Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp giúp trẻ 4, 5 tuổi cảm thụ và học tốt môn âm nhạc tại trường mầm non

 hoạt động.
- Đồ dùng trực quan còn ít, chưa đẹp, chưa hấp dẫn.
3. Các biện pháp thực hiện: 
 Với những đặc điểm tình hình chung của trường lớp. Trong đó thuận lợi thì ít, khó khăn rất nhiều .
 Với tinh thần của cô giáo mầm non yêu nghề mến trẻ, với tư tưởng và quan điểm : “ Coi thế hệ mầm non là tương lai- vận mệnh của đất nước”. Tôi đã không ngừng tìm tòi, khám phá, sáng tạo những hình thức và phương pháp góp phần nâng cao chất lượng giáo dục. Là một giáo viên trong lớp, tôi luôn trăn trở suy nghĩ làm thế nào để giúp trẻ lớp mẫu giáo nhỡ cảm thụ và học tốt môn âm nhạc. 
 Nhận thức được tầm quan trọng của vấn đề, tôi mạnh dạn đưa ra: 
“Một số biện pháp giúp trẻ 4-5 tuổi cảm thụ và học tốt môn âm nhạc tại trường mầm non A xã Ngọc Hồi”
 Tôi đã trực tiếp áp dụng vào lớp mình như sau:
Biện pháp 1: Giáo dục âm nhạc ở mọi lúc mọi nơi:
Thực tế giáo dục âm nhạc ở mẫu giáo cho ta thấy rằng năng lực tiếp thu thẩm mỹ về âm nhạc của trẻ không thể tự nó mà phát triển được, mà phải qua một quá trình: Học - chơi và mọi lúc mọi nơi.
Mọi lúc mọi nơi cũng cần cho trẻ làm quen với âm nhạc. Vào buổi sáng giờ đón trẻ tôi cho trẻ nghe nhạc những bài trong và ngoài chương trình phù hợp với lứa tuổi Mẫu giáo. Trẻ được nghe nhiều lần sẽ cảm nhận được giai điệu của bài hát, thích nghe hát và hát được như bạn. 
Hoạt động ngoài trời cũng cần cho trẻ làm quen với âm nhạc; hát những bài có nội dung theo đề tài
hoặc giáo dục cho trẻ thông qua đề tài.
Ví dụ: Giờ hoạt động ngoài trời: "Quan sát cây trong sân trường".
Sau khi quan sát xong tập cho trẻ hát bài "Em yêu cây xanh" hoặc "Trồng cây"... Qua đó trẻ sẽ được củng cố lại bài hát cũ hoặc làm quen với bài hát mới. Giáo dục các cháu trồng cây, có ý thức chăm sóc và bảo vệ cây. Hình thành cho trẻ tình yêu thiên nhiên cuộc sống... Cùng trẻ trò chuyện về bài hát, giải thích cho trẻ về nội dung lời ca, có âm nhạc nhận thấy trẻ hứng thú hẳn lên, vui thú, làm cho hoạt động thêm nhẹ nhàng, thoải mái. Từ đó nhận thấy trẻ rất thích được dạo chơi, trẻ nhanh nhẹn hào hứng tham gia vào các hoạt động. Giúp trẻ củng cố lại kiến thức đã học hoặc làm quen với bài hát mới, trẻ vào giờ học âm nhạc được dễ dàng, tự tin hoà mình cùng cô.
Vào giờ học, giờ ăn tôi tìm những bản nhạc không lời phù hợp cho trẻ nghe, để trẻ học tốt và ăn ngon miệng hơn. Giờ ngủ trưa tôi cho trẻ nghe nhạc thiền để trẻ dễ dàng đi vào giấc ngủ và ngủ ngon hơn. 
Biện pháp 2: Giáo dục âm nhạc theo phương pháp lấy trẻ làm trung tâm
Khi tổ chức các hoạt động giáo dục âm nhạc tôi chú ý lấy trẻ làm trung tâm với các hoạt động là ca hát, vân động theo nhạc, nghe hát và trò chơi âm nhạc, phương pháp thực hiện các nội dung cần phải linh hoạt không cứng nhắc. Không theo khuôn mẫu gò bó mà phải khuyên khích trẻ lựa chọn các bài hát, điệu múa, trò chơi âm nhạc phù hợp với trẻ. Nâng cao giáo dục âm nhạc theo chủ đề. Ngoài giờ học tôi còn cho trẻ nghe những bài hát để chuẩn bị cho giờ học tới. Tôi luôn dạy trẻ mọi lúc, mọi nơi như: Cuộn tay, nhún mềm, lắc mông, gõ đệm ...để khi ghép với lời ca trẻ sẽ thực hiện dễ dàng, thuần thục, hấp dẫn, cho nên trẻ rất thích múa hát và học theo cô rất nhanh.
Khi thực hiện các hoạt động âm nhạc trọng tâm là nhảy múa, thì bằng mọi cách tôi phải bố trí không gian lớp học rộng rãi để kích thích trẻ thể hiện các động tác thoải mái, giúp trẻ hoạt động tích cực hơn.
Vào bài sinh động để thu hút sự chú ý của trẻ tôi sử dụng đồ dùng thật, hay những câu đố, những đoạn clip để làm nổi bật chủ đề dậy.
Ví dụ: Chủ đề nghề nghiệp dạy bài: “ Cháu yêu cô chú công nhân”. Tôi trang trí lớp bằng một số hình ảnh về các cô chú công nhân.
Chủ đề giao thông tôi sưu tầm các câu đố để dẫn dắt trẻ vào bài.
Biện pháp 3: Giáo dục âm nhạc thông qua giờ hoạt động góc
Trong một giờ hoạt động chung trẻ không thể hát thuộc và vận động thành thạo bài hát, vì ở lứa tuổi này trẻ rất dễ nhớ mà lại mau quên. Cần cho trẻ làm quen âm nhạc mọi lúc, mọi nơi và hoạt động ở góc. Tôi thấy giờ hoạt động góc trẻ chơi rất hồn nhiên, mạnh dạn, thích hát múa lại những bài đã họ và thích phản ảnh lại những việc làm của người lớn.
Ví dụ: Sau giờ hoạt động chung: Giáo dục âm nhạc.
Đề tài: Cô giáo em. Phần hoạt động góc - ở góc phân vai cho trẻ chơi trò chơi: Tập làm cô giáo. Cô dạy hát bài: "Cô giáo em ", "Cô và mẹ"... hướng trẻ hát những bài có nội dung phục vụ cho bài học và theo chủ điểm, nhằm củng cố những kiến thức đã học. Tôi thấy rằng trẻ rất thích chơi ở góc, thể hiện được công việc ở mỗi góc. Giúp trẻ tìm hiểu về những công việc của người lớn, cứ như trẻ đang chơi mà lại học.
Biện pháp 4 : Ứng dụng công nghệ thông tin vào các tiết học âm nhạc.
Do đặc điểm của trẻ mầm non đa phần chưa biết chữ, nên việc tiếp nhận tri thức và hình thành các biểu tượng về sự vật, hiện tượng thông qua hình ảnh bài hát. Chính vì vậy điều đầu tiên khi cô giáo muốn thiết kế các bài giảng điện tử trong giờ giáo dục âm nhạc là cô phải có các hình ảnh tư liệu, các bài hát, đoạn nhạc liên quan đến bài giảng. 
Tôi đã ứng dụng công nghệ thông tin,sử dụng internet để chủ động khai thác tài nguyên giáo dục phong phú, chủ động quay phim, tư liệu cho bài giảng điện tử của mình.
Ứng dụng phần mềm Powerpoint, thiết kế các trò chơi âm nhạc.Với trẻ mầm non được hoạt động với âm nhạc thông qua các trò chơi là một biện pháp hữu hiệu nhất. Trò chơi đó trở thành phương tiện để đem đến cho trẻ các yếu tố diễn tả của nghệ thuật sinh động, nó có tác dụng mạnh mẽ nhưng lại đem đến với trẻ một cách nhẹ nhàng thoải mái.
Với việc ứng dụng các phần mềm trên vào hoạt động âm nhạc cho trẻ lớp tôi thấy có hiệu quả rõ rệt, trẻ luôn hứng thú say sưa trong giờ học, trẻ nhanh thuộc lời các bài hát, hát đúng giai điệu các bài hát mà tôi dạy.
Ví dụ; Trong giờ học âm nhạc, tôi cho trẻ chơi trò chơi “ Tai ai tinh” giáo viên thiết kế trò chơi trên máy tính có hình ảnh các dụng cụ trên màn hình. Cô cho trẻ bịt mắt, sau đó cô cầm dụng cụ âm nhạc lắc tạo tiếng kêu và cất đi. Cho trẻ mở mắt và lên đoán dụng cụ âm nhạc trên màn hình.
 Biện pháp 5: Phối hợp với các bậc phụ huynh để giúp trẻ cảm thụ và học tốt môn âm nhạc tại nhà.
 Nhìn thấy trẻ tự tin vui vẻ, yêu thích mỗi khi đến trường là điều mà phụ huynh và giáo viên ai cũng mong muốn và hương đến. Tuy nhiên để làm tốt được việc này bao giờ cũng cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa gia đình và nhà trường. Ngay từ buổi họp phụ huynh đầu năm học tôi đã trao đổi với phụ huynh về tầm quan trọng của hoạt động âm nhạc trong trường mầm non. Mặt khác trong khoảng thời gian trẻ ở trường giáo viên là người luôn bên cạnh trẻ, hiểu được những tâm tư tình cảm của trẻ, do đó mà giáo viên luôn muốn trẻ trong lớp mình có thêm kiến thức về âm nhạc. 
 Cho nên tôi thường xuyên thông báo, trao đổi với phụ huynh thông qua bảng tin, Zalo của lớp , ở các buổi họp phụ huynh cũng như những lần đón- trả trẻ về những trẻ có khả năng âm nhạc để gia đình có hướng bồi dưỡng thêm cho trẻ ở nhà. Bên cạch đó luôn phối hợp với phụ huynh, để động viên những trẻ nhận thức còn chậm. Tuyên truyền với các bậc phụ huynh mua băng đĩa nhạc, video có các bài hát mầm non thuộc chủ đề, chủ điểm để các con được luyện tập ở nhà. Mặt khác nhằm kích thích thích hứng thú say mê với âm nhạc thì rất cần phụ huynh giúp đỡ hỗ trợ về mặt kinh phí cũng như đồ dùng, đồ chơi giảng dạy hoặc mang đến cho các cô những nguyên vật liệu mở như lon bia, hộp sữa, chai nhựa, quần áo cũ, dụng cụ hoá trangĐể cô và trẻ có thể tự tạo ra những nhạc cụ, đạo cụ hoá trang nhằm tăng thêm sự hứng thú cho trẻ khi tham gia hoạt động âm nhạc. 
 Như vậy việc phối kết hợp giữa phụ huynh và nhà trường sẽ tạo điều kiện cho trẻ phát huy những tài năng, năng khiếu âm nhạc.
Biện pháp 6: Sử dụng phương pháp Steam vào âm nhạc:
Phương pháp giáo dục STEAM không phải biến trẻ trở trành một thiên tài: Những nhà toán học, nhà khoa học, kỹ sư, những kĩ thuật viên hay những nhà nghệ thuật. Mà là phương pháp: “ Xây dựng cho trẻ có nhiều kĩ năng, có thể sử dụng và phát triển trong thế giới hiện đại, phát triển mạnh như hiện nay”
Thông qua giáo dục STEAM học sing có khả năng liên kết hài hoà các kỹ năng của 5 yếu tố khoa học. Đồng thời được thực hành và tư duy để sử dụng kiến thức vào thực tiễn, để giải quyết các vấn đề trong thực tế.
Chính vì vậy tôi đã áp dụng phương pháp này vào trong hoạt động âm nhạc. Giúp trẻ được trải nghiệm và tự chế tạo ra các dụng cụ âm nhạc từ đó giúp trẻ có hứng thú với âm nhạc và hoạt động với dụng cụ do chính mình chế tạo nên.
Trong giờ hoạt động với dự án: “ Làm đồ dùng âm nhạc tự tạo”.
+ Cô giao nhiệm vụ cho trẻ vẽ thiết kế một số đồ dụng cụ âm nhạc mà trẻ thích. Trẻ có thể vẽ thiết kế theo nhóm, hay có thể vẽ thiết kế độc lập.
+ Khi trẻ vẽ xong, cô chụp lại sản phẩm của trẻ.
+ Trong một số thời điểm thích hợp trong ngày, cô cho trẻ quan sát lại sản phẩm. Xem một số mẫu dụng cụ âm nhạc tự tạo từ các nguyên liệu tái chế, cấu tạo của dụng cụ. Từ đó lên ý tưởng và tìm kiếm nguyên vật liệu để thực hiện dự án, phù hợp với trẻ.
- Làm xắc xô tự tạo: Cô cùng nhóm trẻ bắt tay vào việc thực hiện làm xắc xô. Trẻ phân công nhau từng phần công việc: Tìm kiếm nguyên vật liệu, lắp ghép, trang trí xung quanh xắc xô của mình.
- Trẻ sử dụng nguyên vật liệu mình tìm được với các nguyên liệu có sẵn ở lớp để trang trí cho dụng cụ âm nhạc theo sở thích của từng thành viên của nhóm.
 - Trong hoạt động trên các nội dung của STEAM được thể hiện như sau:
 + S (Science- khoa học): Trẻ biết cấu tạo của dụng cụ âm nhạc
+ T (Technology- công nghệ): Trẻ quan sát các mẫu dụng cụ âm nhạc
+ E (Engineering- kỹ thuật):  Trẻ biết sử dụng các nguyên vật liệu kết dính các vật liệu với nhau, để tạo ra sản phẩm hoàn chỉnh.
+ A (Arts- nghệ thuật): Sử dụng các nguyên vật liệu để trang trí cho đồ chơi của mình, màu sắc hài hoà có tính thẩm mĩ.
+ M (Mathematic - toán học): Nhận biết hình học qua hình dáng của dụng cụ, biết được kích thước, biết so sánh, thêm bớt, tính toán để tạo nên sản phẩm.
- Ngoài ra tôi còn cho trẻ trải nghiệm, tự làm ra những trang phục biểu diễn cho mình. Từ đó trẻ sẽ càng ngày càng yêu thích, say mê âm nhạc và tự tin thể hiện hơn.
Đây cũng là biện pháp mới mà tôi tâm đắc nhất. Chính vì vậy tôi đã áp dụng phương pháp này vào trong hoạt động âm nhạc và hoạt động với dụng cụ âm nhạc do chính mình làm ra.
4. Hiệu quả của sáng kiến. 
Sau khi thực hiện các biện pháp trên tại nhóm lớp mình, tôi thấy môn giáo dục âm nhạc lớp tôi đã thu được kết quả đáng mừng. Giờ học âm nhạc đạt kết quả tốt hơn, giờ học sinh động thoải mái, trẻ hứng thú học và tích cực tham gia vào các hoạt động. Cô và trẻ gần gũi nhau hơn, trẻ của lớp mạnh dạn và tự tin hơn hẳn trước đây. Một số cháu còn tham gia vào đội văn nghệ của lớp, của trường và biểu diễn rất tự tin, mạnh dạn. Qua kết quả khảo sát chất lượng số trẻ được xếp loại đạt 100%, số trẻ chưa đạt không còn .
*Những kết quả đạt được: 
Kết qủa khảo sát chất lượng sau khi thực hiện các biện pháp đối với trẻ như sau:
TT
Nội dung
 đánh giá
Tổng số trẻ
Đạt
Chưa đạt
Tốt
Khá
Trung bình

Số cháu
Tỷ lệ %
Số cháu
Tỷ lệ %
Số cháu
Tỷ lệ %
Số cháu
Tỷ lệ %
1
Trẻ có niềm hứng thú và tích cực hoạt động
27
8
30
12
44
7
26
0
0
2
Phân biệt âm sắc của dụng cụ âm nhạc
27
7
26
11
41
9
33
0
0
3
Vận động phù hợp với nhịp điệu bài hát
27
9
33
13
48
5
19
0
0

Qua bảng ta nhận thấy kết quả trên trẻ tăng lên trong một năm học so với đầu năm và không có trẻ chưa đạt yêu cầu. Điều đó chứng minh kinh nghiệm của tôi áp dụng hoàn toàn phù hợp với trẻ tại lớp của mình và đạt kết quả cao. 
* Từ những kết quả đạt được trên tôi đã rút ra một số bài học kinh nghiệm sau: 
- Cô giáo phải thực sự là tấm gương sáng mẫu mực nhiệt tình, có lòng yêu nghề, mến trẻ, hiểu tâm sinh lý và phải lấy trẻ làm trung tâm. Muốn vậy cô giáo phải không ngừng trau dồi, nâng cao kiến thức, học hỏi tu dưỡng rèn luyện bản thân, tích cực sáng tạo, cải tiến phương pháp giảng dạy học sao cho đạt kết quả tốt. 
- Khi tổ chức cho trẻ học, giáo viên cần phải linh hoạt và phải chú ý từng khả năng của từng trẻ. 
- Trong giờ có thể trẻ chưa thuộc được ngay, do đó cô cần dạy trẻ ở mọi lúc, mọi nơi.
PHẦN III. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
1. Kết luận:
Trong mỗi lần thực hiện quá trình giảng dạy tôi thấy mình lại rút ra được rất nhiều điều thiếu sót khi thực hiện hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ. Khi thực hiện tổ chức hoạt động giáo dục âm nhạc khác tôi sẽ rút ra được kinh nghiệm và sẽ thực hiện hoạt động được tốt hơn để nhằm mong muốn truyền đạt những kiến thức để trẻ phát triển tốt nhất trong mọi lĩnh vực của cuộc sống.
2.Kiến nghị sau khi thực hiện đề tài.
* Đối với nhà trường. 
- Nhà trường cần có sự chỉ đạo cụ thể, làm tốt công tác kiểm tra, đánh giá rút kinh nghiệm cho giáo viên và có kế hoạch bồi dưỡng cho giáo viên còn những mặt hạn chế nhất là giáo viên trẻ mới ra trường.
 - Nhà trường cần thường xuyên tổ chức các buổi hội thảo về chuyên đề phát triển thẩm mỹ cho trẻ.
 - Nhà trường kết hợp với phụ huynh đầu tư thêm kinh phí trang bị các đồ dùng, đồ chơi, phù hợp để gây hứng thú cho trẻ .
* Đối với giáo viên:
- Mỗi giáo viên cần trang bị cho mình những kiến thức về hoạt động âm nhạc và đặc biệt là giáo dục STEAM.
 - Khi hướng dẫn tổ chức các hoạt động giáo dục cho trẻ ở trường mầm non, giáo viên phải mạnh dạn, linh hoạt, sáng tạo. Thường xuyên thay đổi hình thức, cách tổ chức và sử dụng các thủ thuật lên lớp cũng như các kỹ năng sư phạm để giúp trẻ hứng thú và hoạt động một cách tích cực nhưng không mệt mỏi. 
- Đồng thời kết hợp chặt chẽ với phụ huynh học sinh để có sự hợp tác và giúp đỡ. Nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho việc tổ chức thực hiện.
* Đối với phòng giáo dục
 Tôi xin được kiến nghị với phòng giáo dục chọn những sáng kiến kinh nghiệm có chất lượng cao phổ biến rộng rãi cho chúng tôi được tham khảo học tập các kinh nghiệm của đồng nghiệp. 
Phòng Giáo Dục Quận thường xuyên tổ chức các buổi kiến tập, giờ dạy mẫu chuyên đề về hoạt động âm nhạc và tích hợp STEAM vào hoạt động học để các giáo viên được học tập và trang bị thêm hành trang cho bản thân.
Mong muốn được các cấp tạo điều kiện để các giáo viên được tập huấn dài ngày về giáo dục STEAM để có thể nắm bắt và hiểu sâu hơn nữa.
 Cần tăng cường hơn nữa các lớp tập huấn, bồi dưỡng kỹ năng ca hát, vận động theo nhạc, tổ chức các lớp dạy đàn, dạy múa.
 Trên đây là một số kinh nghiệm và biện pháp của tôi giúp trẻ 4 - 5 tuổi cảm thụ và học tốt môn âm nhạc trong trường mầm non A xã Ngọc Hồi. 
Kính mong được sự đóng góp ý kiến của các cấp lãnh đạo, ban giám hiệu nhà trường và các bạn đồng nghiệp để những biện pháp của tôi được hoàn thiện hơn.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Xác nhận của thủ trưởng đơn vị
Hà Nội, Ngày 23 tháng 03 năm 2023.
Tôi xin cam đoan đây là sáng kiến kinh nghiệm của mình viết, không sao chép nội dung của người khác
 Người viết sáng kiến
 Nguyễn Thị Minh Thảo
PHẦN IV: TÀI LIỆU THAM KHẢO
Bộ giáo dục và đào tạo, Chương trình giáo dục mầm non, NXB Giáo dục, Hà Nội, 2009.
Phương pháp tổ chức hoạt động âm nhạc cho trẻ mầm non – NXB ĐHSP
Hướng dẫn hoạt động STEAM cho trẻ mẫu giáo nhỡ 4 – 5 tuổi.
Tâm lý học trẻ em.
Tham khảo trên sách, báo và internet.