Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy vận động theo nhạc cho trẻ mẫu giáo 5, 6 tuổi trường mầm non

 học âm nhạc:
Do đặc điểm của lứa tuổi mẫu giáo nên giáo dục các cháu cần tiến hành theo phương châm "Học mà chơi - chơi mà học" theo chương trình giáo dục mầm non mới. Một giờ học giáo dục âm nhạc cô xây dựng theo các cách khác nhau, mỗi giờ học chọn một phần trọng tâm chủ yếu trong một hoạt động: Trọng tâm là ca hát thì nội dung chính là tập cho các cháu hát thuộc bài hát, hát rõ lời, đúng nhạc.
Nếu trọng tâm là nghe hát thì phần nghe hát phải kéo dài hơn, chủ yếu là trẻ được nghe cô hát, trẻ cảm nhận được tính chất, tình cảm của âm nhạc nên hưởng ứng cảm xúc với những trạng thái cảm xúc có trong tác phẩm.
Nếu trọng tâm là biểu diễn văn nghệ thì cô tổ chức cho trẻ biểu diễn giống như một đêm văn nghệ, giúp trẻ ôn lại những bài đã học, tự tin mạnh dạn trước đông người. Dẫn dắt trẻ đến với những hiện tượng sống động của đời sống, giúp trẻ hình thành sự liên tưởng.
Nếu trọng tâm là vận động theo nhạc thì cô hướng dẫn trẻ cách vận động theo bài hát để tạo cho bài hát hay hơn, trẻ hứng thú hơn. Việc dạy trẻ vận động nhịp nhàng theo nhịp điệu âm nhạc không chỉ giúp trẻ tập phối hợp các động tác đi lại vững vàng, chạy nhẹ nhàng. Tất cả những vận động của tay chân, thân mình nhờ có sự phụ hoạ âm nhạc trở nên chính xác, nhịp nhàng hơn. Vận động theo nhạc tạo cho trẻ sự hoạt bát, nhanh nhẹn, có tư thế đẹp, duyên dáng.
Để thu hút vào giờ học và giúp trẻ làm quen với hoạt động âm nhạc được tốt hơn, giáo viên cần đầu tư, nghiên cứu, sáng tạo trong phương pháp dạy học: Vào đầu giờ học cô có thể trò chuyện về chủ đề, xem vật thật, tranh ảnh... có chủ đề theo nội dung bài dạy để dẫn dắt trẻ tới tác phẩm, vào bài học một cách nhẹ nhàng, tự tin không gò bó trẻ. Mọi giờ học hoạt động làm quen âm nhạc đều có phần nghe hát và trò chơi âm nhạc. Vì sự cảm thụ âm nhạc gắn bó chặt chẽ với sự phát triển nhận thức. Nó đòi hỏi trẻ phải chú ý, quan sát nhạy bén. Trẻ tập trung nghe nhạc, so sánh âm thanh làm quen với ý nghĩa biểu cảm của âm thanh đó, ghi nhớ những đặc điểm, tính chất của hình tượng âm nhạc. Trò chơi âm nhạc giúp trẻ thoải mái, vận động chạy nhảy... trẻ sẽ hoạt bát nhanh nhẹn và rất hứng thú trong giờ học.
Muốn một giờ hoạt động âm nhạc đạt kết quả cao đòi hỏi cô giáo phải hát đúng nhạc, có sử dụng đàn, nhạc cụ để trẻ được làm quen với nhạc, cô hát càng hay càng thu hút trẻ vào giờ học. Cô hát phải thể hiện tình cảm sắc bài hát, cô giới thiệu dẫn dắt hay có nội dung để trẻ hát cùng cô cả bài. Cô phải chuẩn bị nhạc cụ cho trẻ: Lớp tôi sử dụng phách tre, phách bằng vỏ gáo dừa, trống lắc... Do điều kiện cơ sở vật chất chưa đảm bảo, chưa có dụng cụ đồ chơi ngoài trời chứ tôi rất thích cho trẻ hoạt động ngoài trời. Trẻ hát đúng, hát hay chưa đủ mà còn dạy trẻ vận động theo nhạc, biết phối hợp âm nhạc nhịp điệu. Trẻ vừa hát vừa vận động theo nhạc giúp trẻ biết cảm nhận về âm nhạc, trông trẻ thật hồn nhiên dễ thương. Hầu hết các bài hát có thể cho trẻ vận động múa. Vì múa là hoạt động nghệ thuật, dùng hình thể, tư thế để biểu hiện lên tư tưởng, tình cảm của một tác phẩm. Múa và âm nhạc quan hệ mật thiết và không tách rời nhau. Một bài hát cho trẻ làm quen 2, 3 cách vận động khác nhau để thay đổi hình thức, giúp trẻ làm quen với nhiều loại hình tiết tấu và không nhàm chán. Có thể cho trẻ mặc trang phục theo bài hát, giúp trẻ biết trang phục của một số vùng miền theo nội dung bài hát. Khi chọn bài hát nghe tôi chọn bài hát có nội dung phù hợp toát lên nội dung chính của bài dạy hát.
Ví dụ: Dạy hát bài "Làm chú bộ đội" thì tôi chọn bài hát nghe: "Màu áo chú bộ đội" nhằm hướng trẻ vào nội dung bài học một cách dễ dàng và dễ giáo dục cho trẻ. Trẻ được nghe những bản nhạc phù hợp, trẻ sẽ cảm nhận giai điệu, ý nghĩa đời sống văn hoá vùng miền qua bài hát. Khi múa có thể mặc trang phục theo yêu cầu của bài hát.
Để tăng phần hấp dẫn của giờ học cho trẻ chơi trò chơi âm nhạc nhằm phát triển năng khiếu, ôn luyện kiến thức kỹ năng cho trẻ về âm nhạc. Sự phản ứng âm thanh khác nhau để phát triển khả năng nghe nhạc của trẻ. Cô hướng dẫn cách chơi rõ ràng, cụ thể, dần dần nâng cao yêu cầu của trò chơi. Tôi cho số đông trẻ được tham gia chơi, tôi nhận thấy một giờ hoạt động âm nhạc cần đảm bảo các nội dung: Ca hát, vận động theo lời ca, trẻ được nghe hát và được chơi trò chơi âm nhạc. Trong một tiết học được tổ chức thực hiện như trẻ được chơi với cô, được gần gũi trò chuyện với cô, không gò bó trẻ. Về đội hình không cứng nhắc như trước đây, có thể cho trẻ thay đổi nhiều đội hình khác nhau: Hình tròn, chữ u, tự do... để trẻ được thoải mái hoạt động nhanh nhẹn. Trong giờ hoạt động âm nhạc cần cho trẻ làm quen với một số bài hát khác, có nội dung phù hợp và phù hợp với lứa tuổi có thể do cô sáng tác hoặc sưu tầm.
Trong giờ học tôi luôn tuyên dương kịp thời những cháu hát đúng, hát hay, vận động thành thạo theo lời ca nhằm khuyến khích trẻ học tốt hơn. Tuyệt đối không chê trẻ, tôn trọng trẻ, nhẹ nhàng sửa sai đối với những trẻ thực hiện chưa đúng. Việc dạy học phụ thuộc vào việc giáo dục. Do đó nội dung các bài dạy không chỉ đơn thuần là một nội dung cần dạy cho trẻ mà còn là một phương tiện giáo dục. Vì vậy tôi luôn quan sát và nhận xét xem trong quá trình học tập trẻ có hoạt động không? Có thích thú không? Tìm hiểu nguyên nhân vì sao trẻ không hòa đồng cùng bạn để có hướng tìm cách đưa trẻ hoà nhập với bạn bè, dân dần tôi thấy trẻ rất thích học giáo dục âm nhạc.
2.3.5. Giáo dục âm nhạc thông qua các ngày hội, ngày lễ
- Trong chương trình giáo dục được phép tổ chức ngày hội, ngày lễ trong trường mầm non. Hoạt động này giúp hình thành ở trẻ  phẩm chất đạo đức và tư duy và kỹ năng nghệ thuật. Ngày lễ, ngày hội có các hoạt động nghệ thuật đa dạng như múa, hát, đóng kịch, thơ.tạo cho trẻ niềm phấn khởi, vui vẻ, những cảm xúc mới mẻ, tăng cường khả năng cảm thụ âm nhạc, mở rộng nhận thức cho trẻ. Ngày lễ, hội là cơ hội cho giáo viên và trẻ trong toàn trường giao lưu, đồng thời tạo cơ hội cho trẻ được nâng cao các kỹ năng hoạt động nghệ thuật. Trẻ hiểu thêm những điều mới lạ chỉ có trong ngày hội, lễ (Cách trình diễn, trang trí, ý nghĩa) đồng thời củng cố những điều trẻ đã được học. Chính vì vậy hoạt động tổ chức các chương trình văn nghệ cho trẻ vào các ngày lễ hội là không thể thiếu.
- Muốn làm được điều đó, tôi đã phối hợp với Ban giám hiệu vá các đồng nghiệp trong lớp như sau:
+ Phối hợp với Ban giám hiệu: Khi chuẩn bị tới ngày hội, ngày lễ chúng tôi chọn bài và đăng ký tiết mục văn nghệ với BGH. Sau đó đề xuất xin ý kiến của BGH đầu tư ghi đĩa và đầu tư mua nguyên vật liệu để làm đạo cụ cho tiết mục, trang phục của các cháu có thể mượn ở phòng năng khiếu hoặc đi thuê. Trước ngày biểu diễn tham mưu với BGH cho các cháu khớp sân khấu, tập thử  1 – 2 ngày để các cháu quen sân khấu không bị bỡ ngỡ khi biểu diễn.
+ Phối hợp với các đồng ngiệp trong lớp: Khi đã chọn được bài và nhạc các giáo viên trong lớp sẽ sáng tạo các động tác múa và thống nhất các động tác múa để rèn cho các cháu tập trong các ngày hội ngày lễ.
2.4. Hiệu quả và ứng dụng
2.4.1. Hiệu quả
Qua việc áp dụng một số biện pháp trong và ngoài giờ học, lớp tôi chất lượng về môn giáo dục âm nhạc tăng lên khá rõ, các cháu rất thích học môn này. Rất mạnh dạn tham gia vào các hoạt động không chỉ có giáo dục âm nhạc. Sau khi thực hiện các giải pháp trên tôi thấy trẻ lớp tôi ngày càng hứng thú và tích cực tham gia vận động theo nhạc. Qua một năm tiến hành và sửa đổi theo nhiều cách khác nhau để tìm ra những hướng tốt nhất cho trẻ khi tham gia vận động theo nhạc tôi nhận thấy trẻ trong lớp mạnh dạn, năng động, sáng tạo và tự tin trong hoạt động âm nhạc nói nói riêng và tất cả các môn học khác nói chung. Để thấy rõ hiệu quả sau 1 năm xây dựng và thực hiện chuyên đề tôi tiến hành đưa ra  thêm một số bài tập để kiểm tra kỹ năng vận động theo nhạc của 39 trẻ đã tham gia thực hiện những bài tập trước và kết quả đạt được cụ thể như sau:
SStt
Nội dung giáo dục
Số trẻ
 
Đạt yêu cầu
Chưa đạt yêu cầu
Số trẻ
%
Số trẻ
%
1 1
Trẻ biết vận động và sử dụng nhạc cụ gõ đệm.
39
36/39
92,3
3/39
7,7
22
Trẻ có khả năng thể hiện các bài múa, thể dục nhịp điệu.
39
35/39
89,7
4/39
10,3
33
Trẻ mạnh dạn, tự tin
39
37/39
94,8
2/39
5,2
 
 So sánh giữa kết quả khảo sát đầu năm với kết quả khảo sát cuối năm chúng ta thấy trẻ có những sự tiến bộ vượt bậc thể hiện rõ trong kết quả khảo sát như sau:
Nội dung
Kết quả khảo sát đầu năm trẻ đạt
Kết quả khảo sát cuối năm trẻ đạt
Trẻ biết vận động và sử dụng nhạc cụ gõ đệm.
15/39 = 38,5%
36/39 = 92,3%
Trẻ có khả năng thể hiện các bài múa, thể dục nhịp điệu.
18/39 = 46%
35/39 = 89,7%
Trẻ mạnh dạn, tự tin
20/39 = 51,3%
37/39 = 94,8%

  Từ bảng so sánh kết quả chúng ta có thể dễ dàng nhận thấy được kết quả đạt trên trẻ khá cao.
Tóm lại: Khi vận dụng  "Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy vận động theo nhạc cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi trường mầm non Tân Tiến" , tôi nhận thấy các cháu rất hứng thú, hăng say tích cực hoạt động và đã thu được kết quả tốt đẹp. Điều đó chứng minh rằng biện pháp mà tôi đưa ra là phù hợp và mang lại hiệu quả thiết thực.
- 100% cháu hào hứng tham gia vào hoạt động âm nhạc.
- 90% cháu hát thuộc bài hát, vận động tốt theo nhạc bài hát.
Đặc biệt trẻ rất mạnh dạn, tự tin biểu diễn trước mọi người, trẻ rất thích được tham gia biểu diễn trong những ngày hội, ngày lễ. 
 2. Ứng dụng:
Qua 1 năm nghiên cứu và ứng dụng đề tài "Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy vận động theo nhạc cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi trường mầm non Tân Tiến" tại nhóm lớp mình phụ trách, bản thân được BGH nhà trường, đồng nghiệp, hội phụ huynh học sinh ủng hộ cao, chất lượng giáo dục được nâng lên rõ dệt góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện của nhà trường. Trong quá trình áp dụng thực tế, tôi nhận thấy những biện pháp trên có thể vận dụng vào trong việc tổ chức các hoạt động giáo dục khác như: Hoạt động văn học, hoạt động khám phá, hoạt động tạo hình, hoạt động vui chơi.Và đề tài này không những áp dụng có hiệu quả tại các nhóm lớp trong trường MN Tân Tiến mà có thể áp dụng cho các trường bạn trong địa bàn thành phố và tỉnh Bắc Giang.
3. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
3.1. Kết luận.
Âm nhạc thực sự gần gũi với trẻ thơ, âm nhạc là món ăn tinh thần không thể thiếu được, nó vừa là một nội dung giáo dục, vừa là phương tiện góp phần giáo dục toàn diện nhân cách của trẻ.
Để làm tốt nội dung giáo dục âm nhạc, đòi hỏi giáo viên phải có lòng yêu nghề, mến trẻ, có tinh thần trách nhiệm cao trong công việc. Đặc biệt phải có vốn kiến thức chuyên môn, có kinh nghiệm, biết xây dựng và sử dụng linh hoạt những phương pháp, biện pháp, thủ thuật đề ra trong tiết học
Qua tìm kiếm và xây dựng tôi thấy đề tài nghiên cứu đã thu được kết quả nhất định. Những vấn đề thuộc về lý luận chung và đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi giúp chúng ta thấy rõ khả năng, năng lực cảm thụ của trẻ. Dựa trên các đặc điểm đó, chúng ta có hướng tác động phù hợp làm cho quá trình tâm lý của trẻ ngày càng phát triển hoàn thiện hơn.
Để hình thành kỹ năng vận động theo nhạc cho trẻ tốt phải có một quá trình sư phạm dài bởi vì cho dù ở đâu nữa, từ thành phố đến nông thôn, miền núi hay hải đảo xa xôi. Trẻ em khi sinh ra đều như tờ giấy trắng, nó chỉ có thể trở thành con người hoàn thiện khi người lớn hướng tác động vào nó một cách toàn diện. Người lớn phải tạo điều kiện cho trẻ tiếp xúc với thế giới âm nhạc, tắm mình trong thế giới đó để rồi từ đó trẻ có những hiểu biết nhất định về âm nhạc. 
Qua công trình nghiên cứu “"Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy vận động theo nhạc cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi trường mầm non " ” chúng tôi nhận thấy rằng trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi rất thích, hứng thú, và có khả năng vận động theo nhạc rất tốt. Từ đó có thể đề ra và vận dụng những biện pháp phù hợp với khả năng hình thành kỹ năng vận động theo nhạc của trẻ.
 Xuất phát từ quan điểm đổi mới giáo dục âm nhạc, cô giáo khuyến khích trẻ thực hiện nhiệm vụ học tập, không áp đặt, gò bó trẻ. Tiết học tổ chức sao cho nhiều trẻ được tham gia. Cô giáo là người sáng tác đem âm nhạc đến cho trẻ.
Nếu làm tốt những điều trên đây, chúng tôi tin rằng năng lực cảm thụ nghệ thuật âm nhạc cụ thể là khả năng vận động theo nhạc của trẻ thông qua tiết dạy cho trẻ sẽ khá hơn. Trẻ hiểu thế giới xung quanh thông qua các hình tượng âm nhạc, xúc cảm thẩm mỹ của trẻ cũng càng trở nên phong phú. Trẻ biết rung động trước cái đẹp, yêu cái đẹp để rồi từ đó tạo ra cái đẹp. Như vậy, chúng ta đã góp phần không nhỏ vào việc giáo dục thế hệ trẻ ngay từ tuổi ấu thơ.
3. 2. Kiến nghị đề xuất.
- Từ những vốn kinh nghiệm tích luỹ, tôi đã áp dụng và có hiệu quả ở lớp mình nhằm hình thành ở trẻ những yếu tố của một nhân cách phát triển toàn diện, hài hoà, đó là sự phát triển về thẩm mỹ, đạo đức, trí tuệ và thể lực trong mối quan hệ chặt chẽ với nhau. Góp phần đào tạo thế hệ trẻ thành những con người phát triển toàn diện, vì trẻ em hôm nay là thế giới của ngày mai . 
- Đó là những kinh nghiệm tôi đã áp dụng trực tiếp vào lớp mình. Nhưng để đạt được kết quả cao hơn nữa ngoài việc bản thân không ngừng nỗ lực và cố gắng, tôi xin có một số đề nghị:
* Đối với nhà trường. 
- Cần tạo điều kiện cho chị em học hỏi thêm ở các trường bạn như: Sinh hoạt chuyên đề, dự giờ góp ý.
-Về trường tổ chức các chuyên đề, tổ chức thao giảng, các lần sinh hoạt chuyên đề, thường xuyên tổ chức kỷ niệm các ngày hội, ngày lễ cho học sinh được tham gia để phát huy được năng khiếu ở trẻ. Từ đó chị em có điều kiện bổ sung thêm những kinh nghiệm nhằm giáo dục trẻ được tốt hơn
- Đầu tư kinh phí mua một số trang thiết bị phục vụ hoạt động giáo dục âm nhạc như: Dụng cụ gõ đệm, trang phục biểu diễn,
* Đối với phòng giáo dục.
- Cần tăng cường hơn nữa các lớp tập huấn, bồi dưỡng kỹ năng ca hát, vận động theo nhạc, tổ chức các lớp dạy đàn, dạy múa
- Cung cấp các tiến bộ khoa học kỹ thuật như: Học tập qua băng hình, đĩa ghi hình để cung cấp thêm tư liệu cho giáo viên.
Trên đây là một số biện pháp giáo dục bảo vệ môi trường của tôi. Trong quá trình nghiên cứu không thể tránh khỏi những thiếu xót tôi rất mong sự đóng góp ý kiến của hội đồng khoa học các cấp, bạn bè đồng nghiệp để đề tài của tôi hoàn thiện và đạt kết quả cao hơn. 
Xin chân thành cảm ơn!
4. TÀI LIỆU THAM KHẢO
[1]. Sở giáo dục và đào tạo, Tài liệu bồi dưỡng hè cho cán bộ quản lí và giáo viên mầm non năm học ......... - Nhà xuất bản giáo dục Việt Nam.
[2]. Trần Thị Thu Hoà - Hoàng Công Dụng. Tài liệu tổ chức các hoạt động GDBVMT trong trường mầm non 
[3]. Trần Thị Thu Hoà - Hoàng Thị Thu Hương, Giáo dục trẻ mẫu giáo sử dụng năng lượng, tiết kiệm hiệu quả , Nhà xuất bản giáo dục Việt Nam 
[4]. Hướng dẫn thực hiện chương trình 5 - 6 tuổi theo chủ đề, Nhà xuất bản giáo dục Việt Nam	
[5]. Tuyển chọn trò chơi bài hát, thơ ca, truyện, câu đố theo chủ đề trẻ 5 - 6 tuổi, Nhà xuất bản giáo dục việt nam.
[6]. Nguyễn Hồng Thu - Nguyễn Thị Hiếu, Hướng dẫn tổ chức tập huấn và họp mặt cha mẹ tuyên truyền giáo dục vệ sinh cá nhân cho trẻ mầm non, NXB giáo dục Việt Nam.
[7]. Bộ giáo dục và đào tạo, Hướng dẫn thực hiện công tác vệ sinh nước sạch và giáo dục vệ sinh cho trẻ trong các cơ sở giáo dục mầm non, NXB giáo dục Việt Nam.