Sáng kiến kinh nghiệm Một số giải pháp nâng cao chất lượng môn Âm nhạc cho học sinh lớp 2

ng hát được sáng, trong trẻo, những câu hát khó và cao người hát vẫn có thể thực hiện được.
Những kiến thức chung về ca hát rất cần thiết cho mỗi giáo viên âm nhạc đang trực tiếp giảng dạy bộ môn Âm nhạc vì vậy tôi đã thực hiện và lựa chọn biện pháp này.	
	7.1.3.3. Giải pháp 3: Phương pháp trực quan
	Đây là phương pháp tạo hiệu quả cao nhất cả về nội dung và hình thức. Nhà Sư phạm người Nga A.H.Leonchiepo đã chỉ ra rằng: “Bản chất tâm lý của trực quan trong giảng dạy là tạo chỗ dựa bên ngoài để hỗ trợ, tác động tiềm thức bên trong của các em dưới sự chỉ đạo của thầy trong quá trình thu nhập kiến thức.” Điều này đủ để ta thấy tác dụng to lớn của phương pháp trực quan. Các đồ dùng ta thường sử dụng trong phương pháp này là: Đàn phím điện tử, đài catsset hoặc đầu video...mục đích của việc sử dụng các giáo cụ trược quan là tạo nên các âm thanh, hình ảnh trực tiếp, tác động vào quá trình tiếp thu kiến thức của học sinh, giúp các em nhận thức về môn học nhẹ nhàng và đơn giản hơn nhưng cũng không kém phần logic và hiệu quả.
	Thông thường trong giờ học hát, chúng ta thường áp dụng phương pháp truyền thống là: Giáo viên hát mẫu sau đó dạy từng câu theo lối móc xích cho đến khi hết bài. Điều này đôi khi làm cho các em thấy nhàm chán vì vậy phải cho các em xem băng hình trong và ngoài giờ học biện pháp này nhằm mục đích gợi sự hào hứng cho học sinh, làm cho các em thích hát và thích hát được như các bạn đồng thừi còn làm các em diễn xuất tốt hơn. Sau khi các em học xong bài hát, giúp các em sáng tạo cho mình phong cách biểu diễn tốt vận dụng các động tác phụ họa linh hoạt và tự tin trước đám đông hơn.
	Tiểu kết
	Biện pháp này tạo cho học sinh sự hứng thú và kích thích sáng tạo cho các em vì vậy phương pháp trực quan không thể thiếu trong công tác giảng dạy bộ môn Âm nhạc nói chung và các bộ môn học khác nói riêng. Vì vậy tôi đã áp dụng và thực hiện biện pháp này trong quá trình giảng dạy của mình.
	7.1.3.4. Giải pháp 4: Giảng dạy - hệ thống liên tục
	Đây là một trong tám nguyên tắc của nhiều nhà giáo dục vĩ đại đóng góp như Ko - men - xki, Pia - giê và nhiều nhà giáo dục khác.
	Những kiến thức mà người giáo viên truyền đạt cho học sinh là một loạt những kiến thức khác nhau nhưng phải đảm bảo sưh xâu chuỗi một cách hệ thống. Dạy học cái gì trước, cái gì sau, cái dễ đến cái khó, cái đơn giản đến cái phức tạp, cái đã biết đến cái chưa biết....Như vậy, mới tránh lộn xộn, làm cho học sinh kiến thức dễ dàng hơn.
	Tiểu kết
	Biện pháp này là sự logic giữa các câu hát với nhau thành một bài hát hoàn chỉnh. Vì vậy tôi dã lựa chọn sử dụng biện pháp này.
	7.1.3.5. Giải pháp 5: Đảm bảo tính vừa sức, phù hợp với trình độ từng học sinh
	Với kiến thức của người có chuyên môn (ở đây là người thầy), thường phong phú gấp bội với trình độ của học sinh. Đó là điều tất nhiên nhưng khi lên lớp nhiều người lại dồn hết kiến thức của mình vào bài giảng, cố nhồi nhét cho học sinh đầy ắp những điều mà thầy muốn học sinh cần phải hiểu, phải biết. Điều đó đã dẫn đến sự quá tải không phù hợp với khả năng tiếp thu của học sinh.
	Cơ sở của sự “vừa sức” phải căn cứ vào thực tế của nhà trường ở đây tôi muốn nhắc đến là trường Tiểu học Hoàng Lâu nơi mà đa số học sinh là con em nông thôn chưa được gia đình qua tâm và đầu tư nhiều vào việc học hành và tham gia vào các chương trình văn hóa, văn nghệ. Chính vì vậy cũng không thể đòi hỏi quá cao ở sự tiếp thu của các em, tuy nhiên cũng không nên hạ thấp yêu cầu của bài dạy. Vấn đề này hoàn toàn phụ thuộc vào người thầy giáo.
	Tiểu kết
	Biện pháp này có quan hệ mật thiết với việc đảm bảo tính khoa học và đánh giá học sinh nhằm động viên, khích lệ mọi khả năng trong cùng trình độ học sinh trong lớp cùng tiếp thu bài giảng một cách hứng khởi. Vì vậy tôi dã lựa chọn sử dụng biện pháp này.
	7.1.3.6. Giải pháp 6: Phát huy tích cực - độc đáo sáng tạo của học sinh
	Muốn làm được điều này giáo viên phải quan tâm đến hứng thú của học sinh và tìm cách gây hứng thú cho các em trong các giờ học. Quan hệ của thầy và của trò phải thực sự được cởi mở. Nói cách khác là phải thật hấp dẫn, thu hút được học sinh vào bài giảng. Đó là nghệ thuật sư phạm vô cùng tế nhị trong đó có cả việc động viên khen chê kịp thời....
	Trong những năm gần đây, tư tưởng “dạy học tích cực” hay còn gọi là “tích cực hoạt động dạy học” là một chủ trương quan trọng của ngành giáo dục nước ta, trong đó người thầy giữ vai trò chủ đạo và học sinh chủ động trong việc tiếp thu kiến thức, giáo viên là người tổ chức hướng dẫn, điều khiển việc tiếp nhận, chiếm lĩnh bài học của học sinh.
	Như vậy sự khéo léo ứng sử về sư phạm chính là biện pháp hữu hiệu đầu tiên để đưa các em đến với Âm nhạc. Đúng như K.D.Vsinxki nói: “ Sự khéo léo đối sử sư phạm, nếu không có nó thì giáo dục có nghiên cứu lý luận giáo dục đến mức nào cũng không bao giờ trở thành nhà thực hành tốt, về bản chất thì không phai là cái gì khác mà là sự khéo léo đối sử về tâm lý....”
	Tiểu kết 
	Tôi tin tưởng biện pháp trên sẽ góp phần phát huy cao độ khả năng sáng tạo và hoạt động tích cực của học sinh.
	7.1.3.7. Giải pháp 7: Các bước thực hiện
	Để nâng cao chất lượng dạy học môn Âm nhạc tiểu học nói chung và đổi mới phương pháp trong giảng dạy Âm nhạc là một vấn đề hết sức quan trọng có tính cấp thiết, đòi hỏi giáo viên giảng dạy môn Âm nhạc phải đặt nó lên mục tiêu hàng đầu, người giáo viên phải thường xuyên cải tiến đổi mới phương pháp để tiết dạy luôn sinh động đúng với tính chất: “Học mà vui chơi mà học”.
	Sau đây tôi xin đưa ra một số bước người giáo viên cần làm nhằm nâng cao chất lượng dạy học môn Âm nhạc:
	Bước 1: Chuẩn bị
	- Thực hiện đúng theo văn bản chỉ đạo
	- Nghiên cứu kỹ mục tiêu, nội dung bài.
	- Bám sát chuẩn kiến thức kỹ năng, điểu chỉnh nội dung dạy học.
	Bước 2: Xây dựng nề nếp học tập
	- Học sinh đi học phải có đầy đủ đồ dùng học tập như sách, bút, thước. 
	- Có ý thức tự giác, tích cực, chủ động trong học tập.
	Bước 3: Xác định đúng yêu cầu của môn học
	- Xác định đúng yêu cầu môn học; yêu cầu của từng phân môn.
	- Nắm vững qui trình dạy của từng phân môn.
	Bước 4: Đổi mới hình thức và phương pháp dạy học môn Âm nhạc
	- Giáo viên cần có sự đổi mới, từ việc chuẩn bị bài dạy đến việc tổ chức các hoạt động học cho học sinh.
 	+. Đối với tiết dạy hát cần phát huy tính sáng tạo của học sinh, lấy học sinh làm trung tâm, học hát theo nhóm học tập, mở rộng nội dung giờ học hát.
 	+ Đối với tiết học Tập đọc nhạc cần có sự đổi mới trong dạy kí hiệu âm nhạc, không để tình trạng học sinh học vẹt (vì nhiều em đọc đúng giai điệu nhưng khi hỏi các nốt trên khuông thì không trả lời được). Chú trọng phát triển kỹ năng nhận biết và đọc đúng cao độ, trường độ; thể hiện tính chất, sắc thái của bản nhạc.
 	+ Đối với tiết học phát triển khả năng cảm thụ âm nhạc (như giới thiệu nhạc cụ; kể chuyện âm nhạc) giáo viên cần nắm vững qui trình dạy và điều quan trọng trong dạy phân môn này là học sinh phải được nghe nhạc
 	+ Trong quá trình dạy học, giáo viên cần tạo mối quan hệ gần gũi, thân thiện giữa thầy và trò, từ điệu bộ cử chỉ, ánh mắt (ngôn ngữ hình thể) Không rập khuôn dạy học trong phạm vi lớp học mà chúng ta thay đổi không gian lớp học.
 	+ Tăng cường sinh hoạt ngoại khóa như ca múa hát tập thể, tạo các sân chơi âm nhạc cho học sinh. Đưa dân ca Ví Giặm vào các tiết luyện, các tiết dành do địa phương tự chọn.
 	+ Sử dụng hiệu quả thiết bị dạy học
	Bước 5: Một số lưu ý để dạy tốt chương trình Âm nhạc
	- Để dạy tốt được chương trình này, giáo viên cần cung cấp cho học sinh kiến thức cơ bản về học hát, đồng thời tạo sự hứng thú, thoải mái, nhẹ nhàng khi học tiết Âm nhạc.
	- Học sinh được học một số bài hát được quy định trong chương trình. Có một vài bài hát âm vực hơi cao (ví dụ: Bài những bông hoa những bài ca, Hát mừng lớp 5; bài Trên ngựa ta phi nhanh lớp 4.).Khi dạy hát, giáo viên cần dịch giọng thấp xuống cho phù hợp với giọng hát của học sinh, có một số bài hát tốc độ hơi nhanh giáo viên cần nghiên cứu chỉnh tốc độ và lưu ý học sinh lấy hơi theo câu hát cho hợp lý.
	- Giúp học sinh phát triển khả năng cảm thụ âm nhạc ở bước đơn giản, biết nghe những giai điệu hay, giai điệu đẹp trong cuôc sống hàng ngày.
	- Tiếp tục dạy các kỹ năng ca hát mà các em đã được hướng dẫn như: Tư thế hát, lấy hơi, giữ hơi, tập phát âm rõ lời ca, hát đúng dấu giọng lời ca, biết hát hòa giọng, tập hát diễn cảm, tập biểu diễn bài hát.
	Bước 6: Phương pháp dạy học
	- GV cần lựa chọn và kết hợp các phương pháp dạy học phù hợp với nội dung của bài, đổi mới phương pháp dạy học để đạt yêu cầu của chương trình mới.
	- Đổi mới phương pháp dạy học nhằm phát huy tối đa tính tích cực, chủ động, sáng tạo của người học. Vì vậy, giáo viên phải là người tổ chức, tạo tình huống, hướng dẫn học sinh tìm tòi kiến thức, lấy học sinh làm trung tâm, giáo viên gợi mở giúp học sinh tư duy, tự phát hiện vấn đề, tự hình thành kiến thức mới.
	Bước 7: Thực hiện dạy học phân hóa đối tượng học sinh
	- Mỗi giáo viên phải có trách nhiệm với việc xây dựng kế hoạch bài học của lớp và phải biết làm thế nào cho kế hoạch vừa mang tính phù hợp với đối tượng vừa đảm bảo được chuẩn kiến thức kỹ năng. Luôn xem trọng công tác giáo dục học sinh, giúp các em nắm được cách học và biết cách tự lực trong việc tiếp thu kiến thức thông qua hình thức tổ chức cho học sinh tham gia vào các hoạt động học tập trên lớp, từng bước giúp học sinh biết cách tìm ra hướng giải quyết vấn đề để lĩnh hội kiến thức mới một cách tự nhiên, vừa sức và không gượng ép.
	Bước 8: Đổi mới cách đánh giá
	- Thực hiện đánh giá học sinh đúng theo Thông tư 22. Giáo viên phải tìm hiểu khả năng của từng học sinh, phân loại từng nhóm đối tượng và có kế hoạch giảng dạy, bồi dưỡng cho phù hợp. Trong quá trình dạy học, giáo viên phải chú trọng thực hiện việc đánh giá thường xuyên để phát triển các năng lực học tập, khả năng sáng tạo cho mỗi học sinh.
	7.2. Khả năng áp dụng
	Sau khi đưa sáng kiến vào áp dụng tôi thu được kết quả như sau:
	* Lớp 2A được áp dụng sáng kiến
TSHS
Thời gian
Kết quả
T
H
C
37
9/2018
5
15
17
37
1/2019
15
22
0
	
	* Lớp 2 B không được áp dụng sáng kiến
TSHS
Thời gian
Kết quả
T
H
C
37
9/2018
5
15
17
37
1/2019
15
22
0
	Từ kết quả trên, tôi nhận thấy rằng sáng kiến của tôi đưa vào áp dụng không những giúp các em có hứng thú trong học tập không nhàm chán trong việc học hát mà còn giúp các em tự tin hơn khi trình bày một ca khúc hay một tác phẩm âm nhạc nào đó. Đặc biệt hơn giúp các em trong giao tiếp, trong sinh hoạt hàng ngày được tự tin và bạo dạn hơn, năng động, sáng tạo có kết quả học tập tốt hơn. Sáng kiến này đã đem lại thành công cho tất cả các giờ học và sự phát triển toàn diện của trẻ. Nó không chỉ áp dụng cho một lớp học, một trường mà nó còn có thể áp dụng trong phạm vi toàn trường và các trường khác trong huyện.
	8. Những thông tin cần được bảo mật: Không
 	9. Các điều kiện cần thiết để áp dụng sáng kiến:
	Qua một số năm công tác với việc thực hiện đổi mới phương pháp dạy học trong việc giảng dạy tôi nhận thấy muốn nâng cao chất lượng học môn Âm nhạc nói chung và phân môn học hát nói riêng, đặc biệt hơn muốn có học sinh hát hay, giỏi Âm nhạc thì cần phải có các điều kiện sau.
* Về phía giáo viên:
- Cần phải thực sự yêu nghề, yêu chuyên môn, phải có khả năng lĩnh hội âm nhạc thực sự. Một vấn đề quan trọng là cần phải có lương tâm có đạo đức nghề nghiệp.
- Giáo viên cần vận dụng một số phương pháp: Đóng vai, chơi trò chơi dân gian, biết tìm hiểu truyền thống
- Người giáo viên cần thường xuyên trau dồi kiến thức và luôn đổi mới các hình thức dạy học trong một tiết học để tạo niềm tin hứng thú khả năng mạnh dạn tự tin, khuyến khích những em có năng khiếu, động viên và quan tâm những em có năng khiếu hạn chế, học sinh phải được tập luyện và thực hành nhiều đồng thời kết hợp với việc phát huy khả năng và sở trường của học sinh thì sẽ nâng cao được các yêu cầu đặt ra của môn Nghệ thuật nói chung và môn Âm nhạc nói riêng.
- Cần tham gia các chuyên đề để học hỏi và trao đổi kinh nghiệm trong giảng dạy. Đồng thời có những buổi cập nhật công nghệ thông tin ứng dụng vào giảng dạy nói chung và môn Âm nhạc nói riêng.
- Giáo viên cần tiếp cận sử dụng các nhạc cụ trong nhà trường, nâng cao khả năng sử dụng các phụ kiện âm thanh phục vụ cho âm nhạc cũng như các hoạt động tập thể của nhà trường.
* Về phía học sinh
- Đây là môn học năng khiếu nhưng không phải em nào cũng có năng khiếu nên yêu cầu ở đây các em cần phải có tinh thần học tập đúng đắn.
- Bên cạnh đó các em cần phải có cảm xúc, bởi cảm xúc là sự cảm thụ của trái tim, của tấm lòng. Phải có sự yêu thích ham mê thì cung bậc tình cảm mới đi vào trái tim của từng em từ đó mới gây được hứng thú với môn học.
- Các em cần tích cực đọc sách và tham gia các hoạt động âm nhạc trong nhà trường ngoài xã hội để các em có thái độ mạnh dạn, tự tin hơn trong biểu diễn âm nhạc.
- Các em phải định hướng cho mình các yêu cầu cụ thể để biến những cái chung thành cái riêng cho mình
 	* Cơ sở vật chất
	- Cần có phòng học Âm nhạc riêng và các trang thiết bị phục vụ cho học sinh như: máy tính, đèn chiếu, đàn cho học sinh.
	- Không gian luyện tập cho học sinh cần đủ rộng để có đủ điều kiện cho học sinh tập luyện.
 Trên đây là điều kiện để giúp tôi hoàn thành được sáng kiến này rất mong được sự phối hợp chặt chẽ của các cấp lãnh đạo, của bạn bè đồng nghiệp, của cha mẹ học sinh tạo điều kiện về thời gian, cơ sở vật chất, trang thiết bị học tập cho các em có điều kiện luyện tập nhiều hơn và đem lại hiệu quả. 
 	10. Đánh giá lợi ích thu được do áp dụng sáng kiến theo ý kiến của tác giả và theo ý kiến của tổ chức, cá nhân đã tham gia áp dụng sáng kiến lần đầu: 
10.1. Đánh giá lợi ích thu được do áp dụng sáng kiến của tác giả
 	Qua quá trình áp dụng vào thực tế tôi thấy đã đem lại một hiệu quả đáng kể. Học sinh không những chỉ hát đúng nhạc mà còn hát hay miệng mở đúng khẩu hình khi hát, lấy hơi ngắt nghỉ tốt việc hát sai giai điệu chỉ còn là một con số rất nhỏ. Hiện tượng học sinh hát những bài hát không trong sáng hoặc không phù hợp với lứa tuổi ít dần đi. Mà đặc biệt các em có thể tự hát biểu diễn rất linh hoạt, tự nhiên.
 	Sau khi áp dụng đề tài tôi đã thu được các kết quả sau. Trong đợt thi chào mừng 20/11 toàn trường đã có nhiều giải cao và đặc biệt đối với khối 2 là khối được tôi áp dụng sáng kiến vào thực tế giảng dạy học sinh đã biết đánh đàn và tham gia thi độc tấu trong đợt thi giao lưu này.
10.2. Đánh giá lợi ích thu được do áp dụng sáng kiến của tổ chức, cá nhân
- Sáng kiến này khi triển khai trong tổ chuyên môn, trong nhà trường được tập thể giáo viên đón nhận, hưởng ứng nhiệt tình, đánh giá cao. Các giáo viên đều có nhận xét là sáng kiến hay và có thể áp dụng rộng rãi trong huyện.
 11. Danh sách tổ chức đã tham gia áp dụng sáng kiến lần đầu 
Số TT
Tên tổ chức/cá nhân
Địa chỉ
Phạm vi/Lĩnh vực
áp dụng sáng kiến
1
Trương Thanh Toản
Trường TH Hoàng Lâu - Tam Dương - Vĩnh Phúc
Công tác soạn giảng trong trường Tiểu học

Hoàng Lâu, ngày 5 tháng 3 năm 2019
Thủ trưởng đơn vị
Cù Thị Hạnh
Hoàng Lâu, ngày 1 tháng 3 năm 2019
Tác giả sáng kiến
Trương Thanh Toản