Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng tiết học hát lớp 2

 Lúc thì cả lớp gõ đệm và hát, lúc thì tổ này hát, tổ khác gõ đệm, lúc thì nhóm hát và gõ đệm thậm chí có lúc chỉ yêu cầu các em gõ đệm không hát (hoặc hát thầm)Việc
luôn tìm nhiều biện pháp để thu hút sự chú ý của học sinh càng chứng tỏ năng lực điều hành lớp học của giáo viên.
: Tâp vận đông phụ hoạ ( nội dung này thường diễn ra ở tiết 2):
Đối với học sinh tiểu học được vận động chính là thể hiện khả năng sáng tạo của mình. Khi học sinh đã hát đúng giai điệu và lời ca thì việc hướng dẫn một số động tác vận động phụ hoạ đơn giản sẽ giúp phát triển thể lực cho các em
.
Để đảm bảo cho tất cả hoc sinh biết vận động và không bỡ ngỡ khi thực hành, ngay từ tiết học đầu tiên hoặc tiết tăng cường tôi trang bị và tập cho các em một số động tác cơ bản, đơn giản như: nhún từng chân, nhún bước sang ngang, từng tay vung lên, hai tay vung lên, động tác hái đào một tay, hái đào hai tay, động tác mõ mời, hai tay vòng ở trên đầu,..
Trước mỗi bài hát, tôi nghiên cứu xuất sứ, nội dung, sắc thái để từ đó tìm những động tác vận động phù hợp để hướng dẫn học sinh.
Ví dụ: Bài Múa vui
Câu 1: Cùng nhau múa xung quanh vòng cùng nhau múa cùng vui.
Tay phải đưa lên để vòng tròn trên đầu, tiếp đến tay trái.
Câu 2: Cùng nhau múa xung quanh vòng vui cùng nhau múa đều.
Hai tay vòng tròn ở trên đầu nghiêng sang phải, nghiêng sang trái rồi mở ra	hai bên.
Câu 3: Nắm tay nhau, bắt tay nhau vui cùng vui múa ca.
Hai tay vỗ vào nhau theo tiết tấu lời ca rồi múa hái đào sang bên phải.
Câu 4: Nắm tay nhau, bắt tay nhau vui cùng vui múa đều
Hai tay vỗ vào nhau theo tiết tấu lời ca rồi múa hái đào sang bên trái.
Ví dụ : Bài Chú ếch con
Lời 1: Câu 1: Kìa chú là chú ếch con có đôi là đôi mắt tròn
Tay phải chỉ ra phía trước, hai tay đưa lên hai mắt ngón trỏ và ngón cái vòng tròn, chân nhún theo nhịp.
Câu 2: Chú ngồi học bài một mình bên hố bom kề vườn xoan Động tác mõ mời bốn lần đổi bên, chân nhún theo nhịp.
Câu 3: Bao nhiêu chú trê non cùng bao cô cá rô ron.
Vỗ tay theo tiết tấu lời ca bên phải, bên trái, người nghiêng theo bên vỗ.
Câu 4: Tung tăng chiếc vây son nhịp theo tiếng ếch vang dồn.
Hai tay để sau hông giả làm “vây cá” vẫy hai bên theo nhịp, chân nhún theo nhịp.
Lời 2: Câu 1: Kìa chú là chú ếch con bé ngoan là ngoan nhất nhà.
Tay phải chỉ ra phía trước, hai tay vòng vào trước ngực, chân nhún theo nhịp.
Câu 2: Chú học thuộc bài xong rồi, chú hát thi cùng hoạ mi.
Động tác giống câu 2- Lời 1.
Câu 3: Bao nhiêu chú chim ri cùng bao cô cá rô phi.
Động tác giống câu 4- Lời 1.
Câu 4: Nghe tiếng hát mê li cùng vui thích chí cười khì.
*	*	*
Hai tay vỗ theo nhịp(ba nhịp), đến tiếng hát “cười khì” – hai tay dùng ngón trỏ đưa lên miệng cười xinh tươi, kết hợp chân nhún nhịp nhàng theo nhịp.
Có những bài đơn giản lời ca rõ ràng, dễ hiểu tôi mời học sinh lên thể hiện động tác của mình (Vì tôi đã nhắc các em chuẩn bị ở tiết trước) chỉ cần các em thể hiện một số động tác ứng với một vài câu, tôi không yêu cầu vận động cả bài.
Ví dụ: Bài Thật là hay, Chiến sĩ tí hon, Trên con đường đến trường, Cộc cách tùng cheng,
Ở trường tôi, học sinh đã chuẩn bị và thể hiện khá tốt phần động tác vận động của mình. Từ đó tôi chọn lựa, ghép các động tác thành bài rồi hướng dẫn các em. Cũng chính từ động tác của học sinh mà tôi đã có rất nhiều gợi ý để hoàn thiện bài dạy của mình.
: Tập biểu diễn - Trò chơi âm nhạc:
Nhằm khắc sâu hơn bài học và làm cho tiết học thực sự sôi nổi, tôi luôn tổ chức một số trò chơi âm nhạc cho các em. Có thể ở tiết bài hát mới cũng có khi ở tiết ôn bài hát. Chỉ là khoảng thời gian ít ỏi thôi nhưng đem lại cho các em nhiều điều mới mẻ, hấp dẫn, lôi cuốn.
Với học sinh lớp 2 tôi thường áp dụng một số trò chơi sau:
* Hát theo nguyên âm: Hoạt động này giúp các em luyện giai điệu rất tốt. Giáo viên qui định các nguyên âm bằng kí hiệu tay. Khi tổ chức trò chơi giáo viên ra hiệu tay, học sinh hát nguyên âm theo đúng giai điệu bài hát vừa học.
Ví dụ: Bài Xoè hoa:
Câu 1: Bùng boongvang vang- hát theo nguyên âm a Câu 2: Nghe tiếng chiêng .rộn ràng- hát theo nguyên âm o Câu 3: Theo tiếng khèn vang lừng- hát theo nguyên âm u
Câu 4: Tay nắm	xoè hoa- hát theo nguyên âm i
* Hát âm tượng thanh và làm động tác cách đánh nhạc cụ: Hoạt động này cũng giúp các em luyện giai điệu thêm vận động nhịp nhàng.
Giáo viên nêu một số nhạc cụ mà các em đã biết, qui định âm tượng thanh và động tác sau đó tổ chức cho học sinh thực hành.
Ví dụ: Bài Xoè hoa.
Câu 1: Hát tình tính tinh.- hai tay làm động tác đánh đàn ghi- ta.
Câu 2: Hát tung tung tung.- hai tay làm động tác đánh trống. Câu 3: Hát cheng cheng- hai tay làm động tác gõ chiêng. Câu 4: Hát lời ca, chân nhún đều.
Ví dụ : Bài Chiến sĩ tí hon
Câu 1: Hát tò tí te	làm động tác thổi kèn.
Câu 2: Hát tùng tung tung. – làm động tác đánh trống. Câu 3: Hát tình tính tinh – làm động tác đánh đàn. Câu 4: Hát lời ca, chân dậm đều.
Tập làm nhạc trưởng:
Trò chơi này giúp học sinh thêm mạnh dạn, tự tin, phát huy năng khiếu của mình. Tôi chọn ở các lớp một số em có tố chất, tiếp thu tốt, hướng dẫn các em cách đánh nhịp đơn giản ( chủ yếu là nhịp 2/4) sau đó chỉ huy cho cả lớp hát. Em nào được chọn để chỉ huy tỏ ra đều rất hào hứng và cố gắng thể hiện mình, còn khi lớp hát có bạn chỉ huy học sinh đã rất chú ý và thích thú.
Nghe giai điệu- đoán câu hát; Nghe tiết tấu- đoán bài hát:
Trò chơi này góp phần phát triển tai nghe năng lực cảm thụ âm nhạc cho học sinh. Tôi thường tổ chức trò chơi này ở tiết ôn tập khi muốn các em nhận ra bài hát đã học hoặc tổ chức ở phần củng cố bài dạy.
Tập biểu diễn- hay trò chơi: Em tập làm ca sĩ hoặc Ca sĩ và những khán
giả.
Hoàn thiện bài không chỉ là việc hát đúng giai điệu và lời ca mà quan trọng
hơn đó là việc các em biết hát có sắc thái biểu cảm, biết thể hiện bài hát trước tập thể một cách tự tin, mạnh dạn. Mặt khác các con được tập mình là những ca sĩ nhí hoặc là những khán giả thanh lịch văn minh, học sinh vô cùng thích thú.
Tuỳ từng bài hát với nội dung, giai điệu và tiết tấu riêng tôi đã chọn hình thức biểu diễn hợp lý để hướng dẫn các em như đơn ca, song ca, tốp ca,. Tuy nhiên với học sinh lớp 2, việc biểu diễn không cần phân định rõ như vậy, việc giáo viên cần làm là giúp học sinh thể hiện bài thật vui tươi, hồn nhiên, trong sáng. Tôi thường cho các em biểu diễn theo nhóm, thi đua giữa các tổ đối với những bài hát mang tính chất tập thể như: Múa vui, Xoè hoa, Chiến sĩ tí hon, Tổ chức cho các em đóng nhân vật hát theo vai ở các bài hát diễn tả hoa lá, con vật như: Hoa lá mùa xuân, Chim chích bông, Chú ếch con, Bắc kim thang, Cũng có khi tôi hướng dẫn biểu diễn gồm một nhóm khoảng 3-5 học sinh hát kết
hợp với động tác vận động hoặc gõ đệm ở các bài: Cộc cách tùng cheng, Chúc mừng sinh nhật, Trên con đường đến trường,.
Ở tất cả các hình thức biểu diễn trên, tôi đều yêu cầu học sinh hát kết hợp động tác vận động phụ hoạ, điều này giúp tôi kiểm tra được khả năng ca hát cũng như sự sáng tạo vận động của các em. Vì thường là biểu diễn theo nhóm nên rất ít khi tôi áp đặt bạn diễn cho học sinh, tôi đã cho các em tự chọn bạn diễn, chính điều này làm cho các em thêm tự tin mạnh dạn, biểu diễn ăn ý hơn. Khi có học sinh biểu diễn chưa đạt tôi không vội vàng sửa ngay mà khéo léo để các em hiểu và tự sửa. Nếu có học sinh chưa mạnh dạn và lúng túng tôi sẽ biểu diễn cùng các em, từ đó đánh giá, tuyên dương, động viên các em.
2.5: Nhận xét, đánh giá:
Trong từng tiết dạy, sau mỗi phần thể hiện của học sinh, bao giờ tôi cũng yêu cầu học sinh nhận xét bạn, sau đó giáo viên nhận xét bổ sung. Tôi khen động viên kịp thời những cá nhân học sinh, nhóm hát hay, gõ đệm đúng, vận động đẹp, nhắc nhở khuyến khích những học sinh hát, gõ đệm chưa chính xác, vận động chưa đẹp. Đặc biệt tuyên dương những em xuất sắc trong tiết học, tham gia làm mẫu cho các bạn. Nhằm khích lệ các con phát huy hết những phẩm chất năng lực vốn có của mình.
Sau từ hai đến ba bài học trong một tháng học, giáo viên tích hợp phần nhận xét của học sinh cũng như của bản thân để đánh giá kết quả học tập của học sinh theo tinh thần chỉ đạo của thông tư 30/2014- BDGĐT
Khi thực hiện phần nhận xét, đánh giá tôi luôn lưu ý:
- Để học sinh tự nhận xét; câu hỏi gợi ý dễ hiểu, ngắn gọn. Giáo viên không nên chê trách học sinh bằng những từ như không hay, không đẹp mà thay thế bằng những từ như chưa thật chính xác, chưa đẹp bằng, chưa hay bằng,. để không tạo sư tự ti, chán nản cho những em không có năng khiếu.
- Đặc biệt tuyên dương những em xuất sắc, có năng khiếu, tích cực tham gia hoạt động học tập . Khen, động viên kịp thời những em tiến bộ không chỉ kiến thức kĩ năng mà ngay cả năng lực cũng như phẩm chất cũng đều đáng chân trọng.
Sau mỗi bài học, việc giáo dục tư tưởng, thái độ cho các em rất quan trọng. Tuỳ vào nội dung từng bài hát mà giáo viên nhắc nhở, giáo dục học sinh để các em thấy được ý nghĩa của bài học và tự mình rút ra được những việc cần làm.
VD: Bài Chúc mừng sinh nhật: Nhắc nhở các em nhớ ngày sinh của người thân để chúc mừng, chia vui.
Bài Chim chích bông: Giáo dục các em biết yêu quí và bảo vệ loài chim chuyên bắt sâu bảo vệ vườn rau, cây cối; đồng thời nhắc nhở các em chăm chỉ chuyên cần trong học tập cũng như trong cuộc sống.
Bài Chú ếch con: Giáo dục cho học sinh thái độ chăm chỉ học tập và tích cực tham gia vào các hoạt động văn hoá, văn nghệ.
Lưu ý: Giáo viên không nên kéo dài phần này, chỉ gợi ý câu hỏi để học sinh thấy được ý nghĩa của bài học bởi đây chỉ là phần nhỏ trong tiết học.
=> Như vậy, qua các biện pháp tiến hành với các ví dụ cụ thể nêu trên tôi đã dần dần dẫn dắt học sinh tham gia vào nhiều hoạt động khác nhau, làm cho không khí các tiết học hát thêm sôi nổi, sinh động, thu hút được sự yêu thích của các em đối với bộ môn nghệ thuật đầy hấp dẫn này.
III) Kết quả thực hiện:
Với việc thực hiện các biện pháp nên trên, tôi nhận thấy sự tiến bộ rõ rệt của học sinh, chất lượng năm sau cao hơn năm trước, chất lượng cuối năm cao hơn đầu năm.
Sự tiến bộ không chỉ ở quá trình tiếp thu kiến thức mà còn thể hiện ở các hoạt động như văn nghệ, hoạt động tập thể,.Các em đã dần mạnh dạn, tự tin thể hiện mình trước đám đông, trước tập thể.
Bảng số liệu kết quả
Lớp
Sĩ số
Năm 2013- 2014
®Çu n¨m häc/ cuèi n¨m häc


Hát hay, vận động tự tin
Hát đúng, vận động hạn chế
Hát chưa hay, thiếu tự tin
2D
50
4hs(8%)/ 8hs (16%)
36hs(72%)/ 34hs (68%)
10hs(20%)/ 8hs (16%)
2E
58
6hs(10,3%)/
10hs(17,2%)
40hs(69%)/ 36hs (62%)
12hs(20,7%)/ 8hs (13,8%)
2G
54
5hs(9,3%)/ 9hs (17%)
40hs(74%)/ 38hs (70%)
9hs(16,7%)/ 7hs (13%)
Lớp
Sĩ số
Năm 2014- 2015
®Çu n¨m häc/ cuèi n¨m häc


Hát hay, vận động tự tin
Hát đúng, vận động hạn chế
Hát chưa hay, thiếu tự tin
2D
65
6hs(9%)/ 12hs (18,6%)
46hs(71%)/ 43hs (66%)
13hs(20%)/ 10hs (15,4%)
2E
66
6hs(9,1%)/ 12hs(18%)
46hs(69,7%)/ 42hs (64%)
14hs(21,2%)/ 12hs (18%)
2G
51
5hs(9,8%)/ 10hs (19,6%)
37hs(72,5%)/34hs (66,7%)
9hs(17,7%)/ 7hs (13,7%)

Trên đây là thực tế kết quả đối chứng của năm học 2013- 2014 và năm học 2014- 2015.
PHÇN C. kÕt luËn:
Ngày nay với xu thế phát triển của thời đại, cả xã hội chung tay xây dựng và phát triển nền giáo dục. Để nâng cao hiệu quả giáo dục, việc tìm tòi sáng tạo trong việc đổi mới phương pháp dạy học là sự phát triển không ngừng nâng cao trong ngành giáo dục và hợp với quy luật thời đại. Đó cũng là một trong những mục tiêu ngành giáo dục và bậc giáo dục tiểu học đã đạt được kết quả nhất định trong những năm học gần đây. Bộ môn Âm nhạc cũng từng bước nâng cao hiệu quả một cách rõ rệt. Đạt được những kết quả đáng kể đó, đòi hỏi người giáo viên phải không ngừng nâng cao trình độ âm nhạc, cập nhật các phần mềm ứng dụng công nghệ thông tin, các phần mềm chuyên ngành và đặc biệt là tìm tòi đổi mới phương pháp trong giảng dạy Âm nhạc. Đó cũng là mục tiêu mà tôi luôn theo đuổi trong quá trình giảng dạy công tác. Trên đây là “Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng tiết học hát lớp 2” mà tôi đã, đang và sẽ tiếp tục thực hiện nhằm nâng cao chất lượng các tiết dạy hát- đáp ứng mục tiêu chính của giáo dục âm nhạc lớp 2, góp phần hoàn thiện mục tiêu chung của giáo dục âm nhạc Tiểu học. Với mục đích trao đổi, học hỏi cùng bạn bè đồng nghiệp, nâng cao hơn nữa chuyên môn và nghiệp vụ của mình.
Bản thân tôi trong quá trình công tác, tôi luôn đặt mục đích hướng đi làm sao đem đến với học sinh của mìnhư những thế hệ tương lai của đất nước những gì tốt đẹp nhất mặc dù đó chỉ là những bước đi nhỏ bé, những viên gạch hồng xinh xinh. Là một giáo viên có trình độ chuyên môn về Âm nhạc tôi luôn phải tự nỗ lực trong giảng dạy không ngừng học tập về chuyên môn, phương pháp truyền tải nội dung kiến thức, cập nhật các phần mềm hỗ trợ. Đây cũng là một trong những kết quả của sự nỗ lực phấn đấu không ngừng nghỉ đó.
Đó quả là một thành công đáng khích lệ.Trên đây là một số kinh nghiệm đúc rút được trong quá trình giảng dạy công tác mà tôi nêu ra trong đề tài sáng kiến kinh nghiệm với mục đích trao đổi học hỏi đồng nghiệp. Đề tài chắc chắn sẽ còn những chỗ thiếu xót, chưa hoàn thiện. Tôi rất mong có sự góp ý chân thành của Ban giám hiệu, tổ chuyên môn, đồng nghiệp, quí cấp trên để không chỉ riêng tôi mà mỗi giáo viên dạy môn Âm nhạc ngày càng thực hiện tốt chuyên môn và đáp ứng yêu cầu đổi mới trong sự nghiệp giáo dục.
	Tôi xin chân thành cảm ơn!
TÀI LIỆU THAM KHẢO
Tên tác giả
Tên sách
Nhà xuất bản
Bộ giáo dục và đào tạo
Đổi mới phương pháp dạy học ở
Tiểu học
Nhà xuất bản
giáo dục
Bộ giáo dục và đào tạo
Phương pháp giảng dạy bộ môn Âm nhạc
Nhà xuất bản giáo dục
Bộ giáo dục và đào tạo
Sách giáo viên Nghệ thuật 2 của
Bộ Giáo dục và Đào tạo
Nhà xuất bản
giáo dục
Lê Anh Tuấn
Thiết kế bài giảng Lớp 2
Nhà xuất bản
Hà Nội
Cù Minh Nhật
Giúp giáo viên sử dụng đàn phím
điện tử
Nhà xuất bản
Âm nhạc
Bộ giáo dục và đào tạo
Tài liệu “Hướng dẫn thực hiện chuẩn kiến thức- kĩ năng môn
Âm nhạc 2”
Nhà xuất bản giáo dục

MỤC LỤC
STT
Nội dung
Trang
1
Phần A- Phần mở đầu
3
2
I/ Lí do chọn đề tài
3
3
1. Cơ sở lí luận
3
4
2. Cơ sở thực tiễn
3
5
II/ Mục đích nghiên cứu
4
6
III/ Đối tượng nghiên cứu
5
7
IV/ Phương pháp nghiên cứu
5
8
V/ Phạm vi kế hoạch nghiên cứu
5
9
Phần B- Nội dung đề tài
6
10
I/ Những nội dung lý luận
6
11
1. Mục tiêu- Nội dung chương trình- Đặc điểm tâm lý lứa
tuổi
6
12
1.1 Mục tiêu môn Âm nhạc lớp 2
6
13
1.2 Nội dung chương trình
6
14
1.3 Đặc điểm tâm lý lứa tuổi
7
15
2. Những thuận lợi và khó khăn
7
16
2.1 Thuận lợi
7
17
2.2 Khó khăn
8
18
II/ Giải pháp thực hiện
8
19
1. Điều tra phân loại học sinh
8
20
2. Biện pháp thực hiện
9
21
2.1 Xác định mục tiêu bài học
10
22
2.2 Chuẩn bị
11
23
2.2.1 Giáo viên
11
24
2.2.2 Học sinh
11
25
2.3 Các hoạt động dạy và học
12

26
2.4 Các bước tiến hành dạy một bài hát lớp 2
12
27
2.4.1 Học hát
12
28
2.4.2 Tập gõ đệm
21
29
2.4.3 Tập vận động phụ họa
24
30
2.4.4 Tập biểu diễn- Trò chơi âm nhạc
25
31
2.5 Nhận xét- Đánh giá
27
32
III. Kết quả thực hiện
28
33
Phần C - Kết luận
29
34
Tài liệu tham khảo
30

PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH XU¢N
MÃ SKKN
(Dùng cho HĐ chấm của sở)
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
Đề tài:
MỘT SỐ BIỆN PHÁP NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG TIẾT HỌC HÁT LỚP 2
Lĩnh vực	: Âm nhạc
Năm học 2014 –2015