Sáng kiến kinh nghiệm Một số giái pháp mới nhằm nâng cao chất lượng hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ mẫu giáo 5, 6 tuổi ở trường mầm non
Âm nhạc là một loại hình nghệ thuật xuất hiện rất sớm trong lịch sử loài người, nó gắn bó mật thiết với cuộc sống và đã trở thành một nhu cầu lớn không thể thiếu trong đời sống xã hội, nó có sức hấp dẫn với mọi lứa tuổi. Đối với trẻ thơ, âm nhạc có vai trò nuôi dưỡng tinh thần, giúp hình thành và phát triển toàn diện cho trẻ.Trong các hoạt động giáo dục trẻ ở trường mầm non,hoạt động giáo dục âm nhạc có vai trò rất quan trọng trong việc hình thành và phát triển toàn diện cho trẻ. Âm nhạc vừa là nội dung, vừa là phương tiện góp phần không nhỏ trong việc định hướng - phát triển thẩm mỹ và tình cảm cho trẻ. Mục đích của giáo dục âm nhạc ở trường mầm non là đưa âm nhạc đến với đời sống trẻ thơ, đặt cơ sở ban đầu cho việc giáo dục văn hoá âm nhạc, góp phần giáo dục thẩm mỹ, đạo đức, đẩy mạnh sự phát triển trí tuệ thể chất cho trẻ.Vì vậy, sự tác động của âm nhạc là phương tiện hữu hiệu biến một hoạt động khô khan, khó tiếp thu thành những hoạt động hay, sinh động và có ý nghĩa hơn. Các bài hát có ca từ đơn giản, tiết tấu rõ ràng, giai điệu dễ nhớ, dễ tưởng tượng đã góp phần không nhỏ trong việc hình thành, phát triển và hoàn thiện nhân cách trẻ.
Cũng chính vì ý thức được ý nghĩa to lớn của âm nhạc cho nên hoạt động giáo dục âm nhạc không thể thiếu trong quá trình giáo dục trẻ mầm non.Qua thực tế giảng dạy tại các nhóm lớp mầm non, bản thân tôi đã và đang cố gắng nghiên cứu,học hỏi, đúc rút kinh nghiệm và tìm những biện pháp thích hợp nhằm nâng cao chất lượng dạy và học cho trẻ trong tất cả các hoạt động.Nhờ đó mà cuộc sống của trẻ thêm vui vẻ, hồn nhiên.
Tóm tắt nội dung tài liệu: Sáng kiến kinh nghiệm Một số giái pháp mới nhằm nâng cao chất lượng hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ mẫu giáo 5, 6 tuổi ở trường mầm non

ạo nên các sản phẩm đó là: Trống, xắc xô, song loan, mũ múaKhi tổ chức cho trẻ vận động vỗ tay, vận động theo nhạctrẻ sẽ được thực hành trải nghiệm và sử dụng đạo cụ một cách linh hoạt. Qua đó giáo dục trẻ yêu quý và giữ gìn các sản phẩm do mình tự mình làm ra. 7.2.3. Giải pháp 3: Đến với âm nhạc thông qua trò chơi Để góp phần thực hiện hoạt động giáo dục âm nhạc,trò chơi đã trở thành phương tịên để đem đến cho trẻ các yếu tố diễn tả của nhệ thuật sinh động, nó có tác dụng mạnh mẽ nhưng lại đến với trẻ một cách nhẹ nhàng, thoải mái và trẻ rất yêu thích. Chính vì vậy trong quá trình cho trẻ làm quen với bộ môn hoạt động âm nhạc, tôi đã thường xuyên sử dụng trò chơi trong tiết học nhằm mục đích ôn luyện, củng cố kiến thức cho trẻ. Tuy nhiên trò chơi phải mới lạ, sáng tạo và cô phải dẫn dắt logic tạo hứng thú cho trẻ.Ví dụ như: Trò chơi “Chiếc đĩa thần kì”: Trò chơi giúp trẻ phát triển trí nhớ âm nhạc.Trẻ nói tên và hát đúng bài hát quay được trên đĩa Chuẩn bị : Một chiếc đĩa quay có chia các ô(Giống chiếc nón kì diệu).Trên mỗi ô ghi một câu trong một bài hát quen thuộc Cách chơi: Cô cho trẻ lên quay đĩa.Khi đĩa dừng, kim chỉ vào ô có ghi câu hát nào, cô hát lên câu có câu hát đó, trẻ phải nói được tên bài hát và hát lại bài hát đó.Ai không đoán được tên bài hát hoặc không hát được sẽ phải chấp hành một điều kiện của các bạn đưa ra(nhảy lò cò, nháy mắt, hát bài hát khác liền nhau) Trò chơi: “Ô chữ biết hát” Mục đích: +Nhận biết chữ cái + Hát được bài hát có chữ cái đầu tiên trùng với chữ cái trên ô chữ Chuẩn bị: Máy tính có hình các ô chữ cái,mỗi ô ghi một chữ cái mà trẻ đã biết(ví dụ n,h,c,e)tương ứng với các bài hát trẻ đã học Đàn ooc gan đệm nhạc hoặc băng đĩa ghi một số bài hát Cách chơi: Chơi theo nhóm.Trẻ bắt thăm xem ai là người lên chọn trước.Trẻ được thao tác nhấn vào chuột và chọn ô cửa bí mật mở bên trong ra chữ cái gì thì nhóm sẽ hát một bài bắt đầu bằng chữ cái đó Ví dụ: Trẻ bấm được chữ N thì có thể hát “Nhà em có con mèo, chú mèo kêu meo meo” Trò chơi “Hát theo kí hiệu” Trò chơi này giúp học sinh thay đổi không khí học tập, đồng thời để kiểm tra việc ghi nhớ giai điệu của Học sinh. Cách chơi: Giáo viên làm ký hiệu tay theo hình chữ cái AUI. Khi giáo viên đưa tay theo ký hiệu chữ A, học sinh hát cả câu hát bằng âm A. Sau đó, giáo viên thay đổi kí hiệu chữ U, I bất kỳ. Học sinh sẽ hát theo với tốc độ tăng dần. 7.2.3. Giải pháp 3: Giáo dục âm nhạc trong các hoạt động hằng ngày đối với trẻ ở trường mầm non: Bản thân tôi đã lập kế hoạch chi tiết cho từng tuần, từng chủ đề về hoạt động giáo dục và thực hiện có hiệu quả trong những năm học qua. Trước giờ học buổi sáng : Giờ đón trẻ là lúc cần tạo không khí vui vẻ, lôi cuốn trẻ đến trường. Biết rằng biện pháp này rất bình thường đối với tất cả giáo viên ở hầu hết các trường nhưng một số giáo viên còn lúng túng khi chọn những ca khúc phù hợp và tôi đã suy nghĩ, đưa ra một số bài hát rất lôi cuốn trẻ như :ca khúc “Chào ngày mới” sáng tác Hoàng Văn Yến bài “Trường chúng cháu là trường Mầm non”của Phạm Tuyên., bởi vì bài hát có nhịp điệu vừa phải, sắc thái vui vẻ trong lời ca. Hoà với khung cảnh thiên nhiên, niềm phấn chấn đến trường của trẻ qua bài hát “Con chim hót trên cành cây”. Rồi một ngày mới lại bắt đầu sôi động với âm thanh và màu sắc thiên nhiên qua bài “Vui đến trường” của Hồ Bắc.Khi đón trẻ vào lớp, tôi luôn khích lệ trẻ nghe và hát theo kết hợp cử chỉ để tạo không khí vui vẻ, hòa đồng Ngoài giờ âm nhạc, còn tổ chức nghe nhạc trong các giờ khác, tôi nhận thấy đây là phương pháp giáo dục tổng hợp đạt hiệu quả cao. Qua thực tế, trong các giờ dạy trẻ về thơ, truyện, LQCV, KPKH,...có sự tham gia của GDÂN sẽ làm cho tiết học trở nên phong phú hơn. Trong hoạt động làm quen với toán: Cho trẻ làm quen với các con số một cách tự nhiên, nhẹ nhàng thông qua các trò chơi với lời ca có số, số người tham gia ... Ví dụ : Bài hát Năm ngón tay ngoan- Hoạt động ôn các chữ số trong phạm vi 5 Chọn 5 trẻ xung phong đứng lên,cho trẻ cầm bức tranh có in các chữ số tương ứng vẽ các hình ngón tay từ ngón cái đénngón út (Số 1- ngón cái; số 2- ngón trỏ.số 5- ngón út).Khi trẻ hát đến câu hát nào thì trẻ cầm hình ảnh tương ứng tiến lên. Cuối cùng cho trẻ đọc lại các chữ số Trong hoạt động làm quen văn học Trong giờ LQVH giáo viên dạy trẻ cảm thụ bài thơ, câu chuyện thông qua việc đọc diễn cảm, hiểu nội dung... để truyền đạt tới trẻ những vẻ đẹp của tiếng nói dân tộc, sản phẩm trí tuệ và tình cảm của bao thế hệ người Việt Nam nối tiếp nhau.Có nhiều bài thơ có cùng chủ đề với bài hát, tuy là lời thơ không hoàn toàn trùng với lời bài hát nhưng mang ý nghĩa mở rộng nhận thứ cho trẻ trong tiết học đó như : Trẻ đọc thơ “Em yêu nhà em”của tác giả Đoàn Thị Lam Luyến thì kết hợp hát “Nhà của tôi”- tác giả Thu Hiền Trẻ đọc bài thơ “Bó hoa tặng cô” của Ngô Quân Miện.Sau khi đọc thơ kết hợp hát bài: “Mừng ngày 8/3”(Tân Huyền) giúp trẻ cảm thụ và hiểu thêm nội dung bài thơ. Đồng thời thể hiện tình cảm của trẻ thông qua tiết học đó. Ngoài ra một số bài đồng dao, thơ, truyện trong chương trình cũng được nhiều nhạc sĩ sáng tác thành nhạc và cũng từng được xoay chuyển hát như:Gánh gánh gồng gồng, chi chi chành chành, rềnh rềnh ràng rang Giúp trẻ tiếp thu nhanh, mau thuộc và gây hứng thú trong quá trình học của cháu. Trong hoạt động khám phá khoa học: Hoạt động khám phá khoa học thường sử dụng ngôn ngữ để trò chuyện và khám phá.Vì vậy, giáo viên cần tích hợp nội dung âm nhạc vào để hoạt động sôi nổi hơn. Ví dụ:Khi dạy đề tài “Những chiếc lá xinh xắn”, cho trẻ hát “Em yêu cây xanh”- tác giả Hoàng Văn Yến kết hợp mặc các trang phục tự tạo bằng lá cây và biểu diễn. Khi dạy đề tài “ khám phá về nước”,cô cho trẻ tích hợp hát bài “Cho tôi đi làm mưa”- tác giả Hoàng Hà Và còn nhiều chủ đề khác cũng vậy, ở đây chúng ta không nên dừng lại ở phần nghe để chuyển tiếp mà nghe hát để nắm thêm nội dung thông qua đề tài dạy đó. Trong hoạt động Tạo hình: Ngoài việc trẻ thực hành, cô mở máy cho trẻ nghe nhiều bài hát có nội dung tương đối phù hợp với đề tài đó, thì ở đây ngoài nội dung trên bản thân đã tổ chức nhiều tiết thao giảng ở trường với nội dung là cho trẻ nghe bài hát có nội dung phù hợp với đề tài và dạy vào phần hướng dẫn, đàm thoại trước khi trẻ thực hành. Sau đó từ nội dung bài hát giáo viên kết hợp đàm thoại như: Vẽ cây, nghe hát bài “Lý cây xanh”.Xé dán con cá – Hát “Cá vàng bơi”.Nặn quả khế- Hát “Quả” Hướng dẫn trẻ vận động theo nhạc ở Hoạt động góc: Trong giờ hoạt động góc, trẻ chơi rất hồn nhiên, mạnh dạn, thích hát múa lại những bài đã học và thích phản ảnh lại những việc làm của người lớn. Qua giờ hoạt động góc, tôi luôn chú ý cho trẻ ôn luyện các bài hát và vận động theo ý thích của mình. Trẻ có thể cảm nhận và tự vận động theo ý thích của mình. Tôi hướng dẫn khuyến khích trẻ vận động dưới nhiều hình thức: - Hát kết hợp vỗ tay đệm theo bài hát. - Hát kết hợp nhún nhảy, lắc lư, giậm chân... - Hát kết hợp một số động tác đơn giản như vẫy cánh tay, cuộn cổ tay, nhún, đi, chạy... - Hát kết hợp minh hoạ theo lời ca. Để thực hiện có hiệu quả các hình thức trên, tôi hướng dẫn trẻ thực hiện bằng cách: + Bắt nhịp cho trẻ hát và cho trẻ vỗ tay cùng cô ( cô vỗ tay chậm, nhịp nhàng để trẻ vỗ theo) + Bắt nhịp cho trẻ hát hoặc bật băng casset, cô và trẻ cùng nhún nhảy hoặc lắc lư theo bài hát. + Những bài hát nào có thể múa minh hoạ, cô cho trẻ vừa hát theo băng nhạc vừa làm động tác minh hoạ cùng cô. Ví dụ:Khi hoạt động góc cho trẻ đóng vai cô chú công nhân xây công trình và hát lại bài “Cháu yêu cô chú công nhân”; trẻ đóng vai cô giáo thì hát bài “Bàn tay cô giáo”- Tác giả Phạm Tuyên Việc cho trẻ vận động theo nhạc ở Hoạt động góc chủ yếu giúp trẻ biết hưởng ứng cảm xúc bằng chính những phản ứng của cơ thể sao cho phù hợp với nhịp điệu âm nhạc, không nhất thiết yêu cầu trẻ phải vận động giống như cô. Giáo dục âm nhạc thông qua các hoạt động biểu diễn ở giờ ngoại khóa Giáo viên nên tổ chức các cuộc thi âm nhạc trong các buổi ngoại khóa ngoài trời giống như một chương trình văn nghệ,trẻ được mặc trang phục đẹp sáng tạo, có dụng cụ âm nhạc, cô có thể là người dẫn chương trình cùng trẻ. Đặc biệt, hoạt động biểu diễn âm nhạc giúp trẻ mạnh dạn, tự tin trước mọi người, trẻ sẽ thích tham gia biểu diễn trong những ngày lễ hội, thích được nghe nhạc Giáo dục âm nhạc trong giờ học âm nhạc Để thu hút trẻ vào giờ học, giúp trẻ làm quen với hoạt động âm nhạc tốt hơn, giáo viên cần đầu tư, nghiên cứu, sáng tạo trong nội dung, phương pháp dạy học để dẫn dắt trẻ tới tác phẩm, bài học một cách nhẹ nhàng, tự tin không gò bó trẻ. Muốn một giờ hoạt động âm nhạc đạt kết quả cao, đòi hỏi giáo viên phải hát đúng nhạc, có sử dụng đàn, nhạc cụ để trẻ được làm quen với nhạc, cô hát càng hay càng thu hút trẻ vào giờ học.Do vậy cô giáo là người hướng dẫn và tạo cơ hội cho trẻ được tham gia tích cực vào hoạt động .Giáo viên cần chủ động quan sát tìm hiểu nguyên nhân vì sao trẻ chưa hứng thú từ đó có những tác động trực tiếp giúp trẻ tập trung vào hoạt động hơn 7.2.4. Giải pháp 4:Tuyên truyền, phối hợp với phụ huynh cùng tham gia các hoạt động giáo dục trẻ Như chúng ta đã thấy môi trường tiếp xúc của trẻ chủ yếu là gia đình và nhà trường. Chính vì vậy việc kết hợp giữa gia đình và nhà trường là một biện pháp không thể thiếu. Phụ huynh chính là nhân tố không thể thiếu trong việc tạo môi trường và hỗ trợ các biện pháp của giáo viên đưa ra .Trao đổi với phụ huynh, cố gắng dành nhiều thời gian chơi với con, khích lệ con hát múa trong những giờ hoạt động chung của gia đình vào buổi tối hoặc cuối tuần 7.2.5. Giải pháp 5: Ứng dụng công nghệ thông tin vào tiết dạy. Để có những hình ảnh minh họa đẹp cho bài hát thì giáo viên cần chuẩn bị các hình ảnh hoặc các đoạn video và trình chiếu trên máy chiếu cho trẻ xem. Các video cần gần gũi với trẻ, hình ảnh có thể là hoạt động của trẻ hoặc người thân của trẻ thì trẻ rất thích thú Ví dụ1: Khi cho trẻ hát “Quê hương tươi đẹp”- Dân ca Nùng tôi sử dụng các cảnh quay cánh đồng lúa ở huyện Tam Dương Khi dạy hát vỗ tay “Em đi qua ngã tư đường phố”- Hoàng Văn Yến tôi sử dụng các hình ảnh và video quay cảnh đường phố ở thành phố Vĩnh Yên Việc sử dụng màn hình, đèn chiếu cũng là một hình thức sử dụng trực quan đồng thời cũng là việc ứng dụng công nghệ thông tin vào trong giờ dạy. Khi tổ chức các hoạt động giáo dục có sử dụng ứng dụng công nghệ thông tin đã làm cho trẻ rất hứng thú, kích thích tính tò mò, ham hiểu biết ở trẻ. Mặt khác qua việc sử dụng màn hình sẽ mở rộng được nhiều kiến thức và khắc sâu kiến thức cho trẻ hơn. 8. Những thông tin cần được bảo mật: Không có 9. Các điều kiện cần thiết để áp dụng sáng kiến: Để gây được hứng thú cho trẻ trong quá trình tổ chức cho trẻ làm quen với các hoạt động âm nhạc thì cần phải chuẩn bị đầy đủ các điều kiện như sau: - Giáo viên :Nhanh nhẹn, hoạt bát, chịu khó tìm tòi nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ có liên quan đến đề tài.Nắm vững tâm sinh lý và nhận thức của trẻ - Học sinh: Trẻ có nề nếp, ngoan ngoãn, có khả năng phát triển bình thường.Trẻ phải được thỏa mái, sung sướng và tự tin khi tham gia các hoạt động.Ham muốn học hỏi, khám phá, có hiểu biết, tích cực học tập, vui chơi - Gia đình trẻ: Luôn có ý thức phối hợp cùng cô giáo dục trẻ ở nhà. Tạo môi trường cho trẻ được vui chơi ca hát thoải mái - Cơ sở vật chất:Các loại đồ dùng , đạo cụ âm nhạc phải đầy đủ, đẹp, hấp dẫn, an toàn với trẻ.Có đầy đủ các trang thiết bị như: Ti vi, máy tính, máy chiếu, loa Môi trường học tập thân thiện, sinh động. 10. Đánh giá lợi ích thu được: 10.1. Đánh giá lợi ích thu được do áp dụng sáng kiến theo ý kiến của tác giả: Sau khi áp dụng những biện pháp nâng cao về chất lượng giáo dục hoạt động âm nhạc đến nay đã thực hiện tốt việc kết hợp giáo dục âm nhạc vào các hoạt động khác trong nhà trường. Từng bước có sự lôgic, phù hợp, nhuần nhuyễn và giúp trẻ nắm thêm nội dung của từng hoạt động thông qua bài hát nghe đó và những kết quả đạt được cụ thể như sau: Trẻ linh hoạt và nhanh nhẹn trong các hoạt động. Đại đa số trẻ thực sự thích thú khi học GDÂN, tích cực tham gia chơi, chơi thành thạo các các trò chơi ...tạo không khí vui tươi, hào hứng khi học âm nhạc. Trẻ hiểu nội dung bài hát, biết tự sáng tạo ra những những động tác minh họa theo lời ca.Trẻ tự tin khi biểu diễn độc lập và kết hợp vận động cùng bạn, cùng cô và chơi mang tính sáng tạo. Trẻ hứng thú say mê với hoạt động âm nhạc, tiếp thu kiến thức âm nhạc một cách nhẹ nhàng thoải mái. Năng lực cảm thụ âm nhạc của trẻ tốt khi cô giáo tổ chức và hướng dẫn trẻ hoạt động âm nhạc. Đã tổ chức thao giảng, hội thảo, kiến tập lồng ghép GDÂN theo biện pháp nêu trên có hiệu quả. Giáo viên chịu khó sưu tầm, sáng tác các trò chơi âm nhạc, đặc biệt hơn là đã nhận được sự ủng hộ rất nhiệt tình của phụ huynh . Trường và phụ huynh tham gia cùng nhà trường trong những hội thi, thao giảng, hội giảng, các ngày hội ngày lễ... hiệu quả và thành công. Áp dụng các giải pháp nâng cao chất lượng về hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ mẫu giáo và tổ chức khảo sát thực tế trên 100% trẻ mẫu giáo Trường Mầm non Liên Bảo – TP Vĩnh Yên về khả năng phát huy hiệu quả về hoạt động âm nhạc , tôi đã thu được kết quả như sau: STT Trẻ mạnh dạn,hứng thú, khả năng hát đúng nhạc và kỹ năng biểu diễn của trẻ Kết quả Số lượng Tỷ lệ % 1 Loại Tốt 65/77 85% 2 Loại Khá 12/77 15% 3 Loại Trung bình 0 0 Với kết quả này, trẻ đã hứng thú, tự tin và mạnh dạn hơn rất nhiều. Khả năng hát và kỹ năng biểu diễn của trẻ được nâng lên rõ rệt trong quá trình tôi tổ chức cho trẻ làm quen với giáo dục âm nhạc, còn số ít cháu đạt ở mức độ Khá. 10.2. Đánh giá lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do áp dụng sáng kiến theo ý kiến của tổ chức, cá nhân: Sau khi bản thân tôi đã đề ra “Một số giái pháp mới nhằm nâng cao chất lượng hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ mẫu giáo5-6 tuổi ở trường mầm non” thì đã được 2 giáo viên trong tổ của trường mầm non Liên Bảo – TP Vĩnh Yên áp dụng đối với các cháu tại lớp5 tuổi A2, 5 tuổi A3 giáo viên đã thu được kết quả như sau: Có thêm kiến thức về đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi của trẻ để tạo hứng thú cho trẻ.Biết cách tạo hứng thú cho trẻ để phát huy được tính tích cực của trẻ trong tổ chức các hoạt động âm nhạc.Biết sử dụng linh hoạt các biện pháp tổ chức nâng cao về hoạt động âm nhạc trong các hoạt động trong ngày và các hoạt động ngoại khóa cho trẻ ở trường mầm non.Có nhiều tiết dạy tổ chức cho trẻ làm quen với bộ môn âm nhạc được xếp loại Tốt.Có nhiều kinh nghiệm trong việc tổ chức cho trẻ trong giờ âm nhạc nói riêng svà trong các tiết dạy, các hoạt động khác nói chung. 11. Danh sách những cá nhân đã tham gia áp dụng thử hoặc áp dụng sáng kiến lần đầu: Số TT Tên tổ chức/cá nhân Địa chỉ Phạm vi/Lĩnh vực áp dụng sáng kiến 1 Hoàng Thị Hương Thảo 5 tuổi A3- Trường mầm non Liên Bảo Lĩnh vực Phát triển Thẩm mĩ 2 Nguyễn Thị Bích Ngọc 5 tuổi A2- Trường mầm non Liên Bảo Lĩnh vực Phát triển Thẩm mĩ Liên Bảo, ngày th áng năm 2019 Xác nhận của Lãnh đạo nhà trường Liên Bảo, ngày 10 tháng năm 2019 Tác giả sáng kiến Lê Thị Thu Hiền
File đính kèm:
sang_kien_kinh_nghiem_mot_so_giai_phap_moi_nham_nang_cao_cha.doc