Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp giúp trẻ 5, 6 tuổi học tốt hoạt động âm nhạc ở trường mầm non

m, hát to – nhỏ, hát nối tiếp nhau. ,tổ chức biểu diễn có thể sử dụng nhiều hình thức như: Múa, hát, hát đối. 
Ảnh 4: Trẻ tham gia biểu diễn trong giờ học
4.3. Biện pháp 3: Sử dụng các loại nhạc cụ âm nhạc và trang phục gây hứng thú cho trẻ 
Để gõ đệm cho một bài hát, gợi ý trẻ sử dụng trống lắc, phách 
Ví dụ: Dạy trẻ gõ đệm theo nhịp bài “Ngôi nhà mới” của tác giả Mộng Lân. Tôi tạo hứng thú cho trẻ bằng cách cho trẻ quan sát hình ảnh ngôi nhà, trò chuyện cùng trẻ về ngôi nhà của bé. Cô hỏi trẻ đã được làm quen với bài hát nào kể về ngôi nhà? Ai sáng tác bài hát? Sau đó cô dạy trẻ vận động theo nhạc. 
Ảnh 5: Trẻ hát đồng thời sử dụng nhạc cụ gõ đệm
Để tạo cho trẻ các trang phục biểu diễn hấp dẫn, bắt mắt, tôi dùng các trang phục làm từ ruy băng, giấy màu các loại, phế liệu Cô và trẻ cùng nhau trang trí để làm trang phục kích thích trẻ tham gia hoạt động. Trẻ được mặc bộ quần áo do chính mình tham gia trang trí sẽ phấn khởi và hứng thú hơn với hoạt động âm nhạc. 
Ví dụ: Dạy trẻ vận động minh hoạ bài “Múa cho mẹ xem”. Tôi cho cả lớp đội mũ hoa, khi cho trẻ lên biểu diễn cho trẻ mặc trang phục váy, áo. Tôi nhận thấy trên  nét mặt vui tươi, hồ hởi trên mỗi trẻ.
Ảnh 6: Trẻ hứng thú biểu diễn khi mặc các trang phục
Ảnh 7: Trẻ tham gia biểu diễn văn nghệ cùng cô giáo
4.4. Biện pháp 4: Kết hợp âm nhạc vào các hoạt động hàng ngày đối với trẻ ở trường Mẫu giáo 
Bản thân tôi đã có kế hoạch và thực hiện có hiệu quả trong những năm học qua.
a. Trước giờ học buổi sáng 
 	Giờ đón trẻ là lúc cần tạo không khí vui vẻ, lôi cuốn trẻ đến trường, vì các cháu chưa tự giác. Và tôi đã suy nghĩ, đưa ra một số bài hát rất lôi cuốn trẻ như : ca khúc “Em đi Mẫu giáo” sáng tác Dương Minh Viên, bài hát “Chào ngày mới” của Hoàng Văn Yến bởi vì bài hát có nhịp điệu vừa phải, sắc thái vui vẻ trong lời ca.	Ngoài ra, để tạo cho trẻ nề nếp trước khi vào lớp phải lễ phép, tự tin qua bài “Lời chào buổi sáng”của Nguyễn Thị Nhung nhắc nhở cháu phải chào bố mẹ...
Cho trẻ nghe những bài trẻ có thể hát theo được như ở trên. Ngoài tác động âm nhạc còn giúp trẻ củng cố các bài trong chương trình trẻ đã học hát. 
b. Tích hợp vận động theo nhạc vào tiết học. 
Tuổi Mẫu giáo là lứa tuổi “Học mà chơi, chơi mà học”do đó phải sử dụng nhiều biện pháp, thủ thuật trong giờ học để gây hứng thú và sự tập trung vốn rất ngắn của trẻ. Cũng vì thế mà giờ học mang tính tổng hợp. Vận động theo nhạc có thể tích hợp nhẹ nhàng được vào một số giờ học khác hoặc tích hợp các môn học khác vào vận động. 
Ngoài giờ âm nhạc, tôi còn tổ chức nghe nhạc trong các giờ khác. Qua 4 năm giảng dạy ở lớp 5 tuổi, bản thân nhận thấy đây là phương pháp giáo dục tổng hợp đạt hiệu quả cao. Qua thực tế, trong các giờ dạy trẻ về thơ, truyện, làm quen chữ viết, khám phá khoa học,...có sự tham gia của âm nhạc sẽ làm cho tiết học trở nên phong phú hơn.
Ví dụ: Trong hoạt động tạo hình. Sau khi trẻ trưng bày và nhận xét sản phẩm, Cô có thể cho trẻ hát kết hợp với vận động minh hoạ trên nền nhạc bài hát. 
c. Vận động theo nhạc trong lúc hoạt động ngoài trời
Trong khi cho trẻ hoạt động ngoài trời cũng có thể cho trẻ vận động theo nhạc nhằm tạo cho trẻ sự mềm dẻo, nhịp nhàng, làm thư giãn thần kinh, kích thích óc sáng tạo và giúp trẻ hiểu biết hơn về thế giới xung quanh. 
Ví dụ: Cho trẻ quan sát và đàm thoại về chiếc xe đạp xong. Cô có thể cho trẻ đứng đội hình vòng tròn để múa hát bài Bác đưa thư vui tính. 
d. Vận động theo nhạc trong thời gian chơi trò chơi sáng tạo
 Có thể cho trẻ vận động theo nhạc trong khi trẻ chơi trò chơi sáng tạo. Ví dụ: Trẻ chơi đóng kịch có kèm với biểu diễn. Hoặc có trong trò chơi phân vai cô giáo, trẻ nhập vai mình là cô giáo hay là trẻ mẫu giáo thể hiện hát, múa, gõ đệm, vận động minh hoạ tuỳ theo ý thích. 
e. Vận động theo nhạc trong giờ hoạt động chiều 
Cô có thể tổ chức cho trẻ hoạt động âm nhạc theo ý muốn, trẻ hát, múa, gõ đệm theo bài hátcô khuyến khích cả lớp cùng tham gia. Đây là cơ hội để trẻ học hỏi lẫn nhau, chia sẻ cảm xúc và cùng hợp tác biểu diễn. 
Như vậy, ở trường mẫu giáo, từ lúc đến trường đến khi cha mẹ đến đón, âm nhạc luôn xuất hiện bên trẻ tạo không khí tươi mát. Nếu vắng bóng lời ca, điệu múa thì trường lớp đối với các cháu thật buồn tẻ. Âm nhạc là chu kỳ thời gian, là nhịp sống hàng ngày của trẻ, là cho trẻ thêm linh hoạt, tươi vui. Âm nhạc thực sự là người bạn thân của trẻ thơ. 
4.5. Biện pháp 5: Tổ chức tốt một số trò chơi phục vụ âm nhạc 
Đối với trẻ thơ, được hoạt động với âm nhạc thông qua các trò chơi là một biện pháp hữu hiệu nhất. Hiện nay, trò chơi âm nhạc được coi là một trong các hình thức vận động theo nhạc của chương trình giáo dục âm nhạc Mầm non. Nó có vai trò quan trọng giúp trẻ luyện tai nghe nhạc, củng cố ca hát, tạo cảm giác nhịp điệu, phát triển năng khiếu âm nhạc. Các yếu tố đó góp phần làm cho trẻ cảm thụ âm nhạc, nhất là ở lứa tuổi mẫu giáo lớn học mà chơi, chơi mà học. 
Mỗi loại trò chơi đều có ý nghĩa giúp trẻ phát triển trí tuệ, tạo cho trẻ có những phản xạ nhanh, nhạy, có tác dụng trong việc củng cố và tiếp thu những nội dung giáo dục. Đặc biệt trò chơi âm nhạc còn rèn luyện cho trẻ có kĩ năng thông qua tai nghe âm nhạc. 
Chính vì vậy tôi đã tìm tòi, sáng tác, cải biên một số trò chơi nhằm làm tăng thêm sự phong phú âm nhạc cho trẻ.
a. Trò chơi khiêu vũ với bóng 
Trò chơi này luyện tai nghe nhạc cho trẻ, phát triển khả năng vận động và còn rèn cho trẻ khả năng phối hợp với bạn khác để hoàn thành nhiệm vụ.
- Chuẩn bị: Âm nhạc, bóng
- Cách chơi: 2 trẻ thành 1 cặp, lấy bụng ép và giữ bóng, tay cầm vào tay nhau như kiểu khiêu vũ, không được dùng tay giữ bóng. Cô giáo ghép nhạc bài có nhạc chậm, nhanh, bình thường, chậm, nhanh... yêu cầu trẻ nghe nhạc và khiêu vũ thay đổi nhịp theo nhịp của nhạc, không được làm bóng rơi.
- Luật chơi: Cặp nào làm rơi bóng thì bị loại.
b. Trò chơi nhảy theo nhạc và tranh ghế 
Trò chơi này luyện tai nghe nhạc cho trẻ, phát triển khả năng vận động và còn rèn cho trẻ khả năng phản ứng nhanh nhạy.
- Chuẩn bị: Âm nhạc, ghế
- Cách chơi: cô giáo sẽ sắp xếp một lượng ghế nhất định (có thể là 15 chiếc ghế) thành một vòng tròn và cho tất cả trẻ tham gia. Bắt đầu chơi, cho trẻ vừa vỗ tay theo nhạc vừa đi thành vòng tròn xung quanh những chiếc ghế. Khi tiếng nhạc kết thúc thì trẻ sẽ nhanh chóng ngồi vào ghế.
- Luật chơi: Trẻ nào chưa dành được ghế thì sẽ thua, không được chơi nữa.
c. Trò chơi vũ điệu đóng băng (nhảy theo nhạc) 
- Chuẩn bị: Âm nhạc
- Cách chơi: Cô giáo yêu cầu trẻ nhảy theo nhạc, tự tạo cho mình những vũ điệu độc đáo nhất và khi nhạc dừng trẻ cũng phải dừng, đồng thời giữ nguyên tư thế như lúc đang nhảy, đến khi nhạc nổi lên lại nhảy tiếp. 
- Luật chơi: nhạc dừng mà bạn nhỏ nào vẫn còn nhảy thì xem như thua cuộc.
d. Trò chơi nghe nhạc nhảy vào vòng
- Chuẩn bị: Trên sàn lớp các các vòng tròn (vòng thể dục hoặc vẽ bằng phấn). Số trẻ tham gia chơi nhiều hơn số vòng. Ví dụ: 4 vòng 5 trẻ, hoặc 5 vòng 6 trẻ.
- Cách chơi: Trẻ nghe cô hát và đi xung quanh chỗ để vòng: Cô hát nhanh, trẻ đi nhanh. Cô hát chậm, trẻ đi chậm. Cô hát nhỏ trẻ đi chậm gần vào vòng. Cô hát to trẻ nhanh chân nhảy vào vòng. 
- Luật chơi: Mỗi vòng 1 người, bạn nào không chiếm được vòng là thua phải nhảy lò cò xung quanh lớp. Trong khi bạn nhảy lò cò, cả lớp đọc hoặc hát phụ họa một bài
e. Trò chơi Xúc sắc vui nhộn
- Chuẩn bị: cô giáo dán hình ảnh tương ứng với bài hát vào hộp vuông.
- Cách chơi: Chia lớp thành các đội, tung xúc xắc lên hình ảnh nào thì hát bài hát đó, cho trẻ tham gia tung súc sắc.
- Luật chơi: Đội nào hát không đúng là đội thua cuộc.
4.6. Biện pháp 6: Đưa ứng dụng CNTT vào các tiết học.
Ảnh 8: Cô và trẻ trong giờ học âm nhạc
Tôi thường xuyên vào các trang web như: google hình ảnh, youtube.com, nhaccuatoi.vn, zingme.mp3,  để tìm các tư liệu phù hợp với nội dung bài dạy sau đó làm các hiệu ứng với hình ảnh, ảnh động, slide, video,  kết hợp với các phần mềm như powerpoit, photoshop, moviva video,  để sử lí hình ảnh, cắt ghép nhạc, video và sử dụng trong bài dạy.
Ví dụ: Ở chủ đề bản thân: Bài hát “Nắm tay thân thiết”, tôi sử dụng hình ảnh các bạn nhỏ nắm tay đứng thành vòng tròn.
Ảnh 9: Các bạn nhỏ nắm tay đứng thành vòng tròn
Ví dụ: Ở chủ đề động vật: Dạy bài hát đố bạn , tôi kết hợp cho trẻ xem video “Thế giới động vật” tương ứng với mỗi câu hát, đến câu hát nào thì trẻ xem hình ảnh con vật tương ứng với câu hát đó. Trẻ có thể vừa hát vừa bắt chước các hành động của con vật trong bài hát như: Khỉ, voi, gấu,  để tiết học của trẻ thêm vui nhộn và sinh động hơn.
Với những bài hát nghe thuộc làn điệu dân ca, tôi cho trẻ xem hình ảnh, video về những cuộc thi hát dân ca, hát đối, hát quan họ ở hội Lim. Khi trẻ được trực tiếp xem các đoạn video trẻ sẽ hứng thú và có cảm xúc hơn với những làn điệu dân ca đó.
Ví dụ: Với những bài hát dân ca quan họ Bắc Ninh, tôi đưa những hình ảnh về các cuộc thi hát quan họ, hát đối, hát trên sông của các liền anh, liền chị Bắc Ninh.
Ảnh 10: Thi hát dân ca tại lễ hội làng
Ảnh 11: Hát thuyền rồng trên sông
Ảnh 12: Hát đối
Với những bài hát của các đồng bào dân tộc, tôi đưa hình ảnh về các lễ hội của các đồng bào dân tộc Thái, Tây Nguyên, 
Ảnh 13: Hát: Inh lả ơi – Dân ca Thái
Ảnh 14: Hát: Xòe hoa – dân ca Thái
Ảnh 15: Hát: Múa với bạn Tây Nguyên
Với các bài hát về Bác Hồ, khi nghe bài hát “Ai yêu Bác Hồ Chí Minh hơn thiếu niên nhi đồng” tôi kết hợp cho trẻ xem các hình ảnh, video về Bác Hồ với các cháu thiếu nhi,  trẻ sẽ thấy Bác Hồ rất hiền từ giống như một người ông gần gũi với các cháu.
Ảnh 16: Chùm ảnh Bác Hồ với thiếu nhi
Với những trò chơi âm nhạc, tôi sưu tầm những âm thanh gần gũi trong thực tế như các hiện tượng thiên nhiên: tiếng suối chảy róc rách, tiếng mưa rơi rì rào, tiếng gió thổi vi vu, tiếng chim hót véo von, Những âm thanh trong cuộc sống: tiếng còi tàu, tiếng còi ô tô, tiếng xe máy,  để phát triển sự nhạy cảm và tai nghe cho trẻ. 
5. Kết quả so sánh đối chứng.
Tôi thấy rằng trước khi chưa thực hiện các biện pháp giáo dục âm nhạc cho trẻ 5 – 6 tuổi theo những kinh nghiệm khoa học thì lớp tôi học vẫn còn yếu. Sau khi đã áp dụng vào thực tế của lớp và với sự chăm sóc thương yêu dạy dỗ của tôi, tôi thấy các cháu đã tiến bộ rõ rệt. Điều đó được thể hiện như sau:
 - Trẻ có kỹ năng biểu diễn tập thể, cá nhân, nhóm . Hát song ca, đơn ca, nhóm, đồng ca, Có phong cách biểu diễn âm nhạc trên sân khấu. Trẻ mạnh dạn, tự tin khi biểu diễn. 
- Hát đúng câu, đúng từ hát rõ lời, đúng nhịp điệu bài hát. 
- Nhìn chung khi áp dụng các biện pháp trên thì đa số cháu lớp tôi đã tham gia học bộ môn này rất hứng thú, tích cực, sôi nổi và kết quả đạt được ở môn âm nhạc đạt trên 90%. 
- Từ đó cô giáo luôn luôn xây dựng phong trào và sưu tầm, sáng tác các trò chơi âm nhạc, đặc biệt hơn là đã nhận được sự ủng hộ rất nhiệt tình của phụ huynh. Phụ huynh rất phấn khởi và yên tâm khi thấy con em mình mạnh dạn, tự tin và có phong cách biểu diễn âm nhạc.
Kết quả đó được thể hiện qua bảng khảo sát như sau:
Nội dung
Tốt
Khá
Trung bình
Yếu
Trẻ hát đúng giai điệu bài hát
20 = 76,9%
5 = 19,2%
1 = 3,9%
0
Trẻ múa, vận động nhịp nhàng theo đúng giai điệu bài hát
19 = 73,0%
6 = 23,1%
1 = 3,9%
0
Trẻ biểu diễn tự tin
20 = 76,9%
4 = 15,4%
2 = 7,7%
0
Trẻ phân biệt độ cao, thấp của âm thanh, âm sắc của một số nhạc cụ, giọng hát.
18 = 69,2%
6 = 23,1%
2 = 7,7%
0
Trẻ yêu thích hoạt động âm nhạc
22 = 92,3%
4 = 7,7%
0
0

PHẦN III: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
1. Kết luận
Giáo dục âm nhạc là một bộ phận quan trọng của giáo dục phát triển toàn diện. Đặc biệt, giáo dục âm nhạc cho trẻ mẫu giáo càng có ý nghĩa quan trọng hơn bởi giáo dục âm nhạc còn là phương tiện nâng cao khả năng trí tuệ, phát triển thể chất, giúp trẻ phát triển trí tưởng tượng, củng cố kiến thức trẻ qua học tập, vui chơi. Qua việc thực hiện tất cả các phương pháp trên, bản thân tôi nhận ra rằng:
- Giáo viên phải nắm rõ phương pháp để dạy trẻ.
- Hướng dẫn trẻ cụ thể khi thực hiện
- Kế hoạch tổ chức, đầu tư phải có nhiều thời gian
- Thực hiện tốt công tác chuyên môn, tham mưu để có sự quan tâm, động viên kịp thời và chỉ đạo sâu sát của Ban giám hiệu.
- Kết hợp chặt chẽ với phụ huynh học sinh để có sự giúp đỡ theo yêu cầu của nhà trường, tạo điều kiện thuận lợi cho việc tổ chức thực hiện.
- Bản thân người giáo viên không ngừng học hỏi, tham khảo tài liệu, tham quan học tập, sáng tạo trong phương pháp giảng dạy.
2. Kiến nghị
 Để thực hiện tốt hoạt động Giáo dục âm nhạc cho trẻ Mầm non trong giai đoạn hiện nay thông qua việc thực hiện các biện pháp trên đã phần nào đạt được một số kết quả như đã nêu. Bản thân xin có một số đề xuất sau :
- Nhà trường cần tạo điều kiện cho giáo viên tham quan học tập ở các đơn vị bạn để trao đổi, học hỏi kinh nghiệm; Đầu tư kinh phí mua một số trang thiết bị phục vụ hoạt động âm nhạc như: Đàn organ, dụng cụ gõ đệm, trang phục biểu diễn .v.v...
- Các cấp lãnh đạo cần tăng cường hơn nữa các lớp tập huấn, bồi dưỡng kỹ năng ca hát, vận động theo nhạc, tổ chức các lớp dạy đàn, dạy múa...
- Muốn có chất lượng giáo dục tốt, cần phải có giáo viên có trình độ, năng lực, cần được bồi dưỡng về chuyên môn, có niềm tin và trách nhiệm với công việc. Vì vậy tôi tha thiết mong nhận được sự quan tâm hơn nữa của các cấp lãnh đạo đối với đời sống của giáo viên mầm non để họ có thể yên tâm trong công tác và cống hiến hết mình cho sự nghiệp trồng người.
Trên đây là một vài ý kiến nhỏ của tôi mong góp một phần nhỏ bé vào sự nghiệp chăm sóc - giáo dục trẻ. Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình viết, không sao chép nội dung của người khác. Do điều kiện và thời gian có hạn nên không thể tránh khỏi những thiếu sót vì vậy kính mong nhận được sự góp ý chân thành của các bạn đồng nghiệp, Ban giám hiệu trường mầm non Cổ Đô và các cán bộ chuyên môn để bản sáng kiến kinh nghiệm của tôi được hoàn chỉnh và mang lại hiệu quả cao.
 Tôi xin trân thành cảm ơn./.
	Ba Vì, ngày 20 tháng 06 năm 2020
	 Người viết
	Hoàng Thị Thúy
MINH CHỨNG
Ảnh 1: Sắp xếp đồ dùng tạo môi trường âm nhạc cho trẻ hoạt động
Ảnh 2: Trẻ hoạt động ở góc âm nhạc
Ảnh 3: Trẻ cắm hoa chuẩn bị vào tiết học
Ảnh 4: Trẻ tham gia biểu diễn trong giờ học
Ảnh 5: Trẻ hát đồng thời sử dụng nhạc cụ gõ đệm
Ảnh 6: Trẻ hứng thú khi mặc các trang phục biểu diễn
Ảnh 7: Trẻ tham gia biểu diễn văn nghệ cùng cô giáo
Ảnh 8: Cô và trẻ trong gờ hoạt động âm nhạc
Ảnh 9: Các bạn nhỏ nắm tay đứng thành vòng tròn
Ảnh 10: Thi hát dân ca tại lễ hội làng
Ảnh 11: Hát thuyền rồng trên sông
Ảnh 12: Hát đối
Ảnh 13: Hát: Inh lả ơi – Dân ca Thái
Ảnh 14: Hát: Xòe hoa – dân ca Thái
Ảnh 15:Hát: Múa với bạn Tây Nguyên
Ảnh 16: Chùm ảnh Bác Hố với thiếu nhi
TÀI LIỆU THAM KHẢO
STT
TÊN TÀI LIỆU
NHÀ XUẤT BẢN
NĂM XUẤT BẢN
1
Hướng dẫn thực hiện chương trình GDMN Mẫu giáo lớn 5 tuổi
Giáo dục
2010
2
Chương trình giáo dục mầm non
Giáo dục
2018
3
Thiết kế các hoạt động học có chủ đích, hoạt động góc và hoạt động ngoài trời trong trường mầm non – Trẻ 5 – 6 tuổi
Giáo dục
2010
4
Tuyển chọn trò chơi, bài hát, thơ ca, truyện, câu đố theo chủ đề 
Gi¸o dôc
2009
5
Các hoạt động âm nhạc của trẻ mầm non.
Giáo dục
2011
6
Tạp chí Giáo dục Mầm non
MỤC LỤC