Sáng kiến kinh nghiệm Nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc cho trẻ mẫu giáo 4, 5 tuổi B2 Trường Mầm non Tân Tiến, Thành phố Bắc Giang

 chơi âm nhạc cho trẻ chưa phong phú và chưa phát huy tính sáng tạo của trẻ.
Việc lựa chọn các bài hát nhiều khi còn chưa phù hợp với khả năng của trẻ của lớp mình dẫn đến việc trẻ chưa thuộc, chưa hứng thú vào giờ học và chất lượng giờ học chưa cao.
Các hoạt động âm nhạc vẫn diễn ra theo lối mòn cũ, trẻ chưa được làm người học trung tâm. Vì vậy chưa lôi cuốn trẻ tham gia vào các hoạt động âm nhạc một cách tự nguyện tích cực.
Giáo viên còn nói nhiều, cách truyền đạt chưa lưu loát, chưa phát huy được tính sáng tạo và tích cực của trẻ khi tham gia các hoạt động.
Công tác tuyên truyền phối hợp với phụ huynh chưa cao, phụ huynh chưa nhiệt tình trong tác phối hợp với giáo viên và chưa hiểu rõ về tầm quan trọng của âm nhạc đối với sự phát triển của trẻ.
Thời gian dành cho việc làm đồ dùng phục vụ cho hoạt động giáo dục âm nhạc từ những nguyên vật liệu sẵn có ở địa phương chưa được chú trọng nên đồ dùng âm nhạc tự làm còn ít và chưa phong phú. 
5. Sự cần thiết phải áp dụng giải pháp sáng kiến:
Giáo dục âm nhạc cho trẻ mầm non đóng vai trò quan trọng trong quá trình hình thành nhân cách cho trẻ. Âm nhạc là món ăn tinh thần. Những tác phẩm âm nhạc được nghe từ thuở bé thường để lại những dấu ấn rất sâu sắc và khá lâu dài trong tình cảm, nhận thức của con người. Chính vì vậy mà giáo dục âm nhạc cho trẻ mầm non là nhiệm vụ vô cùng quan trọng. Nhưng để hoạt động “Âm nhạc” đến với trẻ có hiệu quả thì lại là một vấn đề không đơn giản. Lớp tôi chủ nhiệm phụ huynh đa số làm công ty nên không có nhiều thời gian để chăm sóc con cái...
Do vậy, đa số trẻ đến trường cha mẹ lúc nào cũng chỉ nhờ cô dạy chữ và tập viết cho con chứ không thích cho trẻ tham gia các hoạt động hát, múa, vận động Bản thân phụ huynh chưa nhận thức được những lợi ích của hoạt động âm nhạc đối với sự phát triển toàn diện của trẻ.
Mức độ cảm thụ âm nhạc của trẻ không đồng đều, trẻ thường hay thờ ơ hoặc không hứng thú với hoạt động âm nhạc. Do đó việc áp dụng biện pháp này là rất cần thiết.
Chỉ khi áp dụng biện pháp này thì chất lượng giáo dục âm nhạc cho trẻ mầm non nói chung và trẻ mẫu giáo 4 - 5 tuổi mới được nâng cao.
6. Mục đích của giải pháp sáng kiến:
Từ những thực trạng còn tồn tại, tôi đã dành thời gian nghiên cứu, lựa chọn và đưa ra biện pháp với mục đích:
- Giúp giáo viên biết lựa chọn, tích hợp hoạt động âm nhạc vào các hoạt động hàng ngày của trẻ một cách phù hợp.
- Giúp trẻ có kỹ năng ca hát, vận động, chơi trò chơi tốt hơn, phát triển năng lực cảm thụ, tưởng tượng, sự tập trung chú ý. Giúp trẻ vui vẻ, phấn khởi, tích cực tham gia vào hoạt động giáo dục âm nhạc.
- Giúp phụ huynh có nhận thức đúng đắn về giáo dục âm nhạc trong trường mầm non, từ đó nâng cao ý thức trách nhiệm cùng kết hợp với giáo viên và nhà trường trong việc giáo dục trẻ, nhằm nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc cho trẻ tại gia đình.
7. Nội dung:
7.1. Thuyết minh giải pháp mới hoặc cải tiến: 
Để nâng tôi cao chất lượng giáo dục âm nhạc cho trẻ mẫu giáo 4 – 5 trong trường MN Tân Tiến tôi đã mạnh dạn lựa chọn các biện pháp sau: 
* 7.1.1 Biện pháp 1: Tự học bồi dưỡng nâng cao việc tổ chức hoạt động âm nhạc và năng khiếu âm nhạc: 
- Qua việc tự học bồi dưỡng nâng cao tổ chức hoạt động âm nhạc và năng khiếu âm nhạc, tôi sẽ có nhiều kiến thức và kỹ năng trong việc tổ chức các hoạt động âm nhạc cho trẻ. Và qua đó tôi sẽ truyền tải tới trẻ kiến thức âm nhạc có tính chính xác cao hơn như việc dạy trẻ hát đúng nhạc, đúng lời và đúng giai điệu của bài hát...
- Tích cực trong việc tìm tòi học hỏi kỹ năng âm nhạc qua việc xem ti vi, trang mạng, nghe đài Có bài hát hay phù hợp với chương trình mầm non tôi ghi chép lại để hướng dẫn thêm cho trẻ.
- Tham gia đầy đủ các buổi sinh hoạt chuyên môn do phòng và nhà trường tổ chức, bản thân đăng ký dạy mẫu sinh hoạt chuyên môn cho giáo viên trong trường dự và rút kinh nghiệm.

(Ảnh: Tự học tự bồi dưỡng)
* 7.1.2 Biện pháp 2: Lựa chọn nội dung và tổ chức hoạt động âm nhạc nhẹ nhàng, linh hoạt
 Để tổ chức hoạt động âm nhạc có hiệu quả cao, căn cứ vào kế hoạch thực hiện chương trình giáo dục cho trẻ mẫu giáo 4 - 5 tuổi năm học 2022 - 2023 của nhà trường, tôi xây dựng kế hoạch hoạt động phù hợp với tình hình thực tế của lớp mình phụ trách, của nhà trường và điều kiện thực tế của địa phương. Lựa chọn những bài hát có lời ca ngắn gọn, dễ hiểu, có nội dung gắn với các hiện tượng thiên nhiên, xã hội gần gũi với trẻ và phù hợp với chủ đề trong chương trình Giáo dục mầm non. 
Ví dụ: Với chủ đề “Trường mầm non” tôi chọn bài “Trường chúng cháu là trường mầm non” hoặc bài “Vui đến trường”. 
Đối với các bài hát cho trẻ nghe tôi lựa chọn những bài dân ca các vùng miền, đồng dao hoặc các bài hát vui tươi trong sáng có nội dung phản ánh hiện thực và gần gũi trẻ.
Ví dụ: Chọn các bài Dân ca, như bài: “Hoa thơm bướm lượn”; “Cò lả”; “Lý chiều chiều”; “Lý kéo chài”... Đồng dao như: “Dung dăng dung dẻ”; “Nu na nu nống”. Các bài hát có tính chất vui tươi trong sáng như: “Đêm trung thu”.... 
Trò chơi âm nhạc được xem như là một hình thức vận động theo nhạc của chương trình giáo dục mầm non. Nó có vai trò quan trọng giúp trẻ luyện tai nghe nhạc, củng cố ca hát phát triển năng khiếu âm nhạc. Các yếu tố đó góp phần giúp cho trẻ cảm thụ tốt âm nhạc. Chính vì vậy bản thân tôi đã tìm tòi lựa chọn hoặc sáng tạo, cải biên một số trò chơi nhằm làm tăng thêm sự phong phú âm nhạc cho trẻ. 
Ví dụ: Trò chơi “Nghe giai điệu đoán tên bài hát” tôi đổi tên thành “Cánh cửa thần kỳ” để thu hút trẻ. Trò chơi này được thiết kế trên máy tính, khi chơi trẻ sẽ chọn cánh cửa tùy thích, cô giáo sẽ “mở” ra và bản nhạc sau cánh cửa thần kỳ cất lên, trẻ sẽ đoán tên bài hát. Với cách đổi như vậy tôi thấy trẻ hào hứng, thích thú hơn khi tham gia trò chơi.
Ngoài ra, tôi tổ chức các hoạt động đa dạng và dựa vào hoạt động trọng tâm để lựa chọn hình thức phù hợp.
Ví dụ: Tổ chức dạy hát là trọng tâm thì tôi tập cho trẻ hát nhanh, hát chậm, hát to nhỏ, hát nối... Tổ chức cho trẻ biểu diễn tôi sử dụng nhiều hình thức khác nhau như: Múa, hát, hát đối đáp, hát song ca, hát giao duyên...

(Trẻ múa hát, biểu diễn văn nghệ)
* 7.1.3 Biện pháp 3: Tích cực làm đồ dùng, đồ chơi phục vụ cho hoạt động âm nhạc.
Nhạc cụ là một yếu tố quan trọng quyết định sự thành công của hoạt động âm nhạc. Chính vì vậy bản thân tôi tích cực làm đồ dùng đồ chơi phục vụ cho hoạt động âm nhạc.
Ngoài ra tôi còn phối hợp cùng phụ huynh sưu tầm nguyên vật liệu tái chế như những lon nước ngọt, can nước giặt, hộp bánh, lõi chỉ,... để làm các dụng cụ âm nhạc phục vụ cho hoạt động âm nhạc. Với các đồ chơi tự tạo trẻ vừa hát vừa gõ đệm theo nhịp điệu bài hát bằng các mẫu hình tiết tấu, tạo ra những âm thanh to nhỏ khác nhau giúp trẻ hứng thú hơn khi tham gia hoạt động.
Những đồ dùng, đồ chơi tự tạo từ các nguyên vật liệu khác nhau đẹp, hấp dẫn không chỉ đem lại cho trẻ nhiều niềm vui mà còn là phương tiện giúp trẻ cảm thụ âm nhạc một cách sinh động, nhiệt tình qua đó giúp trẻ phát triển toàn diện về nhiều mặt.



(Đồ dùng dụng cụ âm nhạc tự làm)
* Sử dụng các loại nhạc cụ, trang phục gây hứng thú cho trẻ
Nhạc cụ và trang phục rất cần thiết đối với âm nhạc. Nó giúp trẻ hứng thú hơn khi hát, múa và vận động minh họa biểu diễn các bài hát. Để trẻ không cảm thấy chán tôi thường xuyên thay đổi và bổ sung các đồ dùng để kích thích trẻ.

(Trẻ mặc trang phục thể hiện tài năng của mình)
Ngoài ra, để trẻ biết được những hình tượng về con người của từng vùng miền trên khắp đất nước Việt Nam, khi cho trẻ múa hát hoặc cô giáo múa hát thì tôi đã chuẩn bị những bộ trang phục đặc trưng của từng vùng miền. 
Ví dụ: Với dân ca Bắc Bộ thì váy đụp và áo tứ thân, áo yếm, khăn mỏ quạ. Đạo cụ hay nhạc cụ đi kèm sẽ tùy theo các bài hát như: “Bà còng đi chợ” chuẩn bị gậy và mũ... 
* 7.1.4 Biện pháp 4: Giáo dục âm nhạc thông qua các hoạt động giáo dục trẻ hàng ngày.
Giáo dục âm nhạc mọi lúc mọi nơi là không phải lúc nào cũng bắt trẻ hát múa, như vậy sẽ gây nhàm chán cho trẻ. Vì thế, tôi áp dụng linh hoạt vào các hoạt động trong ngày của trẻ. 
* Giờ đón trẻ và tập thể dục buổi sáng:
 Giờ đón trẻ là lúc cần tạo không khí vui vẻ. Tôi đã suy nghĩ, đưa ra một số bài hát rất dễ thuộc, dễ nhớ, lôi cuốn trẻ như: Ca khúc“Nắng sớm” sáng tác: Hàn Ngọc Bích.
Trong giờ thể dục sáng cô có thể cho trẻ khởi động kết hợp với bài hát “Đồng hồ báo thức” hay “Đoàn tầu nhỏ xíu” của tác giả Mộng Lân. Khi tập bài tập phát triển chung cho trẻ tập kết hợp theo lời ca cho trẻ hứng thú hơn.

(Giờ thể dục buổi sáng của các bé)
Ngoài giờ âm nhạc, tôi còn tổ chức cho trẻ nghe nhạc trong các giờ khác. Đây là phương pháp giáo dục tổng hợp đạt hiệu quả cao. 
* Trong giờ ngủ trưa:
 Đặc thù của mầm non chăm sóc nuôi dưỡng và giáo dục là hai nhiệm vụ luôn song hành cùng nhau. Vì vậy để trẻ có một giấc ngủ trưa ngon và sâu hơn tôi đã cho nghe những bản nhạc hát ru, bản nhạc nhẹ nhàng phù hợp với tâm sinh lý của trẻ. Trẻ không những có giấc ngủ trưa đảm bảo mà còn giúp trẻ cảm nhận được nét đẹp quê hương qua các bản nhạc hát ru
(Giờ ngủ trưa của các bé tại lớp)
* Trong các hoạt động chăm sóc, giáo dục hàng ngày:
+ Làm quen văn học:
Trong giờ LQVH ở phần gây hứng thú tôi cho trẻ hát, vận động những bài hát có giai điệu vui tươi, giúp trẻ hứng thú hơn khi học, tiết học thêm sinh động hơn. Ví dụ: Khi dạy bài thơ “Trung thu của bé” của Phạm Hoan, trước khi vào bài tôi cho trẻ hát vận động bài “Đêm trung thu”. 
Ngoài ra một số bài đồng dao, thơ, truyện trong chương trình cũng được nhiều nhạc sĩ sáng tác thành bài hát và cũng từng được xoay chuyển hát như: “Rềnh rềnh ràng ràng”; “Gánh gánh gồng gồng”; “Chi chi chành chành”... Qua đó giúp trẻ tiếp thu nhanh, mau thuộc và gây hứng thú trong quá trình học của trẻ.
+ Trong hoạt động Tạo hình: Giáo dục âm nhạc trong giờ tạo hình ngoài việc trẻ thực hành, tôi mở máy cho trẻ nghe nhiều bài hát có nội dung tương đối phù hợp với đề tài đó
VD: Tạo hình “Vẽ bóng bay”: Trước khi cho trẻ thực hành tôi gây hứng thú và khơi dậy sự sáng tạo của trẻ bằng bài hát “Bóng tròn”. Với cách làm như vậy tôi thấy trẻ hứng thú với bài học hơn, sản phẩm của trẻ cũng đa dạng và phong phú hơn.
Trong hoạt động ngoài trời: Cô tổ chức cho cháu chơi trò chơi dân gian “Kéo cưa lừa xẻ” qua đó giới thiệu với trẻ bài đồng dao “Kéo cưa lừa xẻ”.

(Trẻ chơi TCDG “Kéo cưa lừa xẻ)
Hoạt động góc: Ở góc âm nhạc: Cô cùng trẻ trang trí góc chơi thật đẹp, cho trẻ biểu diễn hát, múa, nghe các loại nhạc khác nhau...
(Ảnh trẻ biểu diễn ở góc nghệ thuật)
Ngoài ra, nội dung âm nhạc được lồng ghép thông qua hoạt động trải nghiệm và tổ chức các ngày lễ hội: Tổ chức cho trẻ biểu diễn và xem biểu diễn văn nghệ.


(Cô và trẻ trải nghiệm) (Trẻ biểu diễn văn nghệ)
* 7.1.5 Biện pháp 5: Tuyên truyền, phối hợp với phụ huynh.
Đối với trẻ mẫu giáo ở trường công tác phối hợp giữa cô và mẹ là điều rất cần thiết cho việc chăm sóc giáo dục trẻ, để làm được điều này tôi thường xuyên trao đổi với phụ huynh về việc học tập của trẻ ở trường, những hoạt động nào trẻ thực hiện tốt thì phát huy, những hoạt động còn hạn chế giáo viên cùng phụ huynh nhắc nhở khắc phục.
Tôi đã xây dựng kế hoạch để tuyên truyền tới các bậc phụ huynh một cách chi tiết có hiệu quả như: Ở bảng “Tuần này bé học gì” tôi đã ghi rõ tên bài hát trong tuần, chủ đề để phụ huynh cùng nắm bắt được kế hoạch của lớp từ đó phối hợp cùng giáo viên dạy trẻ, giúp trẻ có thể thể hiện bài hát đó cho những người thân trong gia đình nghe, qua đó giúp trẻ tự tin hơn, có khả năng tốt khi thể hiện bài hát và chất lượng giáo dục trẻ được phát triển từ hai chiều.
Ví dụ: Chủ điểm trường mầm non tôi thể hiện trên bảng tuyên truyền các bài hát: “Vui đến trường”, “Cháu đi mẫu giáo” 
Tôi thường xuyên trao đổi với phụ huynh cho trẻ hát, nghe hát ở nhà, cha mẹ cùng trẻ thể hiện một số bài hát. Từ đó làm phong phú vốn hiểu biết về âm nhạc của trẻ. 
Qua những buổi trải nghiệm, ngày lễ lớn, tôi có mời phụ huynh đến dự nhằm tuyên truyền về công tác dạy dỗ các cháu ở trường, thông qua đó phụ huynh thấy được việc học của con em mình như thế nào để rồi phụ huynh cùng nhà trường giúp trẻ học tốt hơn. Và thấy được âm nhạc là rất cần thiết đối với trẻ.


(Trẻ hứng thú khi biểu diễn văn nghệ ở nhà cho bố, mẹ xem)
Tuyên truyền tới các bậc phụ huynh nhiệt tình ủng hộ về tinh thần, vật chất công sức trong công tác làm đồ dùng đồ chơi tự tạo để làm ra những đồ dùng dụng cụ âm nhạc để phục vụ cho hoạt động âm nhạc của trẻ. 

 (Phụ huynh ủng hộ nguyên vật liệu làm dụng cụ âm nhạc cho trẻ)
* Hiệu quả của sáng kiến:
Qua việc áp dụng biện pháp trên vào lớp của mình và đạt được những kết quả đáng phấn khởi:
- Trẻ hào hứng tham gia vào hoạt động âm nhạc; Trẻ hát thuộc bài hát, thể hiện tình cảm theo lời ca, vận động thành thạo theo bài hát; Phát triển ở trẻ năng lực cảm thụ, trí tưởng tượng, sự tập trung chú ý; Phát huy tính tích cực, sáng tạo trong các hoạt động âm nhạc; Giúp trẻ phát triển hài hòa toàn diện, đó là sự phát triển về thẩm mỹ, đạo đức, trí tuệ và thể chất; Trẻ rất thích được nghe nhạc, đặc biệt trẻ lớp tôi đã mạnh dạn, tự tin biểu diễn hơn rất nhiều.
- Phụ huynh thấy được tầm quan trọng của việc đưa trẻ đến trường mầm non để trẻ được phát triển toàn diện về “Đức - Trí - Thể - Mỹ”.
- Bản thân tôi có vốn kinh nghiệm tốt trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ, đặc biệt là trong việc phát triển âm nhạc cho trẻ.
* Bảng so sánh trước và sau khi thực hiện biện pháp:
Qua một thời gian áp dụng các biện pháp trên vào trẻ ở lớp tôi, sau khi khảo sát tôi thấy kết quả đạt được ở trẻ có chuyển biến rõ rệt như sau:
Nội dung khảo sát
Trước khi thực hiện giải pháp
Sau khi thực hiện giải pháp
Đạt
Tỉ lệ %
Chưa đạt
Tỉ lệ %
Đạt
Tỉ lệ %
Chưa đạt
Tỉ lệ
%
Kỹ năng hát đúng lời, tròn vành, rõ chữ
21
72,4
8
27,6
26
89,6
3
10,4
Kỹ năng vận động đúng
20
68,9
9
31,1
25
86,2
4
13,8
Kỹ năng thể hiện diễn cảm lời bài hát và vận động
22
75,8
7
24,2
25
86,2
4
13,8
* Sản phẩm được tạo ra từ biện pháp:
STT
Tên sản phẩm
Số lượng
Ghi chú
1
Phách tre
30

2
Xắc xô
30

3
Trống lắc
10

4
Trống cơm
10

5
Mũ âm nhạc
30

6
Đàn
10

7
Micro
30

7.2. Thuyết minh về phạm vi áp dụng sáng kiến: 
Tôi đã mạnh dạn trình bày biện pháp của mình trước bạn bè đồng nghiệp, tổ chuyên môn để cùng trao đổi, rút kinh nghiệm và được đồng nghiệp hưởng ứng và vận dụng vào lớp của mình. Từ những kết quả đạt được tôi nhận thấy biện pháp này có thể áp dụng tại trường mầm non Tân Tiến và trong tất cả các trường mầm non trong thành phố Bắc Giang.
7.3. Thuyết minh về lợi ích kinh tế, xã hội của sáng kiến:
+ Về lợi ích xã hội: Nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc cho trẻ tại trường Mầm non, nhằm phát hiện ra những tài năng âm nhạc nhí. Tạo niềm tin với phụ huynh, tận dụng được nguyên liệu từ phế thải, tạo được đồ dùng đồ chơi hữu ích và bền đẹp. 
+ Về lợi ích kinh tế: Tiết kiệm tiền chi phí cho việc mua mới một số đồ dùng như: Trống lắc, mũ múa, đàn... trị giá 500.000đ/tháng.
*Cam kết: Chúng tôi cam đoan những điều khai trên đây là đúng sự thật và không sao chép hoặc vi phạm bản quyền./.
Xác nhận của cơ quan, đơn vị
(Chữ ký, dấu)
Tác giả sáng kiến
(Ký và ghi rõ họ tên)
Diệp Thị Vân Hương