Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp nâng cao chất lượng hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ 5, 6 tuổi trong trường mầm non

o đưa vào dạy trẻ đạt kết quả tốt được Ban giám hiệu nhà trường đánh giá cao về hiệu quả, nâng cao chất lượng hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ.
- Chất lượng các hoạt động giáo dục âm nhạc của lớp tôi được nâng cao rõ rệt. Lớp tôi đã được Ban giám hiệu nhà trường và phòng Giáo dục đào tạo quận Long Biên chọn tổ chức kiến tập chuyên đề giáo dục âm nhạc cho toàn quận và nhà trường đã đạt kết quả tốt.
- Lớp có nhiều tiết mục văn nghệ hay, chất lượng tham gia các hội thi ngày hội ngày lễ của trường, của huyện tổ chức và đã đạt giải cao.
- Trẻ lớp tôi mạnh dạn tự tin có kiến thức và kỹ năng hoạt động âm nhạc tốt. Biết lắng nghe và thể hiện cảm xúc. Thích tham gia các hoạt động giáo dục âm nhạc, biết giữ gìn đồ dùng đồ chơi trong lớp, chơi tích cực, khéo léo linh hoạt hơn. Đặc biệt những cháu nhút nhát thì giờ đã tự tin và mạnh dạn hơn.
- Các bậc phụ huynh đã quan tâm và phối kết hợp với giáo viên chăm sóc giáo dục trẻ tại nhà tốt hơn. Phụ huynh rất hào hứng để sẵn sàng phối hợp cùng cô giáo trong việc giáo dục âm nhạc cho trẻ ngay trong gia đình.
5. SƯU TẦM VÀ THIẾT KẾ TRÒ CHƠI
5.1. TRÒ CHƠI SƯU TẦM:
* Trò chơi 1: Hãy chơi cùng bạn
 	* Mục đích: Trò chơi giúp trẻ phát triển thính giác, trí nhớ cho trẻ
* Chuẩn bị: Đàn oocgan
* Cách chơi: Bạn đầu tiên lên hát câu thứ nhất, đồng thời chạy tới chạm vào tay một bạn bất kỳ trong hàng. Bạn đó phải hát câu tiếp theo. Cứ thế cho đến hết bài. Bạn nào không hát kịp phải ra ngoài vòng chơi và làm theo một yêu cầu của các bạn.
* Trò chơi 2: Bé tập làm ca sĩ
Trò chơi giúp trẻ phát triển trí nhớ âm nhạc.
* Chuẩn bị: - Một số bài hát quen thuộc trong chương trình
 - Đàn oocgan
* Cách chơi: Cô hát một đoạn bài hát bằng âm “la la” hoặc đánh giai điệu bất kì của một bài hát trong chương trình. Trẻ lắng nghe, gọi tên bài hát và hát lại bài hát đó.
* Trò chơi 3: Nghe âm thanh và bắt chước
Phát triển thính giác, nhận ra và mô phỏng vận động của một số phương tiện giao thông.
* Chuẩn bị: Đàn oocgan hoặc băng đĩa ghi lại âm thanh của một số phương tiện giao thông như: tiếng động cơ( hoặc tiếng còi) xe máy, xe ô tô, tiếng động cơ máy bay, tiếng chuông xe đạp, tiếng tàu hỏa chạy
* Cách chơi: Cô cho trẻ nghe các loại âm thanh của từng phương tiện giao thông, trẻ sẽ nói tên phương tiện, bắt trước tiếng kêu và mô phỏng vận động của phương tiện đó.
* Trò chơi 4: Ai nhớ nhanh
 Phát triển trí nhớ âm nhạc, phát triển khả năng liên tưởng.
	* Chuẩn bị: Những bông hoa có vẽ hình ảnh các loại chim, hoa, các con vật( mèo, gà vịt), một cây cảnh để treo các bông hoa.
	* Cách chơi: - Cô treo lên cây các bông hoa có hình ảnh
hoa,chim,mèo,vịt,gà,vịt...
 - Trẻ lên hái hoa, hái được bông hoa có hình ảnh nào thì trẻ nêu tên các bài hát về đối tượng đó và hát một trong các bài hát vừa nêu ( hát+vận đông). Bạn nào nhớ được nhiều tên bài hát và hát đúng bài hát sẽ được thưởng và được mời bạn khác lên chơi.
* Trò chơi 5: Hãy gõ đúng tiết tấu
Phát triển thính giác âm nhạc, phân biệt và tái hiện các loại tiết tấu.
	* Chuẩn bị:- Một số dụng cụ gõ đệm: trống , lắc, phách tre, chũm chọe
 - Một số bài hát trẻ đã được học có các cách vỗ tay hoặc gõ nhịp khác nhau 
	* Cách chơi:- Cô mời 2 đến 3 trẻ đứng lên cầm dụng cụ gõ. Khi cô bắt nhịp cho các bạn còn lại hát, trẻ cầm dụng cụ gõ đệm theo tiết tấu của bài hát.
* Trò chơi 6: Hãy tạo dáng
Trò chơi giúp trẻ nhận biết và tạo dáng các con vật trong lời bài hát, trẻ biết phối hợp vận động với giai điệu.
	* Chuẩn bị:- Một số bài hát nói về các con vật như “Một con vịt”, “ Đàn gà con”, “Ai cũng yêu chú mèo”, “Đố bạn”..
	* Cách chơi:- Khi cô giáo( hoặc một bạn trong lớp) hát bài hát về con vật nào, trẻ sẽ nói tên và làm động tác mô phỏng lại dáng điệu của con vật đó. 
(Ví dụ: nghe bài hát về con vịt, trẻ có thể lấy hai bàn tay làm mỏ vịt và kêu “Cạp cạp..”, chân giậm lạch bạch..)
* Trò chơi 7: Nghe âm thanh đoán tên nhạc cụ
 Trò chơi giúp trẻ rèn trí nhớ âm nhạc, phân biệt được một số nhạc cụ, mô phỏng động tác chơi một số nhạc cụ.
	* Chuẩn bị:- Băng đĩa ghi lại âm thanh biểu diễn của 1 số nhạc cụ: Trống, sáo, chũm chọe, kèn, đàn ghi ta
 - Tranh lô tô hoặc anhe các nhạc cụ
	* Cách chơi: - Cô cho trẻ nghe âm thanh của từng loại nhạc cụ. Trẻ gọi tên và chọn trong tranh lô tô ảnh của nhạc cụ đó. Sau đó mô tả động tác “biểu diễn” từng loại nhạc cụ.
	Khi trẻ đã chơi quen,cô giáo có thể cho trẻ tập dàn nhạc “biểu diễn” với các nhạc cụ cho cả lớp cùng xem.
* Trò chơi 8: Đoán tên và mô phỏng hành động
Trò chơi giúp trẻ nhận biết và mô phỏng vận động của một số con vật.
	* Chuẩn bị: - Băng đĩa nhạc hoặc đàn oocgan có ghi âm thanh tiếng kêu của một số con vật sống trong rừng( tiếng hổ gầm, tiếng vượn hú..) tiếng kêu vật nuôi trong gia đình( gà, vịt..)
	* Cách chơi: - Cô cho trẻ nghe băng ghi âm tiếng kêu của các con vật. Trẻ sẽ đoán tên và làm động tác mô phongrdangs điệu của các con vật đó.
Khi trẻ đã chơi thành thục, cô có thể không cần mở băng nữa mà có thể cho một vài trẻ lên mô phỏng tiếng kêu của con vật, các bạn còn lại sẽ nêu tên và làm động tác mô phỏng con vật đó.
* Trò chơi 9: Chiếc đĩa hát
 Trò chơi giúp trẻ phát triển trí nhớ âm nhạc, hát đúng một số bài hát.
	* Chuẩn bị: Một chiếc đĩa quay có chai các ô. Trên mỗi ô ghi một câu trong một bài hát quen thuộc.
	* Cách chơi: Cô cho trẻ lên quay đĩa. Khi đĩa dừng, kim chỉ vào ô có ghi câu hát nào, trẻ phải nói được tên bài hát và hát lại bài hát đó. Ai không đoán được tên bài hát hoặc không hát được sẽ phải chấp hành một điều kiện của các bạn đưa ra (nhảy lò cò, nháy mắt, hát ba bài hát khác liền nhau,)
* Trò chơi 10: Giai điệu thân quen
Trò chơi này giúp trẻ củng cố kiến thức về tên bài hát và củng cố lại giai điệu bài hát đã học, đồng thời tạo cho trẻ sự tập trung chú ý lắng nghe và nhanh nhẹn, linh hoạt, trả lời rõ ràng, chính xác tên bài hát.
* Chuẩn bị: Băng nhạc có các bài hát trong chương trình mà trẻ đã được học, casset
* Cách chơi: Cô mở băng casset cho trẻ nghe giai điệu bài hát, 2 đội rung chuông giành quyền trả lời bằng cách nói rõ tên bài hát vừa nghe, nếu đúng mỗi trẻ trong đội được tặng một bông hoa, nếu sai quyền trả lời thuộc về đội bạn.
Ví dụ: Cho trẻ nghe giai điệu “Lá xanh vẫy vẫy như gọi em đi nhanh đi nhanh...” thì trẻ phải nêu được đó là bài hát “Lá xanh”
	* Chuẩn bị: Chuyện về loài vật hoặc các loại hoa hay các hiện tượng thiên nhiên
	* Cách chơi: Cô kể cho trẻ nghe một câu chuyện. Câu chuyện nhắc đến loài vật nào (loài hoa nào, hiện tượng thiên nhiên nào)thì trẻ sẽ hát bài hát nói về loài vật đó (loài hoa đó, hiện tượng thiên nhiên đó) 
	* Cách chơi: Cô giáo cho trẻ nghe đoạn nhạc đã chuẩn bị. Trẻ có nhiệm vụ nhắc lại đoạn nhạc đó. Trẻ có thể vừa nhắc lại bằng lời vừa biểu diễn bằng động tác tùy thích. Khi trẻ đã chơi thành thạo với cô, có thể cho trẻ tự chơi theo nhóm với nhau. Một trẻ sẽ là người “sáng tác” ra các đoạn nhạc ngắn, các bạn trong nhóm sẽ nhắc lại.
5.2. TRÒ CHƠI TỰ SÁNG TÁC
* Trò chơi 1: Những âm thanh vui nhộn
	* Mục đích: Phát triển khả năng chú ý và phản xạ nhanh
	* Chuẩn bị: Bóng một quả, các dụng cụ âm nhạc (trống, xắ xô, lục lạc..)
	* Cách chơi: Cô cho trẻ lấy dụng cụ âm nhạc về vòng tròn ngồi sau đó quan sát hai cô giáo chuyền bóng cho nhau. Khi cô lăn bóng nhanh thì trẻ lắc dụng cụ âm nhạc nhanh, khi cô lăn bóng chậm thì trẻ lắc dụng cụ âm nhạc châm. Khi cô đập bóng mạnh thì trẻ lắc dụng cụ âm nhạc to, khi cô đập bóng nhẹ thì trẻ lắc dụng cụ âm nhạc nhỏ.
* Trò chơi 2: Nghe giai điệu thể hiện cảm xúc
	* Mục đích:- Phát triển thính giác và phản xạ nhanh.
	- Luyện phản xạ với các tiết tấu khác nhau
	* Chuẩn bị: Một số đoạn nhạc có giai điệu khác nhau (vui, buồn, nhẹ nhành, sôi nổi...)
	* Cách chơi: Cô cho trẻ đứng thành hai vòng tròn (một vòng tròn to và một vòng tròn nhỏ) quay mặt vào nhau. Cô bật các đoạn nhạc lên trẻ chú ý lắng nghe giai điệu của từng đoạn nhạc và thể hiện cảm xúc của mình đúng với giai điệu của đoạn nhạc đó.
* Trò chơi 3: Sợi dây yêu thương
	* Mục đích: Phát triển thính giác cho trẻ.
	* Chuẩn bị: 4 bảng chắn, phụ huynh của trẻ.
* Cách chơi: Người thân của trẻ đứng phía sau bảng theo vị trí 1, 2, 3, 4. Cô mời từng người thân hát, trẻ lắng nghe để nhận ra giọng hát người thân của mình. Khi dứt tiếng hát, trẻ chạy nhanh về vị trí số có giọng hát của người thân. Trẻ nào tìm đúng người thân của mình thì trẻ đó chiến thắng, nếu tìm sai thì sẽ phải cùng người thân múa hoặc vận động theo một đoạn nhạc.
* Trò chơi 4: Những ngón tay nhảy múa
* Mục đích: - Phát triển thính giác
	- Luyện phản xạ với các tiết tấu khác nhau
 * Chuẩn bị : Một số đoạn nhạc có tiết tấu khác nhau
 * Cách chơi: Cô cho trẻ ngồi thành vòng tròn khi cô bật nhạc với các loại tiết tấu khác nhau thì trẻ chú ý nghe và dùng những ngón tay của mình di chuyển theo tiết tấu của đoạn nhạc.
Ví dụ: Khi nghe đoạn nhạc với tiết tấu nhanh thì những ngón tay của trẻ sẽ di chuyển theo nhạc nhanh.Khi nghe đoạn nhạc với tiết tấu chậm thì tay của trẻ sẽ di chuyển theo nhạc chậm.
* Trò chơi 5: Tai ai tinh
 * Mục đích: Phát triển thính giác và phản xạ nhanh
 * Chuẩn bị: Một số đoạn nhạc có âm thanh to nhỏ khác nhau.
 * Cách chơi: Cô bật các đoạn nhạc có độ to nhỏ khác nhau. Trẻ sẽ tạo âm thanh từ các bộ phận trên cơ thể theo cường độ tiếng nhạc to - nhỏ như (dùng tay tạo âm thanh to nhỏ theo nhạc, dùng chân tạo âm thanh to, nhỏ theo nhạc).
Khi trẻ đã chơi thành thạo Cô mời trẻ tạo âm thanh to - nhỏ theo ý thích của trẻ.
* Trò chơi 6: Lắng nghe tìm đồ vật
 * Mục đích: Phát triển thính giác và phản xạ nhanh
	 * Chuẩn bị: Đồ vật để dấu
 * Cách chơi: Trẻ ngồi thành hình vòng tròn. Cháu A đi ra bên ngoài lớp. Cô dấu đồ vật vào 1 trẻ, mỗi trẻ cách nhau 1 khoảng cách nhất định. Cả lớp hát, cháu A từ ngoài vào, đi men theo các bạn ngồi vòng tròn. Nếu cháu A đi càng đến đồ vật cất dấu thì cả lớp càng hát to dần lên, nếu đi càng xa đồ vật thì cả lớp càng hát nhỏ dần. Cháu A sẽ lắng nghe tiếng hát để chỉ vào chổ dấu đồ vật. Cháu A chỉ đúng thì được cả lớp hoan hô  và trẻ có đồ vật bị tìm thấy sẽ tiếp tục làm người chơi. Nếu cháu A không tìm được đồ vật cất dấu thì phải nhảy lò cò hoặc đứng giữa lớp hát một bài, cô chỉ định người khác lên chơi.
* Trò chơi 7: Nhặt sỏi gõ ba nhịp phách
 * Mục đích: phát triển cảm giác nhịp điệu, tập gõ nhịp 3 phách
 * Chuẩn bị: Sỏi cho trẻ chơi.
	 * Cách chơi: Cô chọn bài hát có nhịp lấy đà ở phách thứ 3. Trẻ ngồi thành hàng ngang hoặc vòng tròn. Mỗi trẻ có một đống sỏi có số lượng bằng số nhịp trong bài hát. Các cháu  hát và nhặt sỏi vào phách thứ 3 trong nhịp lấy đà, sau đó gõ hòn sỏi xuống nền nhà vào các phách theo nhịp bài hát: Phách thứ nhất “gõ”; phách thứ 2 bỏ hòn sỏi xuống bên cạnh. Tiếp theo trẻ nhặt hòn sỏi ở phách thứ 3 của ô nhịp kế tiếp và thực hiện lại chu kỳ ban đầu. Cứ như vậy trẻ sẽ nhặt hết sỏi để sang 1 bên. Kết túc bài hát, trẻ nào nhặt vừa hết sỏi là thực hiện đúng nhịp phách của bài hát, được cô giáo khen.
Trẻ nào nhặt thừa hoặc thiếu sỏi là chưa thực hiện đúng phách của bài hát, sẽ phải nhảy lò cò một vòng.
III. KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
1. Kết luận
- Giáo dục âm nhạc là món ăn tinh thần không thể thiếu được, nó vừa là một nội dung giáo dục, vừa là phương tiện góp phần giáo dục toàn diện nhân cách của trẻ. Vì vậy ngày nay giáo dục âm nhạc cho trẻ mầm non đã trở thành một nhiệm vụ quan trọng trong việc đào tạo thế hệ trẻ ở các trường học.
- Để tổ chức hoạt động giáo dục âm nhạc đạt hiệu quả cao, đòi hỏi giáo viên phải có vốn kiến thức chuyên môn, có kinh nghiệm, biết xây dựng và sử dụng linh hoạt những phương pháp, biện pháp, thủ thuật đề ra trong hoạt động. Có lòng yêu nghề, mến trẻ, có tinh thần trách nhiệm cao trong công việc và có sự phối hợp đồng bộ của nhà trường và gia đình. Có làm được như vậy mới giúp trẻ có được những kiến thức và kỹ năng cảm thu âm nhạc tốt.
2. Bài học kinh nghiệm
Để có được những kết quả trên, sau quá trình thực hiện, tôi đã rút ra một số bài học kinh nghiệm sau:
- Giáo viên cần phải nắm chắc nội dung chương trình, phương pháp bộ môn, không ngừng học tập nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, tích cực sáng tạo, trau dồi kiến thức âm nhạc để tích luỹ được nhiều kinh nghiệm từ đó đưa ra những biện pháp, phương pháp giáo dục trẻ một cách hiệu quả nhất. Phải không ngừng sáng tạo và thiết kế để tìm ra những thủ thuật, kỹ xảo lồng ghép nội dung giáo dục âm nhạc cho trẻ một cách hợp lý. 
- Luôn đi sâu, tìm tòi, sáng tạo và học hỏi chị em đồng nghiệp, sáng tạo phương pháp giảng dạy nâng cao trình độ chuyên môn, lồng ghép, tích hợp nội dung giáo dục âm nhạc cho trẻ vào trong tất cả các hoạt động chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục trẻ một cách linh hoạt góp phần tạo hứng thú nâng cao kỹ năng cảm thụ âm nhạc cho trẻ.
- Giáo viên phải nắm được đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi của trẻ trong mối quan hệ với âm nhạc, đặc điểm khả năng vận động, cơ quan phát âm để có phương pháp dạy thích hợp. Tạo môi trường giáo dục âm nhạc phong phú. Sử dụng đồ dùng trực quan một cách có hiệu quả. Biết khai thác những nội dung, thông tin cần thiết để ứng dụng công nghệ thông tin vào trong giảng dạy. Linh hoạt sử dụng đa dạng hoá các hoạt động cho trẻ đỡ nhàm chán và làm tăng sự tích cực hoạt động của trẻ.
 - Phải biết truyền đạt chính xác, hấp dẫn, truyền cảm để thu hút, hấp dẫn trẻ.Thường xuyên rèn luyện kỹ năng cho trẻ ở mọi lúc, mọi nơi. Cần cho trẻ được biểu diễn văn nghệ trong các ngày hội, ngày lễ. Tổ chức biểu diễn trong các cuộc thi nhằm gây cho trẻ những hứng thú nhất định. Trẻ sẽ rất hào hứng, tự tin tham gia vào các hoạt động âm nhạc, luôn khuyến khích, động viên, tạo cho trẻ niềm say mê hoạt động.
- Làm tốt công tác tham mưu với Ban giám hiệu bổ sung các đồ dùng, đồ chơi và trang thiết bị đầy đủ để phục vụ cho công tác chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục trẻ.
- Làm tốt công tác phối hợp giữa nhà trường và gia đình, yêu nghề mến trẻ, tôn trọng phụ huynh, thường xuyên trao đổi thông tin của trẻ để phụ huynh nắm bắt được tình hình học tập của con em mình tại truờng mầm non, từ đó thống nhất với phụ huynh các biện pháp để cùng chăm sóc và giáo dục trẻ.
3.Khuyến nghị
 - Ban giám hiệu nhà trường tiếp tục tạo điều kiện trang bị thêm nhiều các tài liệu, sách báo, hướng dẫn nội dung tổ chức hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ mầm non để giáo viên chúng tôi có thêm nhiều tài liệu nghiên cứu, tham khảo, học hỏi nâng cao việc tổ chức hoạt động giáo dục âm nhạc một cách có hiệu quả. Đầu tư thêm nhiều cơ sở vật chất để đảm bảo đầy đủ các điều kiện phục vụ cho việc tổ chức hoạt động giáo dục âm nhạc: trang bị thêm đàn, một số trang phục biểu diễn, một số đồ dùng đồ chơi góc âm nhạc
	- Đề xuất với Phòng giáo dục và Ban giám hiệu nhà trường quan tâm tiếp tục tổ chức các hoạt động mẫu ở các trường điểm, lớp điểm để giáo viên chúng tôi học hỏi kinh nghiệm nâng cao chất lượng tổ chức hoạt động giáo dục âm nhạc.
Trên đây là một số biện pháp của tôi đã áp dụng tại lớp trong việc nâng cao chất lượng hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ. Kính mong các cấp xét duyệt và đồng nghiệp có ý kiến đóng góp để tôi có nhiều kinh nghiệm hơn nữa trong việc tổ chức các hoạt động của mình.
Tôi xin chân thành cảm ơn!