068-115741.aspx
Ảnh minh họa 3
Biện pháp 5: Khuyến khích trẻ sử dụng các loại nhạc cụ âm nhạc và trang phục gây hứng thú cho trẻ.
Âm nhạc là trừu tượng nhưng có tính giáo dục nghệ thuật sâu sắc. Vì vậy việc sớm hình thành tư duy trực quan và kích thích những yếu tố ban đầu là rất cần thiết. Vai trò của cô giáo trong vấn đề này là phải tạo được sự hứng thú say mê hoạt động nghệ thuật. Để gõ đệm cho một bài hát, gợi ý trẻ sử dụng trống lắc, phách trẻ kết hợp với việc sử dụng đũa gõ những ly thủy tinh có lượng nước khác nhau tạo ra một tổ hợp âm thanh hài hòa, rất hay. Trong quá trình trẻ chơi tại góc âm nhạc, giáo viên có thể tận dụng để giới thiệu cho một số đàn dân tộc trẻ biết. Ví dụ về đàn tranh, sau khi cô giới thiệu chọn tiếng đàn tranh trong đàn organ, cô cho trẻ nghe một bài hát quen thuộc giúp trẻ dễ cảm thụ. Ví dụ: Dạy trẻ gõ đệm theo nhịp bài Cháu vẽ ông mặt trời của tác giả Tân Huyền. Cô tạo hứng thú cho trẻ bằng cách cho trẻ quan sát hình ông mặt trời từ từ nhô lên khỏi dãy núi. Cô trò chuyện cùng trẻ về mặt trời, giáo dục trẻ khi đi ra ngoài trời nắng to cần đội mũ, nón. Cô hỏi trẻ đã được làm quen với bài hát nào kể về mặt trời? Ai sáng tác bài hát? Sau đó cô dạy trẻ vận động theo nhạc Trẻ được mặc trang phục và sử dụng đạo cụ và biểu diễn phù hợp với tính chất âm nhạc và nội dung bài hát sẽ làm phong phú thêm đời sống văn hoá, có tác dụng giáo dục tình cảm đạo đức, góp phần vào việc hình thành nhân cách trẻ thơ. Trẻ hát đồng thời sử dụng nhạc cụ gõ đệm Trẻ được mặc trang phục và sử dụng đạo cụ và biểu diễn phù hợp với tính chất âm nhạc và nội dung bài hát sẽ làm phong phú thêm đời sống văn hoá.
Ảnh minh họa 4,5,6
Biện pháp 6: Kết hợp âm nhạc thông qua các môn học khác cho trẻ Theo quan điểm sư phạm của tích hợp: Tích hợp không chỉ là đặt cạnh nhau, liên kết với nhau, mà là xâm nhập, đan xen các đối tượng hay một bộ phận của đối tượng vào nhau, tạo thành một chỉnh thể trong đó không có các giá trị của từng bộ phận được bảo tồn và phát triển, mà đặc biệt là ý nghĩa thực tiễn của toàn bộ cái chỉnh thể đó được nhân lên. Tuổi Mẫu giao là lứa tuổi “Học mà chơi, chơi mà học”do đó phải sử dụng nhiều biện pháp, thủ thuật trong giờ học để gây hứng thú và sự tập trung vốn rất ngắn của trẻ. Cũng vì thế mà giờ học mang tính tổng hợp. Vận động theo nhạc có thể tích hợp nhẹ nhàng được vào một số giờ học khác hoặc tích hợp các môn học khác vào vận động. Ví dụ: Dạy trẻ gõ đệm theo tiết tấu chậm bài Cháu thương chú bộ đội cô có thể tích hợp môn : Hình thành các biểu tượng toán bằng cách đếm số chú bộ đội lên
biểu diễn, đếm số dụng cụ âm nhạc
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
Kết quả:
Sau gần 1 năm thực hiện chuyên đề tài này tôi đã đạt được một số kết quả như sau:
STT

Nội dung khảo sát
Đầu năm
Cuối năm
Số trẻ
đạt
Tỷ lệ
%
Số trẻ
đạt
Tỷ lệ
%
1
Trẻ tích cực tham gia các hoạt động
âm nhạc
14/30
83
25/30
83
2
Trẻ có kĩ năng biểu diễn tốt
12/30
77
23/30
77
3
Trẻ mạnh dạn tự tin trong các hoạt
động
12/30
87
26/30
87
4
Thích thể hiện cá nhân tham gia
biểu diễn
10/30
67
20/30
67
5
Trẻ có kĩ năng nghe nhạc
14/30
80
24/30
80
6
Thể hiện cảm xúc âm nhạc phù hợp
12/30
67
20/30
67
7
Minh họa nhịp nhàng theo lời bài
hát
16/30
77
23/30
77
8
Hát đúng giai điệu bài hát
15/30
80
24/30
80

Bản thân tôi đã rút ra một số bài học kinh nghiệm khi thực hiện đề tài “Một số biện pháp giúp trẻ 3-4 tuổi hứng thú với hoạt động âm nhạc trong mùa dịch” như sau:
Giáo viên phải nắm vững đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi của trẻ để có biện pháp giáo dục phù hợp. Vận dụng các biện pháp giáo dục âm nhạc mọi lúc, mọi nơi, luôn tạo ra niềm tin, sự hứng thú cho trẻ.
Giáo viên cần khảo sát chất lượng đầu năm để nắm được khả năng về âm nhạc của trẻ và xây dựng kế hoạch dạy trẻ phù hợp.
Đầu tư thời gian để nghiên cứu kĩ đề tài để có các phương pháp dạy học cụ thể, phù hợp và đạt hiệu quả tốt nhất.
Trước khi thực hiện một đề tài phải chuẩn bị chu đáo đồ dùng trực quan cũng như gợi mở kiến thức cho trẻ. Thông qua các hoạt động ở mọi lúc, mọi nơi nhằm phát triển âm nhạc cho trẻ. Tạo môi trường học tập gần gũi với trẻ
Kết hợp với phụ huynh cùng phát triển âm nhạc cho trẻ
Kết luận
Qua quá trình nghiên cứu và áp dụng đề tài trong quá trình giảng dạy tôi đã rút ra một số kết luận sau:
Trẻ độ tuổi 3-4 tháng trẻ rất mau quên, không ghi nhớ lâu, nên tôi phải tìm hiểu và đưa ra một số biện pháp tổ chức các hoạt động âm nhạc cho trẻ phù hợp để trẻ ghi nhớ lâu hơn về bài hát hiểu nội dung bài hát.
Để tổ chức tốt các hoạt động âm nhạc cho trẻ giáo viên cần đầu tư về thời gian nghiên cứu để lựa chọn nội dung bài dạy, chuẩn bị được nhiều đồ dùng trực quan đẹp, hấp dẫn trẻ. Cô cần xác định thể loại bài hát cô dạy trẻ hát và hát cho trẻ nghe xác định đúng giọng điệu nhịp điệu của bài hát khi hát cô hát hay diễn cảm thể hiện sắc thái phù hợp để gây hứng thú cho trẻ để trẻ cảm thụ âm nhạc tốt nhất.
Kiến nghị:
Phòng Giáo dục Đào tạo thường xuyên tổ chức các chuyên đề phát triển âm nhạc cho giáo viên để nâng cao trình độ chuyên môn.
Ban giám hiệu nhà trường bổ xung kinh phí để mua sắm đồ dùng phục vụ cho hoạt động âm nhạc
Giáo viên phụ trách các lớp chủ động tìm hiểu về khả năng âm nhạc của trẻ lớp mình để đưa ra biện pháp, hình thức áp dụng phong phú linh hoạt cho trẻ hoạt động
Trên đây là sáng kiến kinh nghiệm của tôi, rất mong Ban Giám Hiệu, tổ chuyên môn, cũng như các bạn đồng nghiệp cùng chia sẻ, giúp đỡ để những kinh nghiệm tôi đưa ra được hiệu quả hơn.
Tôi xin cam đoan đây là sáng kiến của cá nhân tôi, không sao chép của bất cứ ai. Nếu sai tôi hoàn toàn chịu trách nhiệm.
Thanh Xuân, ngày 20 tháng 4 năm 2022
Người viết
Trần Thị Tuyết Trinh
13
PHỤ LỤC: Ảnh minh họa
Ảnh minh họa 1,2 :
Sưu tầm những bài hát mới và cách luyện thanh khi dạy trẻ hát
14
Ảnh minh họa 3 :
Giáo viên sử dụng nhạc cụ âm nhạc khi dạy trẻ hát và vận động theo nhạc
15
Ảnh minh họa 4: Ảnh phụ huynh chụp - Trẻ vận động âm nhạc tại nhà
16
Ảnh minh họa 5,6:
Một sô video âm nhạc phối hợp với phụ huynh cho trẻ thực hiện tại nhà.