Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp nâng cao hiệu quả khi sử dụng Body Percussion (Vận động cơ thể) ở lớp 1

PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ
Lý do chọn biện pháp:
 Âm nhạc là món ăn tinh thần vi diệu không thể thiếu đối đời sống của con người. Âm nhạc là một bộ môn nghệ thuật vô cùng gần gũi với trẻ thơ như lời ru à ơi của mẹ, của bà mỗi buổi trưa hè oi ả. Nhưng lại ấm nồng giữa đêm tối mịt mùng. Chính vì thế, trong công tác trồng người để đào tạo những trẻ thơ phát triển toàn diện. Âm nhạc là môn học giữ vai trò hết sức quan trọng góp phần không nhỏ trong việc hình thành tình cảm trong sáng, biết yêu thương mọi người, yêu cái đẹp và biết sống cuộc sống ý nghĩa.
Trong nhà trường tiểu học, âm nhạc đã được đưa vào là môn học chính khóa vì thế “Giáo dục âm nhạc không phải là đào tạo nhạc sỹ mà trước hết là giáo dục con người” Bằng ngôn ngữ và đặc thù riêng của âm nhạc, nó không chỉ mang lại những cảm xúc trong đời sống tinh thần mà còn giúp các em hiểu biết về thế giới xung quanh. Thông qua âm nhạc giúp các em có nghị lực vươn tới những ước mơ cao đẹp, biết yêu cuộc sống, yêu lao động, yêu trường lớp, yêu thầy cô và bạn bè. Để tạo hứng thú cho học sinh trong tiết học Âm nhạc ngoài sử dụng các phương pháp dạy học tích cực về các nhạc cụ gõ như: thanh phách, song loan, trống thì tôi còn hướng dẫn các em sử dụng Body Percussion, đây là một hoạt động rất khó với học sinh tiểu học nói chung và học sinh khối 1 nói riêng. Chính vì vậy tôi đã nghiên cứu vàs lựa chọn : “Một số biện pháp nâng cao hiệu quả khi sử dụng Body Percussion( Vận động cơ thể) ở lớp 1”
Mục đích nghiên cứu
Với phương pháp dạy học âm nhạc mới trong chương trình GDPT 2018 là “Học sinh học để làm được gì?” thì bộ gõ Body Percussion là một công cụ dạy học âm nhạc của phương pháp Orff - Schulwerk là nghệ thuật tạo nên các âm thanh bằng sự tương tác của các bộ phận trên cơ thể, qua đó sẽ giúp học sinh thoải mái và có cảm hứng với môn học.
PHẦN II: NỘI DUNG
1. Thực trạng
a. Ưu điểm:
- Đội ngũ giáo viên nhiệt tình, có trình độ chuyên môn vững vàng. 
- Về cơ bản các em rất ngoan, luôn cố gắng tự mình hoàn thành các nhiệm vụ trên lớp. Nhìn chung các em rất hăng say học hát, dựa vào các bước dạy tập hát từng câu nên các em thuộc lời, một số em đã biết vận dụng kỹ năng, chất giọng của mình khi trình bày bài hát.
- Cơ sở vật chất đáp ứng đầy đủ cho bộ môn.
- Bộ gõ Body Percussion được coi như là một loại nhạc cụ tiết tấu. Vì thế khi hát kết hợp bộ gõ Body Percussion các em thấy tự tin và hứng thú hơn.
b. Hạn chế và nguyên nhân:
- Các em mới lên lớp Một đều chưa biết đọc, nên việc đọc lời ca của bài hát gặp nhiều khó khăn.
- Trình độ nhận thức của học sinh không đồng đều. Âm nhạc là môn học nghệ thuật nên những em không có năng khiếu thường rụt rè, chưa tự tin vào bản thân. Các em lên biểu diễn bài hát còn ngượng ngùng, lúng túng. 
Qua việc khảo sát thực tế đầu năm học 2022 - 2023 tại trường về mức độ hứng thú khi sử dụng Body Percussion ở học sinh lớp 1.
Từ kết quả khảo sát cho thấy, việc tiếp thu các kiến thức Âm nhạc và hiệu quả môn học của các em chưa cao lắm. Đặc biệt, các em chưa tự tin, chưa có hứng thú khi học Âm nhạc. Vì thế, tôi tiếp tục nghiên cứu bổ sung “Một số biện pháp nâng cao hiệu quả khi sử dụng Body Percussion (Vận động cơ thể) ở lớp 1”.
2. Biện pháp thực hiện:
- Ngay từ bài học đầu tiên, giáo viên phải xây dựng nề nếp học tập như: xác định thái độ, ý thức học tập đối với môn Âm nhạc. Để thực hiện có hiệu quả “Một số biện pháp nâng cao hiệu quả khi sử dụng Body Percussion (Vận động cơ thể) ở lớp 1” thì tôi đưa ra một số biện pháp sau:
a. Biện pháp 1: “Sử dụng Body Percussion khi luyện tập bài hát”
* Mục tiêu: Tạo hứng thú cho học sinh khi luyện tập bài hát. 
Lưu ý: Để các em sử dụng tốt Body Percussion thì HS phải hát đúng giai điệu và thuộc lời ca bài hát.
* Cách tiến hành:
- Bước 1: Giải thích cho học sinh hiểu “Bộ gõ Body Percussion” là gì?
 Bộ gõ Body Percussion là cách sử dụng cơ thể như một loại nhạc cụ tạo ra các âm thanh bằng sự tương tác của các bộ phận cơ thể. Chính là một biện pháp hữu hiệu để rèn luyện và nâng cao kĩ năng về nhịp điệu cho học sinh.
 Để soạn phần đệm cho bộ gõ cơ thể, đầu tiên phải tìm được một âm hình tiết tấu phù hợp với tính chất và nhịp điệu của bài hát. Tôi sẽ lựa chọn những động tác phù hợp ( Giậm chân, vỗ đùi, vỗ vai, vỗ tay) để thể hiện âm hình tiết tấu đó.
- Bước 2: Phân tích 4 động tác chủ yếu của “Bộ gõ Body Percussion”
+ Giậm chân:( Bao gồm cả chân trái, chân phải, cả hai chân) âm thanh phát ra bởi sự tác động từ chân vào (Mặt sàn gỗ, mặt sàn gạch) tạo ra sự cộng hưởng âm thanh khác nhau.
 + Vỗ lên đùi: ( Bao gồm cả đùi trái, đùi phải hoặc cả hai) âm thanh phát ra bởi sự tác động từ tay vào đùi tạo ra âm thanh.
+ Vỗ tay: âm thanh phát ra bởi sự tác động của hai tay chạm vào lòng bàn tay để tạo ra âm thanh.
+ Vỗ ngực: (Bao gồm tay trái, tay phải, cả hai tay) âm thanh phát ra bởi sự tác động của tay khi vỗ vào hai vai tạo ra âm thanh.	
- Bước 3 : Vận dụng bộ gõ Body Percussion vào tiết luyện tập thực hành:
Mỗi một bài hát tôi vận dụng bộ gõ Body Percussion theo các động tác khác nhau sao cho phù hợp với tính chất và nhịp điệu của bài hát.
Ví dụ: Bài hát: Học sinh lớp vui ca - NS: Hoàng Long.
Với bài hát: Học sinh lớp 1 vui ca tôi lựa chọn hình tiết tấu số 1 và bộ gõ Body Percussion chủ yếu là sử dụng dậm chân và vỗ tay.
(Có video minh họa)
Để thay đổi hình thức thể hiện tôi cho học sinh thể hiện bằng hình tiết tấu khác.
Ví dụ: Bài hát: Khúc nhạc mùa xuân – Nhạc nước ngoài, lời việt Hoàng Anh.
Tôi cho học sinh hát kết hợp vận động cơ thể (Body Percussion) theo hình tiết tấu số 2 với 4 động tác sau:
Động tác 1: Hai tay vỗ lên vai 2 lần
Động tác 2: 2 tay vỗ xuống đùi 2 lần.
Động tác 3: 2 tay vỗ vào nhau 
Động tác 4: 2 tay mở ra
(Có video minh họa)
Hoặc để giúp học sinh nắm chắc về hình tiết tấu. Tôi cho học sinh đọc các bài đồng dao hoặc đặt lời ca mới được gieo vần, dễ đọc, dễ nhớ, để kết hợp vận động cơ thể theo hình tiết tấu mà giáo viên yêu cầu.
Ví dụ: Đọc lời mới (do giáo viên sáng tác) theo hình tiết tấu số 3 (thực hiện cặp đôi), với 5 động tác.
Cách thực hiện: 2 học sinh quay mặt vào nhau
Động tác 1: Học sinh vỗ 2 tay vào nhau (tay của mình).
Động tác 2 và động tác 3: vỗ 2 tay chạm vào tay của bạn đối diện 2 lần.
Động tác 4: Giống động tác 1 (vỗ 2 tay của mình vào nhau)
Động tác 5: mở 2 tay ra
 Nào các bạn ơi -
 Mình cùng vui chơi - 
 Mình cùng ca hát -
 Thêm yêu bạn bè -
Ngoài việc áp dụng vào luyện tập bài hát tôi cho học sinh nghe nhạc kết hợp bộ gõ Body Percussion, sử dụng với các động tác học sinh thích (giáo viên sẽ gợi ý và hỗ trợ giúp đỡ nếu học sinh không thực hiện được). Nhằm nâng cao khả năng cảm thụ âm nhạc và kích thích sự sáng tạo cho học sinh.
Ví dụ: 
Vận động cơ thể theo bài hát “Gia đình nhỏ, hạnh phúc to”, ở mạch nội dung nghe nhạc.
(Có video minh họa)
Khi học sinh đã được làm quen và được thực hành, luyện tập với Body Percussion. Tôi mong muốn các em sẽ có được những giây phút thư giãn, thoải mải từ việc sử dụng bộ gõ Body Percussion mang lại. Và đây cũng là mục tiêu của biện pháp 2. 
b. Biện pháp 2: Khởi động tiết học kết hợp Body Percussion
* Mục tiêu: Tạo hứng thú cho học sinh để bắt đầu một tiết học mới. Rèn cho học sinh được luyện tập thường xuyên góp phần nâng cao hiệu quả biện pháp, giúp học sinh thực hiện tốt kết hợp Body Percussion. Phát huy được năng lực thể hiện âm nhạc. Qua đó giúp các em dễ dàng áp dụng vận động cơ thể vào phần luyện tập bài hát.
* Cách tiến hành:
- Cho hs được học bằng phương pháp trực quan về hình ảnh:
- GV mở 1 video mẫu một đoạn nhạc hoặc bài hát cho học sinh vừa quan sát vừa thực hiện vận động theo video mẫu. 
(Có video minh họa)
3. Kết quả đạt được: 
Qua mỗi tiết luyện tập bài hát có sử dụng Body Percussion, tôi thấy học sinh rất hứng thú, tiết học sôi nổi. Đặc biệt, các em rất mạnh dạn, tự tin khi thể hiện bài hát trong mỗi tiết học âm nhạc ở lớp cũng như tự tin biểu diễn trong các cuộc thi mà nhà trường đưa ra.
Một số hình ảnh học sinh biểu diễn văn nghệ tự tin trên sân khấu.



Qua một thời gian thực hiện “Một số biện pháp nâng cao hiệu quả khi sử dụng Body Percussion ở lớp 1” trong năm học 2022 -2023 tôi đã thu được những kết quả sau:
4. Kết luận
Để có tiết học Âm nhạc hiệu quả, học sinh hứng thú, đòi hỏi phải có những phương pháp, biện pháp đặc thù riêng. Hơn nữa người giáo viên cần phải biết vận dụng linh hoạt, sáng tạo các phương pháp dạy học và kĩ thuật dạy học tích cực phù hợp với nội dung bài học, phù hợp với từng đối tượng học sinh. Ngay từ đầu tiết học cần phải tạo cho học sinh sự thoải mải, sẵn sàng vào bài học với phương châm: “Học mà chơi, chơi mà học”.
 	Về phía bản thân tôi luôn không ngừng học tập để nâng cao trình độ chuyên môn. Ngoài là giáo viên Âm nhạc tôi còn kiêm nhiệm giáo viên tổng phụ trách Đội. Chính vì vậy tôi thường xuyên tổ chức các hoạt động ngoại khóa gắn với chủ đề, chủ điểm của năm học và đặc biệt tổ chức các cuộc thi văn nghệ để học sinh phát huy khả năng, năng khiếu âm nhạc của mình. Qua đó giúp các em thêm tự tin, mạnh dạn đứng trên sân khấu.
	Qua bài báo cáo này tôi muốn trao đổi với quý đồng nghiệp về vấn đề học Âm nhạc đặc biệt là khi dùng bộ gõ Body Percussion giúp cho học sinh thoải mái, hứng thú hơn khi học tập môn học Âm nhạc cũng như học các môn học khác. Giáo dục Âm nhạc cùng với giáo dục các môn học khác lập nên một nền giáo dục toàn diện để đào tạo một thế hệ trẻ đủ năng lực, đầy tự tin trở thành người chủ tương lai của đất nước.
5. Kiến nghị, đề xuất.
a. Đối với tổ chuyên môn:
- Tổ chức các buổi SHCM theo hình thức tiết dạy chuyên đề, thống nhất phương pháp để giáo viên được trao đổi về phương pháp dạy học.
b. Đối với Ban giám hiệu nhà trường
- Tổ chức hoạt động ngoại khóa cho học sinh như: Thi văn nghệ để phát triển năng khiếu âm nhạc cho học sinh.
c. Đối với phòng GDĐT, sở GDĐT:
- Tổ chức các buổi sinh hoạt chuyên đề giữa các trường trong huyện, giữa các trường trong tỉnh để giáo viên âm nhạc được gặp gỡ, giao lưu, học hỏi kinh nghiệm lẫn nhau.
 Tri Phương, ngày 10 tháng 12 năm 2023
GIÁO VIÊN 
Bảo Thị Minh
Đánh giá, nhận xét của đơn vị
............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................................................................................................................... 
HIỆU TRƯỞNG 
(ký và ghi rõ họ tên)
 Nguyễn Đăng Cảnh