Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy vận động theo nhạc cho trẻ mẫu giáo 5, 6 tuổi

Ở trường Mầm non, đặc biệt đối với lứa tuổi Mẫu giáo, âm nhạc là một trong những loại hình nghệ thuật phát triển năng lực, cảm xúc, tưởng tượng, sáng tạo, sự tập trung chú ý, khả năng diễn tả những hứng thú của trẻ.

Thông thường, khi nghe nhạc, ai cũng đều có ý muốn cử động theo tiết tấu. Tay đung đưa, chân gõ nhịp, đầu lắc lư, đó chính là hình thức múa tự phát. Nhiều khi các em nhỏ vừa nghe nhạc, vừa ngẫu hứng điệu múa có tiết tấu độc đáo của mình.

Giữa âm nhạc và vận động có mối liên hệ trực tiếp, xuất phát từ cơ sở sinh lý, đó là cơ quan thính giác và cơ quan cảm giác về chuyển động và thăng bằng. Nhà tâm lý học B.N Chep-lô-va cho rằng: “Việc tri giác âm nhạc sảy ra cùng lúc hoàn toàn trực tiếp với phản ứng vận động âm nhạc theo diễn biến thời gian”.

Đối với trẻ Mẫu giáo, do đặc điểm hồn nhiên, ham hoạt động nên mối quan hệ giữa âm nhạc và vận động được hình thành dễ dàng. Các bài hát, bản nhạc tạo cho trẻ những cảm xúc mạnh, trẻ vận động phù hợp với đặc tính của âm nhạc. Ở đây âm nhạc giữ vai trò chủ đạo còn vận động là công cụ thể hiện hình tượng âm nhạc.

doc 19 trang SKKN Âm Nhạc 13/03/2025 80
Bạn đang xem tài liệu "Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy vận động theo nhạc cho trẻ mẫu giáo 5, 6 tuổi", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên.

Tóm tắt nội dung tài liệu: Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy vận động theo nhạc cho trẻ mẫu giáo 5, 6 tuổi

Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy vận động theo nhạc cho trẻ mẫu giáo 5, 6 tuổi
y theo tiết tấu chậm bài Cháu thương chú bộ đôi
- Cô làm mẫu. Cách vỗ tay như sau:
Cháu thương chú bộ đội nơi rừng sâu biên giới. 
 V v v nghỉ v v v 
v: Vỗ tay.
Nghỉ: nghỉ không vỗ tay.
- Cô hướng dẫn cho trẻ vỗ tay:
+ Đầu tiên cô cho trẻ vỗ tay kết hợp với đếm.
 1 - 2 - 3 - nghỉ -1 - 2 - 3 - nghỉ 
+ Khi trẻ đã quen với cách vỗ theo tiết tấu chậm thì tôi cho trẻ vỗ tay kết hợp với lời ca.
Để tạo sự hứng thú cho trẻ và trẻ tích cực vận động theo nhạc tôi có thể linh hoạt, làm đa dạng các cách học thuộc.
 * Trong tổ chức có nhiều người tham gia vận động, di chuyển đội hình, múa động tác cháu trai khác động tác cháu gái. .
 4.2. Tăng cường luyện tập vận động theo nhạc cho trẻ.
* Chỉ dẫn trẻ thực hiện động tác cùng với âm nhạc. Chỉ dẫn chi tiết, chính xác, đặc điểm động tác cùng với âm nhạc, đồng thời khích thích trẻ hoạt động độc lập.
* Sửa chữa dần những chi tiết không chính xác (Tách ra để tập riêng)
* Tổ chức linh hoạt, đa dạng cách học thuộc các động tác để gây hứng thú và trẻ tích cực hoạt động dưới các hình thức cả lớp, tổ, nhóm trẻ luyện tập, tổ hát, tổ vận động. Cô khuyến khích trẻ tự vận động để tạo khả năng theo dõi, và giúp trẻ làm chính xác lại.
* Căn cứ vào hình thức vận động theo nhạc như vỗ tay hoặc gõ đệm theo tiết tấu, vận động minh hoạ, múaCô luôn chú ý tới đội hình của trẻ, sao cho cô làm mẫu, tất cả nhìn thấy cô và cô quan sát được trẻ.
* Đa dạng hoá các vận động:
Để khi trẻ đỡ chán và nâng cao khả năng của trẻ tôi nghiên cứu và thấy cần phải đa dạng hoá các vận động. Tôi có thể tạo thành trò chơi cho trẻ.
Ví dụ: Dạy trẻ vận động gõ đệm theo tiết tấu chậm :
Tôi có thể tạo thành trò chơi cho trẻ. Mời 3 trẻ lên chơi cùng cô: Trẻ gõ đệm, cô vỗ tay: 
 	 | 	 | 	| 	 |
 	*	*	*	*
Cô :	vỗ 	vỗ	vỗ	nghỉ
Trẻ : 	gõ 	gõ	gõ	nghỉ
Hoặc cho các cháu hai tay chống hông, dậm chân 3 phách đầu, phách 4 dậm gót chân.
Sự hình thành các kỹ năng vận động theo nhạc cần phải tăng cường luyện tập, vận dụng các phương pháp, biện pháp linh hoạt, sáng tạo. 
4.3. Tạo môi trường âm nhạc, ứng dụng công nghệ thông tin vào trong giảng dạy.
* Tạo môi trường: 
- Sử dụng đồ dùng điện tử hiện đại như: Đàn Oocgan, ti vi, đầu đĩa, vi tính
- Tôi vẽ tranh, sưu tầm tranh ảnh từ hoạ báo, lịchcó nội dung về hoạt động âm nhạc, nội dung bài sắp học để trang trí hoặc làm đồ dùng cho giảng dạy.
- Tôi chuẩn bị đồ chơi âm nhạc, bởi vì đồ chơi là nhu cầu tự nhiên không thể thiếu đối với cuộc sống của trẻ. Đồ chơi có 2 loại chủ yếu:
+ Đồ chơi công nghiệp: Đàn, xắc xô, trống, kèn, mõ, trang phục
+ Đồ chơi tự tạo: Đồ chơi tự tạo có muôn hình muôn vẻ bởi chúng được tạo ra từ những vật sẵn có, dễ kiếm, dễ làm. Nguồn gốc của đồ chơi tự tạo là vô tận. Làm đồ chơi tự tạo là hoạt động sáng tạo và độc đáo. Có thể dùng luôn những đồ vật thông thường trong sinh hoạt hàng ngày, sử dụng trực tiếp những vật liệu tự nhiên làm đồ chơi và bằng những vật liệu thu lượm được.
Ví dụ: 
. Tận dụng những đoạn tre già để đẽo phách tre.
. Tận dụng bìa cứng, trang trí giấy đề can để tạo thành nhiều cái đàn có hình dáng khác nhau.
. Tận dụng các vỏ lon bia, nước ngọt để làm trống, xúc xắc.
. Làm đàn tơ rưng bằng tre nhỏ.
. Vỏ hộp sữa làm trống cơm.
. Tận dụng vải vụn của thợ may làm hoa cài tay.
. Mút xốp làm mũ múa..v.v
Tôi xây dựng góc hoạt động âm nhạc với cách trang trí đẹp, nhiều đồ chơi đảm bảo an toàn, đa dạng về chủng loại, chất liệu. Các đồ chơi được sắp xếp sao cho gọn gàng, dễ lấy, dễ cất, có thể sử dụng vào các hoạt động khác.
* Sử dụng một cách có hiệu quả:
Âm nhạc là trừu tượng nhưng có tính giáo dục nghệ thuật sâu sắc. Vì vậy việc sớm hình thành tư duy trực quan và kích thích những yếu tố ban đầu là rất cần thiết. Vai trò của cô giaó trong vấn đề này là phải tạo được sự hứng thú say mê hoạt động nghệ thuật.
Ví dụ: Dạy trẻ vận động minh hoạ bài Chú bộ đội của tác giả Hoàng Hà. Tôi cho cả lớp mặc trang phục của chú bộ đội. Tôi nhận thấy trên nét mặt vui tươi, hồ hởi trên mỗi trẻ. Trẻ vui sướng ngỡ mình là chú bộ đội vác súng bước đi hùng tráng. Trẻ được thể hiện tình cảm của mình đối với chú bộ đội. Kết quả tôi thấy trẻ rất hứng thú, có ý thức, tích cực tham gia hoạt động, đạt được những yêu cầu của bài soạn.
* Ứng dụng công nghệ thông tin vào trong dạy học: 
Việc ứng dụng công nghệ thông tin vào trong giảng dạy ở cấp học mầm non làm đa dạng hoá hình thức dạy học giúp trẻ được thay đổi không khí mới, hấp dẫn, trong giờ học, tạo cho trẻ niềm hứng thú, hăng say tích cực tham gia vào hoạt động, làm cho hiệu quả giáo dục cao. Đặc biêt giúp giảm bớt đồ dùng không cần thiết, giảm bớt sức lao động của giáo viên và giảm bớt chi phí. 
Ví dụ: Khi dạy trẻ gõ đệm theo tiết tấu chậm bài Em yêu Thủ đô của tác giả Bảo Trọng, cô cần tạo dựng lên một số hình ảnh đẹp về Thủ Đô Hà Nội. Khi tiến hành tiết học tôi cho trẻ quan sát hình ảnh trên máy vi tính, để tạo hứng thú và khơi gợi hình ảnh đẹp hình thành ở trẻ tình cảm yêu quê hương đất nước, con người. Qua hình thức giới thiệu của cô kết hợp với được nghe giai điệu âm nhạc sẽ là yếu tố ban đầu của tư duy logic cho quá trình cảm nhận nghệ thuật.
Để dạy trẻ tôi không chỉ sưu tầm trên mạng tôi còn tìm các trò chơi trong phần mềm cài đặt, mua băng đĩa có nội dung liên quan đến kiến thức cần truyền đạt, quay phim làm đĩa để dạy trẻ cho phù hợp với bài học.
Ví dụ: Dạy múa bài “Cháu yêu bà’ của tác giả Xuân Giao. Để chuẩn bị cho bài giảng, ý tưởng của tôi tạo cho trẻ hứng thú và khơi gợi tình cảm của cháu đối với bà của mình bằng cách cho trẻ xem video clip vở kịch rối tóm tắt theo truyện Tích Chu. Ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy như vậy, tôi thấy các cháu thích thú khi được thay đổi không khí, có ý thức, say sưa và tích cực vào vận động theo nhạc.
4.4. Tận dụng môi trường ở mọi lúc, mọi nơi:
* Trong tiết học: 
Lớp Mẫu giáo 5-6 tuổi tôi chủ nhiệm thực hiện theo chương trình đổi mới. 
Ví dụ: Dạy vận động gõ đệm theo nhịp theo bài Thật là hay. Dạy vận động lần 1 trẻ biết cách cầm dụng cụ âm nhạc và sử dụng đúng nhịp điệu, đúng động tác. Dạy vận động lần 2-3-4 mức độ tăng dần lên, trẻ không những tập đúng nhịp, đúng động tác mà trẻ có thể phối hợp các động tác như là nhóm nhún theo nhịp, nhóm gõ đệm theo nhịp, nhóm vận động minh hoạ. Tôi đã tích cực làm việc trực tiếp với nhóm, cá nhân để giúp trẻ thực hiện tốt hoạt động âm nhạc. Trẻ hoạt động không bị áp đặt để phát huy năng lực bản thân, được trao đổi, nhận xét để trở lên năng động hơn. Chính vì vậy, trong vận động theo nhạc, trẻ tự do thể hiện nhiều cách khác nhau, không nhất thiết yêu cầu mọi trẻ vận động giống nhau. 
Ví dụ: Dạy trẻ vận động theo nhạc bài Cháu thương chú bộ đội của tác giả Hoàng Văn Yến, sau khi đã cho trẻ làm quen với một số cách vận động theo nhạc, tôi cho trẻ thể hiện bằng nhiều cách khác nhau như cô cho 3 tổ hội ý xem tổ của mình vận động theo cách nào, sau đó cho cả 3 tổ thực hiện vận động cùng một lúc. Có thể tổ gõ đệm theo tiết tấu chậm, có tổ bước kết hợp đá chân (Bước, bước, bước, nhảy đá chân), có tổ vận động minh hoạ trên nền nhạc.
* Dạy trẻ ở mọi lúc, mọi nơi:
- Vận động theo nhạc trong giờ đầu đón trẻ, cuối buổi trả trẻ.
Vào đầu giờ đón trẻ hoặc cuối giờ trả trẻ cô có thể cho trẻ vận động theo nhạc với từng nhóm và cá nhân trẻ, cô sẽ phát huy tính độc lập hoạt động của trẻ, phát triển năng khiếu của trẻ và cô dễ dàng sửa sai cho trẻ .
- Tích hợp vận động theo nhạc vào tiết học.Tuổi Mẫu giáo là lứa tuổi “Học mà chơi, chơi mà học”do đó phải sử dụng nhiều biện pháp, thủ thuật trong giờ học để gây hứng thú và sự tập 
trung vốn rất ngắn của trẻ. Cũng vì thế mà giờ học mang tính tổng hợp. Vận động theo nhạc có thể tích hợp nhẹ nhàng được vào một số giờ học khác hoặc tích hợp các môn học khác vào vận động.
Ví dụ: Dạy trẻ gõ đệm theo tiết tấu chậm bài “Cháu thương chú bộ đội”cô có thể tích hợp môn Hình thành các biểu tượng toán bằng cách đếm số chú bộ đội lên biểu diễn, đếm số dụng cụ âm nhạc
 - Vận động theo nhạc trong lúc hoạt động ngoài trời: 
trong khi cho trẻ hoạt động ngoài trời cũng có thể cho trẻ vận động theo nhạc nhằm tạo cho trẻ sự mềm dẻo, nhịp nhàng, làm thư giãn thần kinh, kích thích óc sáng tạo và giúp trẻ hiểu biết hơn về thế giới xung quanh.
Ví dụ: Cho trẻ quan sát và đàm thoại về con chim xong. Cô có thể cho trẻ đứng đội hình vòng tròn để vận động bài “Thật là hay”.
- Vận động theo nhạc trong thời gian chơi trò chơi sáng tạo: Có thể cho trẻ vận động theo nhạc trong khi trẻ chơi trò chơi sáng tạo. 
- Vận động theo nhạc trong giờ hoạt động chiều. 
Như vậy, ở trường mẫu giáo, từ lúc đến trường đến khi cha mẹ đến đón, âm nhạc luôn xuất hiện bên trẻ tạo không khí tươi mát. Nếu vắng bóng lời ca, điệu múa thì trường lớp đối với các cháu thật buồn tẻ. Âm nhạc là chu kỳ thời gian, là nhịp sống hàng ngày của trẻ, là cho trẻ thêm linh hoạt, tươi vui. Âm nhạc thực sự là người bạn thân của trẻ thơ. 
* Tổ chức cho trẻ trong ngày hội, ngày lễ:
Vào ngày lễ hội như ngày khai giảng, ngày nhà giáo Việt Nam, tết trung thulà những ngày có hình thức tổ chức quan trọng trong việc tạo ra môi trường âm nhạc phong phú và sinh động..
Hiểu được ý nghĩa hoạt động âm nhạc trong ngày hội, ngày lễ. Hàng ngày, tôi luôn chú ý thường xuyên rèn những kỹ năng vận động theo nhạc Khi nhà trường có kế hoạch tổ chức tôi lựa chọn các nội dung phù hợp để luyện tập, chuẩn bị trang phục cho trẻ. Khi biểu diễn tôi nhận thấy ở trẻ rất hào hứng, tự tin, có ý thức trong khi biểu diễn.
5. Kết quả đạt được:
Sau khi tôi sử dụng một số biện pháp trên áp dụng vào việc dạy vận động theo nhạc cho trẻ lớp Mẫu giáo 5-6 tuổi. Cuối năm học 2013 - 2014 (Cuối tháng 4) tôi tiến hành đưa ra thêm 2 bài tập để kiểm tra kỹ năng vận động theo nhạc của 30 trẻ đã tham gia thực hiện những bài tập trước.
Bài tập 1: Con hãy gõ đệm theo nhịp bài “Cháu vẽ ông mặt trời” của tác giả Tân Huyền.
Bài tập 2: Con hãy múa bài “Một con vịt” của tác giả Kim Duyên.
Cô cho từng trẻ thực hiện từng bài tập và ghi lại kết quả. 
Nhận xét: Bài tập 1: 
+ Có 28 trẻ thực hiện đạt chiếm 93%
+ Có 2 trẻ thực hiện chưa đạt chiếm 07% 
Bài tập 2:
+ Có 27 trẻ thực hiện đạt chiếm 90%
+ Có 3 trẻ thực hiện chưa đạt chiếm 10%
Kết quả sau khi sử dụng các biện pháp:
KỸ NĂNG VẬN ĐỘNG
SỬ DỤNG CÁC BIỆN PHÁP 
BÀI TẬP 1
BÀI TẬP 2
Đạt
Không đạt
Đạt
Không đạt
Sử dụng các biện pháp bình thường
50%
50%
47%
53%

Sử dụng các biện pháp nâng cao đã tiến hành.
93%
07%
90%
10%

Giáo viên dạy bình thường thì kết quả kỹ năng vận động theo nhạc thấp hơn so với giáo viên dạy có sử dụng một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy vận động theo nhạc. 
Tóm lại: Khi vận dụng một số biện pháp nâng cao chất lượng vào dạy vận động theo nhạc cho trẻ Mẫu giáo 5-6 tuổi tại lớp 5-6 tuổi khu Lạc Gián thuộc trường mầm non Hương Gián, tôi nhận thấy các cháu rất hứng thú, hăng say tích cực hoạt động và đã thu được kết quả tốt đẹp. Điều đó chứng minh rằng thực nghiệm của chúng tôi thành công, áp dụng các biện pháp tôi đề ra rất phù hợp.
 III. KẾT LUẬN :
1. Ý nghĩa của sáng kiến kinh nghiệm :
 Để hình thành kỹ năng vận động theo nhạc cho trẻ tốt phải có một quá trình sư phạm dài bởi vì cho dù ở đâu nữa, từ thành phố đến nông thôn, miền núi hay hải đảo xa xôi. Trẻ em khi sinh ra đều như tờ giấy trắng, nó chỉ có thể trở thành con người hoàn thiện khi người lớn hướng tác động vào nó một cách toàn diện. Người lớn phải tạo điều kiện cho trẻ tiếp xúc với thế giới âm nhạc, tắm mình trong thế giới đó để rồi từ đó trẻ có những hiểu biết nhất định về âm nhạc. 
2. Nhận định về chiều hướng phát triển của sáng kiến kinh nhiệm:
Qua công trình nghiên cứu “Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy vận động theo nhạc cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi” chúng tôi nhận thấy rằng trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi rất thích, hứng thú, và có khả năng vận động theo nhạc rất tốt. Từ đó có thể đề ra và vận dụng những biện pháp phù hợp với khả năng hình thành kỹ năng vận động theo nhạc của trẻ.
Xuất phát từ quan điểm đổi mới giáo dục âm nhạc, cô giáo khuyến khích trẻ thực hiện nhiệm vụ học tập, không áp đặt, gò bó trẻ. Tiết học tổ chức sao cho nhiều trẻ được tham gia. Cô giáo là người sáng tác đem âm nhạc đến cho trẻ.
Nếu làm tốt những điều trên đây, chúng tôi tin rằng năng lực cảm thụ nghệ thuật âm nhạc cụ thể là khả năng vận động theo nhạc của trẻ thông qua tiết dạy cho trẻ sẽ khá hơn..
3. Bài học kinh nghiện:
Nâng cao chất lượng Giáo dục âm nhạc cho trẻ nói chung và nâng cao chất lượng dạy vận động theo nhạc cho trẻ Mẫu Giáo 5-6 tuổi nói riêng, tôi tự rút cho mình một bài học như sau: 
- Cô giáo phải nắm chắc nội dung chương trình, phương pháp bộ môn.
- Không ngừng học tập nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ.
- Nghiên cứu, học tập, rèn luyện để có kến thức âm nhạc.
 - Cô giáo luôn học tập, sáng tạo, rèn luyện để thể hiện thật hấp dẫn và phù hợp với trẻ.
- Cô giáo phải biết đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi của trẻ trong mối quan hệ với âm nhạc, đặc điểm khả năng vận động, cơ quan phát âmđể có phương pháp dạy thích hợp.
- Tạo môi trường giáo dục âm nhạc phong phú. Sử dụng đồ dùng trực quan một cách có hiệu quả. Biết khai thác những nội dung, thông tin cần thiết để ứng dụng công nghệ thông tin vào trong giảng dạy.
- Linh hoạt sử dụng đa dạng hoá các hoạt động cho trẻ đỡ nhàm chán và làm tăng sự tích cực hoạt động của trẻ.
- Cô giáo phải biết truyền đạt chính xác, hấp dẫn, truyền cảm để thu hút, hấp dẫn trẻ.
- Thường xuyên rèn luyện kỹ năng cho trẻ ở mọi lúc, mọi nơi.
- Luôn khuyến khích, động viên, tạo cho trẻ niềm say mê hoạt động.
Phối kết hợp với phụ huynh để trao đổi, thống nhất quan điểm giáo dục.
IV. KIẾN NGHỊ. ĐỀ XUẤT:
* Với phòng GD&ĐT:
- Mở lớp học bồi dưỡng âm nhạc cho giáo viên mầm non.
* Với nhà trường:
- Tổ chức học tập nâng cao kiến thức âm nhạc cho giáo viên.
- Tạo điều kiện cho chị em giáo viên được dự giờ đồng nghiệp để cùng trao đổi kinh nghiệm giảng dạy.
- Tổ chức các chuyến đi tham quan trong và ngoài tỉnh để giao lưu học hỏi các đơn vị bạn.
Trên đây là một số kiến nghị của tôi nhằm mục đích nâng cao công tác chăm sóc, giáo dục trẻ. Kính mong nhà trường, phòng giáo dục và đào tạo tạo điều kiện giúp đỡ.
 NGƯỜI VIẾT
V.TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Lê Thu Hương, Lê Thị Ánh Tuyết (2009), Hướng dẫn thực hiện chương trình mầm non mẫu giáo 5-6 tuổi.
2. Tổ chức hoạt động âm nhạc cho trẻ mầm non theo hướng tích hợp chủ đề của viện chiến lược và chương trình giáo dục.
3.“Giáo dục âm nhạc tập 1-2-3” Phạm Thị Hoà
4. “Hướng dẫn thực hiện chương trình giáo dục âm nhạc” của vụ giáo dục mầm non.
5. “Tâm lý học mầm non”
6 .“Chương trình bồi dưỡng thường xuyên chu kỳ II” của vụ giáo dục Mâm non.
VI. PHỤ LỤC:
Nội dung
Trang
 I. Đặt vấn đề
1
1. Lí do chọn sáng kiến khoa học
1
2. Nhiệm vụ của sáng kiến khoa học
2
3. Phương pháp nghiên cứu
2
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
2
II. Giải quyết vấn đề
2
1. Cơ sở lý luận của vấn đề
2-3
2. Cơ sở thực tiễn
4
3. Thực trạng của vấn đề
4
4. Các biện pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề
5
5. Kết quả 
14
 III. Kết luận
 15
1. Ý nghĩa của sáng kiến khoa học
15
2. Nhận định về chiều hướng phát triển của sáng kiến khoa học
15
3. Bài học kinh nghiệm.
15
IV. Kiến nghị
 16

File đính kèm:

  • docsang_kien_kinh_nghiem_mot_so_bien_phap_nang_cao_chat_luong_d.doc