Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp giúp trẻ mẫu giáo 4, 5 tuổi phát triển thẩm mỹ thông qua hoạt động âm nhạc

ng góc là khoảng thời gian trẻ được tự do thể hiện khả năng, năng khiếu âm nhạc của mình. Bởi vậy tôi luôn tạo điều kiện cho trẻ phát huy tối đa thế mạnh của mình. Trẻ được tự do đóng vai theo thỏa thuận, có thể một trẻ đóng vai là cô giáo còn các trẻ khác làm học sinh, hay trẻ đóng làm người dẫn chương trình và mời các bạn khác lên hát, vận động, múa những bài hát trong tháng. Trẻ tự lựa chọn các loại nhạc cụ để gõ đệm theo giai điệu bài hát và vận động theo nhạc hay mặc trang phục biểu diễn và thể hiện bằng xúc cảm của trẻ. Từ đó trẻ có thể sáng tạo những cách chơi mới với những đồ dùng, dụng cụ khác nhau. 
(Phụ lục 3 – Hình ảnh 1+2)
* Hoạt động ngoài trời: 
 Đây là hoạt động trẻ rất thích thú và tích cực tham gia, bởi khi hoạt động ngoài trời trẻ được khám phá và trải nghiệm mọi vật xung quanh. Ở hoạt động này tôi thường sử dụng các bài hát để gây hứng thú cho trẻ như: Khi cho trẻ “Quan sát và trò chuyện về cây bưởi” tôi cho trẻ hát bài “Em yêu cây xanh” hay khi cho trẻ “Quan sát cảnh trời mưa” tôi cho trẻ hát và vận động theo nhạc bài hát “Trời nắng trời mưa”.
 (Phụ lục 3 – Hình ảnh 3).
* Hoạt động chiều:
Với hoạt động chiều, tôi thường cho trẻ ôn lại các bài hát, bài vận động mà trẻ đã học. Đồng thời cho trẻ làm quen với các bài hát mới trong và ngoài chương trình, cho trẻ nghe nhạc thiếu nhi nước ngoài như bài: Baby sharte, Hello song, Walking Walkinghay cho trẻ làm quen với các hình thức hát nâng cao, các bài vận động và trò chơi âm nhạc mới.
* Tích cực tham gia hoạt động văn nghệ trong các ngày hội ngày lễ:
Đây được coi là một trong những hình thức quan trọng giúp cô và trẻ rèn luyện kỹ năng ca hát kỹ năng biểu diễn trước đám đông qua các bài hát, qua các động tác múa uyển chuyển khi tham gia văn nghệ trong những ngày hội ngày lễ như ngày khai giảng, tết trung thu, ngày nhà giáo Việt Nam 20/11từ đó cô và trẻ sẽ mạnh dạn tự tin thể hiện khả năng của mình. Để có được các kỹ năng, sự mạnh dạn, tự tin đó thì trong các hoạt động mọi lúc mọi nơi tôi thường rèn cho trẻ các động tác từ dễ đến khó và cho trẻ múa nối tiếp từng động tác một từ đầu cho đến hết điệu múa. Do vậy, trẻ đã học hỏi và tích lũy được rất nhiều các kỹ năng biểu diễn cho mình. 
 (Phụ lục 3 – Hình ảnh 4 + 5+ 6 + 7 + 8) 
 Như vậy ở trường mầm non, từ lúc trẻ đến trường tới khi cha mẹ đón về, âm nhạc luôn xuất hiện mọi lúc mọi nơi tạo không khí vui tươi, thoải mái cho trẻ. Nếu vắng bóng những giai điệu, lời ca, tiếng hát thì trường lớp đối với trẻ thật buồn tẻ. Qua việc cho trẻ tiếp cận với âm nhạc ở mọi lúc mọi nơi mà khả năng ca hát và cảm thụ âm nhạc của trẻ tốt hơn, đặc biệt trẻ tích cực, tự tin bộc lộ cảm xúc âm nhạc của bản thân, cải thiện kỹ năng giao tiếp, rèn luyện tính kiên nhẫn cho trẻ.
 	4.4. Biện pháp 4: Sử sụng có hiệu quả phòng học nghệ thuật.
Cảm thụ âm nhạc là phương tiện nâng cao khả năng trí tuệ , phát triển thể chất, giúp trẻ phát triển trí tưởng tượng, tư duy.Tận dụng tối đa hiệu quả phòng nghệ thuật trong nhà trường ,phòng nghệ thuật với đầy đủ đồ dùng, đồ chơi và trang thiết bị dạy học. Có lịch hoạt động cụ thể cho các nhóm, lớp và có nội quy rõ ràng.Kết hợp với lịch hoạt động năng khiếu của khối tôi xây dựng xây, tổ chức các chương trình giao lưu âm nhạc cho trẻ ở trên lớp là hết sức cần thiết, qua đó giúp các con cởi mở hơn, gắn bó với nhau, thêm đoàn kết, yêu thương, giúp đỡ lẫn nhau.
 Mỗi tuần tôi đã xây dựng cho các con 2 giờ hoạt động ngoại khóa vào các buổi chiều, thời gian của mỗi hoạt động này tôi thường để thời gian trong khoảng 30 phút. Vì nếu thời gian quá ngắn thì chương trình giao lưu của các con sẽ mất đi sức hấp dẫn, nếu thời gian quá dài thì trẻ sẽ thấy mệt mỏi, còn nếu thường xuyên tổ chức thì sự hứng thú của trẻ sẽ không cao, gây nên sự nhàm chán. Các hoạt động ngọai khóa thường có nội dung theo từng chủ đề hay các sự kiện nằm trong các chủ đề đó. 
Trẻ hoạt động tại phòng nghệ thuật , trẻ không những chỉ biết hát, múa, vận động ...mà trẻ còn được cô giáo hướng dẫn làm quen với những hình thức hát Acbella, hợp xướng, lĩnh xướng....cách sử dụng các nhạc cụ âm nhạc: bộ gõ, bộ dây, đàn, trống.. 
 (Phụ lục 4 – Hình ảnh 1+2+3+4+5) 
 4.5. Biện pháp 5: Ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy và làm đồ dùng, đồ chơi sáng tạo.
	Đất nước ta đang trong quá trình hòa nhập và phát triển cùng với thế giới, để đáp ứng được các yêu cầu của ngành giáo dục trong thời đại công nghệ thông tin như hiện nay thì việc ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy là một việc làm vô cùng cần thiết. Ý thức được điều này tôi đã tự học hỏi để nâng cao công nghệ thông tin cho bản thân như: thường xuyên tìm kiếm các bản nhạc ngoài chương trình, các bản nhạc thiếu nhi nước ngoài ở các trang web như: youtube, nhaccuatoi.vn, Zing mp3đồng thời tìm kiếm các tài liệu phù hợp với nội dung bài dạy sau đó sử dụng máy tính, làm các hiệu ứng với hình ảnh, ảnh động, sdile. kết hợp với các phần mềm: cắt ghép nhạc, powerpoint, photoshop sử lí âm thanh, hình ảnh và sử dụng vào bài dạy. Hình ảnh sống động, âm thanh rõ nét đã tạo hứng thú cho trẻ và mang lại hiệu quả cao trong giờ học. 
 Việc gây hứng thú cho trẻ để trẻ có một tâm thế thoải mái và hào hứng trước khi tham gia vào các hoạt động là một trong những yếu tố quan trọng cho sự thành công của mỗi hoạt động. 
 Ví dụ như: Khi tôi dạy trẻ có nội dung là ôn vận động bài hát “Đố Bạn” sáng tác của Hồng Ngọc , tôi đã xây dựng bài dạy trên phần mềm Powerpoint trên máy tính, tôi cho trẻ xem video về các con vật sống động hướng trẻ vào bài dạy. Hoặc khi dạy trẻ hát bài “Cháu yêu cô chú công nhân” tôi sử dụng hình ảnh các chú thợ xây đang làm việc, hay khi dạy trẻ hát bài “Cá vàng bơi” tôi cho trẻ xem video đàn cá vàng đang bơi để gây hứng thú và trò chuyện với trẻ.
 (Phụ lục 5 – Hình ảnh 1+2)
	Song song với việc ứng dụng CNTT vào dạy trẻ, tôi còn quan tâm tới việc làm đồ dùng đồ chơi tự tạo dạy trẻ. Các loại đồ dùng phục vụ cho hoạt động âm nhạc cho trẻ rất quan trọng qua đó tự trẻ được cầm nắm và sử dụng với các loại nhạc cụ, trẻ sẽ rất hứng thú, cảm thụ âm nhạc tốt hơn. Ý thức được điều đó tôi đã không ngừng sưu tầmnguyên vật liệu phế thải dễ tìm sẵn có như: vỏ lon nước ngọt, vỏ hộp sữa, giấy gói hoa, sách báo, vải vụn...để tự sáng tạo những dụng cụ âm nhạc và những bộ trang phục biểu diễn mà trẻ yêu thích. Góp phần xây dựng môi trường lớp học với đa dạng các loại đồ dùng, đồ chơi, giúp trẻ tích cực hơn khi tham gia vào các hoạt động âm nhạc. 
	Ngoài những dụng cụ mua sẵn như : Trống cơm, đàn nhựa, sắc xô tôi đã làm thêm một số dụng cụ âm nhạc khác để phục vụ cho hoạt động âm nhạc như : Mõ dừa, song loan, xúc xắc, dàn nhạc biểu diễn, trống cơm, đàn, các loại mũ múa, trống lắc.
(Phụ lục 5 – Hình ảnh 3+4+5+6+7)
 Trong các đồ dùng tự làm, tôi đã hướng dẫn các con làm cùng để các con hiểu, biết trân trọng và giữ gìn sản phẩm do cô và các con làm ra.
	Như vậy việc chuẩn bị tốt các loại đồ dùng, các loại nhạc cụ để cho trẻ hoạt động rất cần thiết và quan trọng giúp cho tiết học trở nên sinh động hấp dẫn và trẻ vô cùng thích thú. Có thêm các loại dụng cụ trên cũng giúp cho tiết hoạt động âm nhạc đạt hiêu quả cao hơn.
4.6. Biện pháp 6: Phối hợp với phụ huynh trong việc giáo dục âm nhạc cho trẻ.
 Để nâng cao chất lượng hoạt động âm nhạc cho trẻ thì việc tuyên truyền để phụ huynh hiểu hoạt động âm nhạc có ý nghĩa rất lớn trong việc phát triển về cả “Đức – Trí – Thể – Mỹ” của trẻ là một việc làm vô cùng quan trọng. Chính vì vậy trong cuộc họp phụ huynh đầu năm tôi đã nêu lên tầm quan trọng của lĩnh vực phát triển thẩm mỹ đối với trẻ, đặc biệt là thông qua hoạt động âm nhạc. Hàng ngày tôi trao đổi với phụ huynh trong giờ đón trả trẻ, qua bảng tuyên truyền của lớp, nhóm Zalo, Messenger để phụ huynh nắm được nội dung các hoạt động trong tháng và về các bài hát và nội dung giáo dục âm nhạc. Qua đó phụ huynh biết được các hoạt động âm nhạc của trẻ từ đó cho trẻ làm quen và có biện pháp kích thích khả năng ca hát cho trẻ tại gia đình.
 Ngoài ra tôi còn huy động phụ huynh đóng góp ủng hộ tạo góc âm nhạc bằng cách thu thập những nguyên vật liệu sẵn có, dễ tìm như vỏ hộp sữa, vỏ lon nước ngọt, lõi chỉ, bông để xây dựng góc âm nhạc với nhiều đồ dùng, dụng cụ đa dạng cho trẻ hoạt động.
Có thể nói công tác phối hợp với phụ huynh trong việc dạy trẻ hoạt động âm nhạc là một việc làm rất thiết thực giúp trẻ nhớ lại những kiến thức mà cô dạy ở lớp giúp trẻ phát triển một cách toàn diện.
(Phụ lục 6 – Hình ảnh 1)
 	4.7. Biện pháp 7: Bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ.
 	Ngay từ đầu năm học Ban Giám Hiệu nhà trường đã xây dựng kế hoạch bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ, tiếp thu các chuyên đề “Đổi mới hình thức tổ chức hoạt động giáo dục và áp dụng phương pháp giáo dục tiên tiến” do PGD tổ chức. Phải nói rằng việc tự học hỏi, nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ cho bản thân là điều đặt lên hàng đầu đối với mỗi giáo viên. Luôn nắm vững tâm sinh lý của trẻ để có phương pháp tổ chức các hoạt động cho trẻ, không để trẻ nhàm chán im lặng, phải giúp trẻ hoạt động tích cực vào các hoạt động, gây hứng thú và sự chú ý cho trẻ nhằm giúp trẻ phát triển thẩm mỹ thông qua hoạt động âm nhạc.
 	Thực hiện đầy đủ các đợt chuyên đề. Luôn có ý thức học hỏi những người đi trước, dự giờ các hoạt động âm nhạc giúp trẻ phát triển thẩm mỹ có hiệu quả nhất.
(Phụ lục 7 – Hình ảnh 1+2)
5. Kết quả thực hiện:
5.1 Về phía trẻ.
	 Nhờ áp dụng dần dần từng bước, từng ngày, sau một năm thực hiện “Một số biện pháp giúp trẻ 4 - 5 tuổi phát triển thẩm mỹ thông qua hoạt động âm nhạc” trẻ lớp tôi có có kĩ năng ca hát tốt hơn, hát đúng nhịp, đúng giai điệu, biết tự sáng tạo hình thức vận động, kĩ năng vận động tốt, biết sử dụng dụng cụ âm nhạc một cách thành thạo, múa minh họa tốt hơn, khả năng cảm thụ âm nhạc tăng lên rõ rệt. Sau một năm thực hiện tôi đã thu được kết quả rõ rệt được thể hiện qua bảng sau
Bảng tổng hợp so sánh đối chứng trẻ phát triển thẩm mỹ thông qua hoạt động âm nhạc đạt kết quả như sau:
STT
Tiêu chí đánh giá
Tổng số trẻ
xếp loại

Đầu năm

Cuối năm
Số trẻ
Tỉ lệ
Số trẻ
Tỉ lệ

1
Trẻ hứng thú tham gia vào các hoạt động âm nhạc

40
Tốt
15
37,5%
25
62,5%
Khá
13
32,5%
15
37,5%
TB
7
17,5%
0
0%
Yếu
5
12,5%
0
0%

2
Trẻ hát rõ lời, đúng giai điệu bài hát

40
Tốt
16
40%
24
60%
Khá
12
30%
13
32,5%
TB
8
20%
3
7,5%
Yếu
4
10%
0
0%

3
Khả năng tự vận động sáng tạo các động tác theo lời bài hát

40
Tốt
9
22,5%
21
52,5%
Khá
12
30%
13
32,5%
TB
13
32,5%
4
10%
Yếu
6
15%
2
5%

4
Trẻ mạnh dạn, tự tin khi biểu diễn

40
Tốt
13
32,5%
27
67,5%
Khá
10
25%
13
32,5%
TB
11
27,5%
0
0%
Yếu
6
15%
0
%

5
Trẻ có khả năng cảm thụ âm nhạc

40
Tốt
18
45%
28
70%
Khá
7
17,5%
8
20%
TB
13
32,5%
4
10%
Yếu
2
5%
0
0%
 Trên đây là bản kết quả so sánh có đối chứng đầu năm và cuối năm mà tôi đã tiến hành khảo sát trước khi thực hiện đề tài và sau khi thực hiện đề tài “Một số biện pháp giúp trẻ mẫu giáo 4 - 5 tuổi phát triển thẩm mỹ thông qua hoạt động âm nhạc”
5.2. Về phía giáo viên.
 Sau khi tiến hành những biện pháp trên bản thân tôi được trau rồi thêm kiến thức và có thêm nhiều kinh nghiệm trong việc giúp trẻ phát triển thẩm mỹ thông qua hoạt động âm nhạc. Tôi thấy bản thân mình luôn tự tin và dễ dàng trong việc thực hiện các yêu cầu kỹ năng cần đạt của độ tuổi, sưu tầm được nhiều thể loại nhạc khác nhau và thuộc nhiều bài hát ngoài chương trình.
Tạo được môi trường cho trẻ hoạt động ở các góc, đặc biệt là góc âm nhạc.
Khi thực hiện xong đề tài này tôi sẽ rút ra được bài học kinh nghiệm, khắc phục những gì còn hạn chế để những năm học sau sẽ thực hiện đề tài này đạt hiệu quả cao hơn. 
 PHẦN III. KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
 1. Kết luận: 
Phát triển thẩm mỹ cho trẻ thông qua hoạt động âm nhạc là một việc làm thiết thực trong chương trình giáo dục đổi mới hiện nay, đòi hỏi giáo viên phải có sự sáng tạo linh hoạt kiên trì khi dạy trẻ, sự kiên trì rèn luyện của giáo viên và cả trẻ sẽ đem lại hiệu quả cao trong mỗi hoạt động. 
Qua việc dạy trẻ các hoạt động âm nhạc tôi nhận thấy khả năng cảm thụ âm nhạc của trẻ tăng lên rõ rệt. Trẻ yêu âm nhạc, yêu quý cái đẹp, bộc lộ được những cảm xúc qua các cử chỉ điệu bộ và đặc biệt trẻ hứng thú tham gia hoạt động âm nhạc.
2. Các đề xuất và khuyến nghị:
* Đối với nhà trường
Khuyến khích, động viên giáo viên tìm ra các sáng kiến hay để nâng cao chất lượng trong dạy trẻ hoạt động âm nhạc. 
Hàng năm bổ xung những tài liệu có liên quan đến hoạt động âm nhạc cho các nhóm lớp.
Xây dựng kế hoạch và chỉ đạo nhiều buổi chuyên đề, sinh hoạt chuyên môn về lĩnh vực phát triển thẩm mỹ nói chung và hoạt động âm nhạc nói riêng.
* Đối với phòng giáo dục
Phòng giáo dục tổ chức nhiều hơn nữa các lớp chuyên đề để giáo viên được 
dự giờ và kiến tập các tiết dạy mẫu của các trường bạn trong huyện và ngoài huyện từ đó nắm bắt những cái mới để áp dụng vào thực tế trong các hoạt động . 
 Trên đây là một số kinh nghiệm “giúp trẻ mẫu giáo 4 - 5 tuổi phát triển thẩm mỹ thông qua hoạt động âm nhạc” mà tôi đã áp dụng để thực hiện. Do phạm vi nghiêm cứu chỉ tập trung ở một đối tượng học sinh và bó hẹp phạm vi trong một lớp học, thời gian áp dụng chưa được nhiều và đây mới là kinh nghiệm của riêng cá nhân tôi, vì vậy chắc chắn sẽ còn nhiều hạn chế cần bổ sung và điều chỉnh. Vì vậy kính mong được đón nhận những góp ý, bổ sung của Hội đồng khoa học giáo dục để sáng kiến kinh nghiệm này phong phú và đạt hiệu quả hơn, thực hiện tốt hơn trong những năm học tiếp theo.
 Tôi xin cam đoan đề tài sáng kiến kinh nghiệm này do tôi tự viết, không sao chép của ai.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
MINH CHỨNG: HÌNH ẢNH MINH HỌA CHO CÁC BIỆN PHÁP
Phụ lục 1: Hình ảnh minh họa cho biện pháp 1
 Hình ảnh 1 : Góc âm nhạc trong lớp học
 Hình ảnh 2 : Góc âm nhạc trong lớp thay đổi theo chủ đề
 Hình ảnh 3 : Góc âm nhạc ngoài lớp học
 Hình ảnh 4 : Trẻ thể hiện năng khướu ở góc âm nhạc bên ngoài lớp học .
Phụ lục 2: Hình ảnh minh họa cho biện pháp 2
Hình ảnh 1: Cô đàn trẻ nghe nhạc
 Hình ảnh 2: Trẻ nghe cô hát kết hợp đệm đàn ghi ta và trống lắc
Hình ảnh 3+4: Trẻ tích cực hưởng ứng vào bài hát nghe “ Khu vườn vui vẻ”
 Hình ảnh 5: Trẻ vận động múa bài “Cô giáo miền xuôi”
Hình ảnh 6: Trẻ vận động sáng tạo bài “ Đố Bạn”
 Hình ảnh 7: Trẻ chơi trò chơi âm nhạc “Vẽ theo yêu cầu của cô”
Hình ảnh 8: Trẻ chơi trò chơi âm nhạc “Vòng tròn tiết tấu”
Phụ lục 3: Hình ảnh minh họa cho biện pháp 3
 Hình ảnh 1+2: Trẻ biểu diễn ở góc âm nhạc
Hình ảnh 3: Trẻ hoạt động ngoài trời, hát và VĐ bài “Trời nắng trời mưa”
 Hình ảnh 4+5+6 +7 +8: Trẻ biểu diễn văn nghệ ngày hội, ngày lễ.
Phụ lục 4: Hình ảnh minh họa cho biện pháp 4
Hình ảnh 1+ 2 + 3+ 4 + 5: Trẻ hoạt động tại phòng nghệ thuật 
Phụ lục 5: Hình ảnh minh họa cho biện pháp 5
 Hình ảnh 1+ 2: Ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy
 Hình ảnh 3: Đồ dùng, đồ chơi tự tạo
 Hình ảnh 4+5: Hình ảnh đồ dùng mũ con vật và rối tay 
 Hình ảnh 6+7: Hình ảnh dụng cụ âm nhạc “mõ dừa- song loan”
Phụ lục 6: Hình ảnh minh họa cho biện pháp 6
Hình ảnh 1: Phối hợp vận động phụ huynh tham gia cùng tiết dạy
 và thăm lớp, dự giờ
Phụ lục 7: Hình ảnh minh họa cho biện pháp 7
 Hình ảnh 1+ 2: Hình ảnh dự chuyên đề âm nhạc